Mae Esgob Llandaf yn gyfrifol am Esgobaeth Llandaf, un o esgobaethau Yr Eglwys yng Nghymru. Mae'r esgobaeth yn cyfateb yn fras i ardal Morgannwg, ac mae'r Eglwys Gadeiriol yn Llandaf.

Eglwys Gadeiriol Llandaf
Arfbais Esgobaeth Llandaf

Dim ond o ddechrau'r 11g y ceir sôn am "Esgob Llandaf" fel y cyfryw; cyn hynny 'Esgob Teilo a ddefnyddid, ac mae'n debyg mai mynachdy Llandeilo oedd eu canolfan.

Rhestr o Esgobion Llandaf golygu

Cyfnod Esgob Nodiadau
Esgobaeth Morgannwg a Gwent – Rhestr draddodiadol
522 hyd c. 550 Dyfrig Esgob Ergyng
c. 550 hyd c. 610 Teilo Esgob Teilo
c. 650 hyd c. 700 Euddogwy (Oudoceus)
??? hyd ??? Ubylwinus 7g, efallai Esgob Ergyng
??? hyd ??? Aedanus 7g, efallai Esgob Ergyng
??? hyd ??? Elgistil 7g, efallai Esgob Ergyng
??? hyd ??? Iunapeius 7g, efallai Esgob Ergyng
??? hyd ??? Comergius 7g, efallai Esgob Ergyng
??? hyd ??? Arwistil 7g, efallai Esgob Ergyng
??? hyd ??? Gurvan 8th ganrif, efallai Esgob Gwent
??? hyd ??? Guodloiu 9th ganrif, efallai Esgob Gwent
??? hyd ??? Edilbinus 9th ganrif, efallai Esgob Gwent
??? hyd ??? Grecielis 9th ganrif, efallai Esgob Gwent
c. 700 hyd ??? Berthwyn Esgob Teilo; dilynodd Oudoceus yn ôl Llyfr Llandaf
??? hyd ??? Tyrchanus
??? hyd ??? Elvogus efallai yn gamgymeriad: Elfodd, Esgob Bangor
??? hyd ??? Catguaret
??? hyd ??? Cerenhir
??? hyd 874 Nobis Esgob Teilo; efallai yr un ag Esgob Tyddewi
874 hyd ??? Nudd efallai esgob cyntaf Llandaf
??? hyd 927 Cimeliauc
927 hyd 929 Libiau
??? hyd ??? Wulfrith
??? hyd ??? Pater
??? hyd 982 Gwgan
982 hyd 993 Marchlwyth
993 hyd 1022 Bledri
Esgobaeth Llandaf
1022 hyd 1059 Joseph
1059 hyd 1107 Herewald
1107 hyd 1134 Urban Archddiacon Llandaf
1134 hyd 1140 yn wag Am 6 mlynedd
1140 hyd 1148 Uhtred
1148 hyd 1183 Nicholas ap Gwrgant
1186 hyd 1191 William de Saltmarsh
1193 hyd 1218 Henry de Abergavenny Prior Abergafenni
1219 hyd 1229 William de Goldcliff
1230 hyd 1240 Elias de Radnor
1240 hyd 1244 William de Christchurch
1245 hyd 1253 William de Burgh
1253 hyd 1256 John de la Ware
1257 hyd 1266 William de Radnor
1266 hyd 1287 William de Braose
1287 hyd 1297 Philip de Staunton
yn wag
Yn ôl Prynne, neu
Yn ôl y farn gyffredinol
1297 hyd 1323 John de Monmouth
1323 hyd 1323 Alexander de Monmouth Etholwyd ond nis cysegrwyd
1323 hyd 1347 John de Egglescliffe Cynt yn Esgob Connor
1347 hyd 1361 John Paschal
1361 hyd 1382 Rodger Cradock Cynt yn Esgob Waterford
1383 hyd 1385 Thomas Rushook Cyffeswr i Rhisiart II, brenin Lloegr; daeth yn Esgob Chichester
1385 hyd 1389 William o Bottesham Esgob Bethlehem (teitl yn unig); daeth yn Esgob Rochester
1390 hyd 1393 Edmund Bromfeld
1394 hyd 1395 Tideman de Winchcombe Abad Beaulieu; daeth yn Esgob Caerwrangon
1395 hyd 1396 Andrew Barret
1396 hyd 1398 John Burghill Cyffeswr i Rhisiart II, brenin Lloegr; daeth yn Esgob Caerlwytgoed
1398 hyd 1407 Thomas Peverel Cynt yn Esgob Ossory; daeth yn Esgob Caerwrangon
1408 hyd 1423 John de la Zouche
1425 hyd 1440 John Wells
1440 hyd 1458 Nicholas Ashby Prior San Steffan
