Esgob Llanelwy yw pennaeth Esgobaeth Llanelwy yn yr Eglwys yng Nghymru. Mae'r esgobaeth yn cynnwys Sir Ddinbych a Sir y Fflint rhai rhannau o Sir Conwy a Powys ac ychydig o sir Gwynedd. Mae'r gadeirlan yn Llanelwy.

Arfbais yr Esgob Llanelwy

Yn ôl y traddodiad, sefydlwyd yr esgobaeth gan Cyndeyrn, a elwir hefyd yn Kentigern a Mungo, tua chanol y 6g. Ymhlith yr enwocaf o esgobion Llanelwy mae Sieffre o Fynwy a William Morgan, cyfieithydd y Beibl i'r Gymraeg.

Rhestr Esgobion Llanelwy golygu

Blynyddoedd Esgob Nodiadau
c. 583 i ??? Cyndeyrn
(Mungo)
Esgob Glasgow
??? i ??? Asaph  
??? i ???  
1143 i 1152 Gilbert  
1152 i 1154 Sieffre o Fynwy  
1154 i 1155 Richard Bu farw tra'n esgob
1155 i 1175 Godfrey  
1175 i 1183 Adda Canon Paris
1183 i 1186 John I  
1186 i 1225 Reiner  
1225 i 1235 Abraham
1235 i 1240 Hywel I  
1240 i 1247 Hywel II Un o feibion Ednyfed Fychan, efallai
c.1247 i 1249 yn wag  
1249 i 1267 Einion I  
1267 i 1268 John II  
1268 i 1293 Einion II  
1293 i 1314 Llywelyn ab Ynyr Canon Llanelwy
1314 i 1345 Dafydd ap Bleddyn Canon Llanelwy
1352 i 1357 Ieuan Trefor I  
1357 i 1376 Llywelyn ap Madog Deon Llanelwy
1376 i 1382 William Spridlington Deon Llanelwy
1382 i 1390 Lawrence Child  
1390 i 1395 Alexander Bache  
1395 i 1410 Ieuan Trefor II  
1411 i 1433 Robert Lancaster  
1433 i 1444 John Lowe Yn ddiweddarach yn Rochester
1444 i 1450 Reginald Peacock Yn ddiweddarach yn Chichester
1451 i 1471 Thomas Bird
(alias Thomas Knight)
 
1472 i 1495 Richard Redman Yn ddiweddarach yn Exeter
1495 i 1499 Michael Deacon  
1499 i 1503 Dafydd ab ieuan ab Iorwerth[1]  
1503 i 1513 Dafydd ab Owain Abad Aberconwy
1513 i 1518 Edmund Birkhead  
1518 i 1535 Henry Standish  
1535 i 1536 William Barlow Yn ddiweddarach yn Esgob Tyddewi
1536 i 1554 Robert Warton
(alias Robert Parfew)
Abbot of Bermondsey; Yn ddiweddarach yn Esgob Henffordd
1554 i 1559 Thomas Goldwell Yr esgob Catholig olaf
1559 i 1561 Richard Davies Daeth yn Esgob Tyddewi
1561 i 1573 Thomas Davies  
1573 - 1600 William Hughes
1601 i 1603 William Morgan Cynt yn Esgob Llandaf. Cyfieithydd y Beibl.
1603 i 1622 Richard Parry Deon Bangor
1622 i 1629 John Hanmer Prebendari Caerwrangon[2]
1629 i 1651 John Owen Archddiacon Llanelwy; bu farw tra'n esgob
1651 i 1660 yn wag Am 9 mlynedd
1660 i 1667 George Griffith Archddiacon Llanelwy
1667 i 1669 Henry Glenham Deon Bryste
1669 i 1680 Isaac Barrow Cynt yn Esgob Sodor a Man
1680 i 1692 William Lloyd Deon Bangor; Cynt yn Esgob Caerlwytgoed a Coventry
1692 i 1703 Edward Jones Cynt yn Esgob Cloynes (Iwerddon)
1703 i 1704 George Hooper Deon Caergaint; yn ddiweddarach yn Esgob Bath a Wells
1704 i 1708 William Beveridge Archddiacon Colchester
1708 i 1714 William Fleetwood Canon Windsor; Yn ddiweddarach yn Esgob Ely
1714 i 1727 John Wynne Prifathro Coleg yr Iesu, Rhydychen; Yn ddiweddarach yn Esgob Bath a Wells
1727 i 1731 Francis Hare Deon Caerwrangon a deon St Paul's, Llundain; yn ddiweddarach i Chichester
1731 i 1736 Thomas Tanner Canon Eglwys Crist, Rhydychen
1736 i 1743 Isaac Maddox Deon Wells; Yn ddiweddarach yn Esgob Caerwrangon
1743 i 1743 John Thomas Deon of Peterborough; etholwyd ond gwnaed ef yn Esgob Lincoln cyn iddo gael ei gysegru
1743 i 1748 Samuel Lisle Archddiacon Caergaint; yn ddiweddarach yn Esgob Norwich
1748 i 1761 Yr AnrhydeddusRobert Drummond Prebend San Steffan; Yn ddiweddarach yn Esgob Salisbury
1761 i 1769 Richard Newcombe Cynt yn Esgob Llandaf
1769 i 1789 Jonathan Shipley Cynt yn Esgob Llandaf
1789 i 1790 Samuel Halifax Cynt yn Esgob Caerloyw]]
1790 i 1802 Lewis Bagot Cynt yn Esgob Norwich
29 Gorffennaf 1802 i 4 Hydref 1806 Samuel Horsley Cynt yn Esgob Rochester
15 Hydref 1806 i 15 Mai 1815 William Cleaver Cynt yn Esgob Bangor
23 Mai 1815 i 21 Ionawr 1830 John Luxmore Cynt yn Esgob Henffordd
23 Chwefror 1830 i 13 Medi 1846 William Carey Cynt yn Esgob Exeter
10 Hydref 1846 i Ionawr 1870 Thomas Vowler Short Cynt yn Esgob Sodor a Manaw; ymddiswyddodd
25 Mai 1870 i 1889 Joshua Hughes Vicer Llanymddyfri
1889 i 1934 Alfred George Edwards Archesgob cyntaf Cymru 1920 - 1934
1934 i 1950 William Thomas Havard  
1950 i 1971 David Daniel Bartlett, DD  
1971 i 1982 Harold John Charles, MA  
1982 i Mehefin 1999 Alwyn Rice Jones Archesgob Cymru 1991 - 1999
1999 i 2009 John Stewart Davies  

Cyfeiriadau golygu

  1. Y Bywgraffiadur Ar-lein
  2. Joseph Haydn (1890). The Book of Dignities: Containing Lists of the Official Personages of the British Empire ... (yn Saesneg). W.H. Allen and Company. t. 462.

Llyfryddiaeth golygu

  • Joseph Haydn, Haydn's Book of Dignities (1894; ail-argraffwyd 1969)
  • Whitaker's Almanack. 1883–2004