Deva (Hindŵaeth)

Gweler hefyd Deva (gwahaniaethu).

Enw Sansgrit sy'n golygu duw neu fod dwyfol yw Deva (Devanagari देव). Gallai olygu ysbryd, duw, bod dwyfol, angel neu fod goruwchnaturiol o natur ddaionus yn ôl y cyd-destun. Yn y Veda maent yn gwrthwynwbwyr i'r Asuras "drygionus".

Etymoleg

Credir fod y gair yn tarddu o'r gair Proto-Indo-Ewropeg tybiedig *deiwos, yn golugu "dwyfol" neu "ddisglair", o'r gwraidd *diw "disgleirio" (enw a gysylltir a'r awyr). Devi "duwies" yw'r ffurf fenywaidd. Gallai hefyd fod yn gysylltiedig a'r gair *diif "chwarae" (cf. Cymraeg 'difyrwch').

Y gair cytrad yn Avesteg yw daeva. Yn Zoroastriaeth, ma'r daevas yn greaduriaid drygionus a ffiaidd, ond nid ydynt yn cael eu portreadu felly yn y testunau hynaf.

Mae geiriau cytras eraill yn cynnwys Dievas mewn Lithwaneg, y Tiwaz Germanaidd, a'r gair Lladin deus "duw" a divus "dwyfol" (cf. Cymraeg, Duw a 'dwyfol').

Cytras hefyd yw *Dyeus Duw'r Awyr yr Indo-Ewropeaid, cf. Sansgrit Dyaus.

Devas traddodiad y Veda

Duwiau:

• Agni
• Indra
• Savitr
• Vayu
• Varuna
• Marut
• Aditya
• Rudra
• Vishnu
• Brahma
• Pusha
• Brihaspati
• Ashvin
• Vishvedava
• Prithvi
• Dyaus
• Antariksha
• Dishas
• Moordha
• Prajapati

Y prif dduwiesau sy'n deillio o'r dduwiesau Devi yw:

• Vaak neu Sarasvati
• Uma neu Shivaa
• Lakshmi neu Shri

Gweler hefyd

• Deva (Bwdhaeth)
• Brahman
• Dyeus
• Duwiau a duwiesau Hindŵaidd
• Ishwara
• Mahadeva
• Vishvadevas

Eginyn erthygl sydd uchod am Hindŵaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.