1458 hyd 1476 John Hunden Prior King's Langley; ymddiswyddodd
1476 hyd 1478 John Smith
1478 hyd 1496 John Marshall
1496 hyd 1499 John Ingleby Prior Shene
1500 hyd 1516 Miles Salley Abad Eynsham
1517 hyd 1537 George de Athequa Caplan i'r Frenhines Catrin o Aragon (daeth gyda hi o Sbaen)
1537 hyd 1545 Robert Holgate Prior Wotton; daeth yn Archesgob Efrog
1545 hyd c.1557 Anthony Kitchin Abad Eynsham
c.1557 hyd 1560 yn wag Am dair blynedd
1560 hyd 1575 Hugh Jones
1575 hyd 1591 William Blethyn Prebendari Efrog
1591 hyd 1594 Gervase Babington Prebendari Henffordd; daeth yn Esgob Exeter
1594 hyd 1601 William Morgan Cyfieithydd y Beibl, wedyn yn Esgob Llanelwy
1601 hyd 1618 Fraser Godwin Canon Wells; daeth yn Esgob Henffordd
1618 hyd 1619 George Carleton Wedyn yn Esgob Chichester
1619 hyd 1627 Theophilus Field Rheithor Cotton, Suffolk; daeth yn Esgob Tyddewi
1627 hyd 1639 William Murray Cynt yn Esgob Kilfenora, Iwerddon
1639 hyd c.1644 Morgan Owen
c.1644 hyd 1660 yn wag
1660 hyd 1667 Hugh Lloyd Archddiacon Tyddewi
1667 hyd 1675 Francis Davis Archddiacon Llandaf
1675 hyd 1679 William Lloyd Prebendari St Paul's, Llundain; daeth yn Esgob Peterborough
1679 hyd 1707 William Beaw Ficer Adderbury, Swydd Rhydychen
1707 hyd 1724 John Tyler Deon Henffordd
1724 hyd 1728 Robert Clavering Canon Eglwys Crist, Rhydychen; daeth yn Esgob Peterborough
1728 hyd 1738 John Harris Prebendari Caergaint
1738 hyd 1740 Matthias Mawson Rheithor Hadstock, Essex; daeth yn Esgob Chichester
1740 hyd 1748 John Gilbert Deon Exeter; daeth yn Esgob Salisbury
1748 hyd 1754 Edward Cresset Deon Henffordd
1754 hyd 1761 Richard Newcome Canon Windsor; daeth yn Esgob Llanelwy
1761 hyd 1769 John Ewer Canon of Windsor; daeth yn Esgob Bangor
1769 hyd 1769 Jonathan Shipley Deon Winchester; daeth yn Esgob Llanelwy
1769 hyd 1782 The Honourable Shute Barrington Canon St Paul's, Llundain; daeth yn Esgob Salisbury ac yna yn Esgob Durham
1782 hyd 1816 Richard Watson Archddiacon Ely
18 Gorffennaf 1816 hyd 1819 Herbert Mawrth Wedyn yn Esgob Peterborough
15 Mai 1819 hyd 1826 William Van Mildert Wedyn yn Esgob Durham
12 Rhagfyr 1826 hyd 14 Hydref 1849 Charles Richard Sumner Bu farw yn y swydd
1 Tachwedd 1849 hyd 16 Rhagfyr 1882 Alfred Ollivant Canon Tyddewi, ac Athro Diwinyddiaeth yng Nghaergrawnt; bu farw yn y swydd
16 Chwefror 1883 hyd 1905 Richard Lewis
1905 hyd 1931 Joshua Pritchard Hughes Mab i Joshua Hughes, Esgob Llanelwy
1931 hyd 1939 Timothy Rees
1939 hyd 1957 John Morgan Archesgob Cymru 1949
1957 hyd 1971 William Glyn Hughes Simon, DD Cynt yn Esgob Abertawe ac Aberhonddu. Archesgob Cymru 1968
1971 hyd 1975 Eryl Stephen Thomas Cynt yn Esgob Mynwy
1976 hyd 1985 John Worthington Poole Hughes, MA Cynt yn Tanganyika. Esgob Cynorthwol Llandaf
1985 hyd 1999 Roy Thomas Davies Cynt yn Esgob Abertawe ac Aberhonddu
1999 hyd 2017 Dr Barry Cennydd Morgan Archesgob Cymru 2002
2017 hyd presennol June Osborne

Llyfryddiaeth golygu

  • Joseph Haydn, Haydn's Book of Dignities (1894)
  • Whitaker's Almanack 1883–2004 (A&C Black)