Gwaith Dur Port Talbot

Gwaith cynhyrchu dur ym Mhort Talbot yw Gwaith Dur Port Talbot, sy'n eiddo i'r grŵp Corus. Mae'r gwaith yn gallu cynhyrchu bron i 5 miliwn tunnell o slab dur pob blwyddyn. Caiff y rhanfwyaf o'r slab ai rholio ar y safle ym Mhort Talbot ac ar safle Llanwern yng Nghasnewydd er mwyn creu amryw o gynnyrch stribed dur. Caiff gweddill y dur ei brosesu yng ngweithfeydd eraill Corus neu ei werthu ar ffurf slab. Mae'r gwaith yn gorchuddio ardal eang o dir sy'n domineiddio de'r dref, mae'r ffwrnais chwyth a'r gwaith cynhyrchu dur yn dirnodau sydd iw gweld o draffordd yr M4 a Prif Lein De Cymru wrth basio heibio'r dref.

Gwaith Dur Port Talbot

Math	busnes
Sefydlwyd	1901
Daearyddiaeth
Gwlad	Cymru
Perchnogaeth	Tata Steel
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Mae gwaith dur wedi bod ym Mhort Talbot ers 1901; adeiladwyd y gwaith gwreiddiol gan Gilbertson a lleolwyd i'r de o orsaf rheilffordd Port Talbot. Mae swyddfeydd gweinyddu'r gwaith dur gwreiddiol yn gartref i Lys Ynadon Port Talbot heddiw.

Anwedd dŵr yn codi o'r ffwrnais chwyth yng Ngwaith Dur Port Talbot

Dechreuodd y gwaith a leolir ym Margam ym 1953, adnabyddwyd yn wreiddiol ac ar lafar fel yr "Abbey Works", ond a elwir yn swyddogol yn "Corus Strip Products UK Port Talbot Works". Cyfunodd sawl cwni cynhyrchu dur yn ne Cymru eu hadnoddau er mwyn ffurfio "The Steel Company of Wales" ac adeiladu gwaith dur modern cyfannol ar safle a fu'n eiddo bryd hynnu i Guest, Keen and Baldwins. Ond, arweiniodd cad-drefnu gwleidyddol at gynhyrchiad tunplat gael ei gadw yn ei berfeddwlad gwreiddiol ymhellach i'r gorllewin, mewn dau waith newydd yn Nhrostre a Felindre. Yn ystod yr adeg pan fu lefel cyflogaeth ar ei uchaf yn yr 1960au, Abbey Works oedd gwaith dur mwyaf Ewrop a'r cyflogwr mwyaf yng Nghymru, gyda 18,000 o weithwyr. Heddiw mae'r gwaith yn cynhyrchu coiliau dur wedi eu anelio gan rholio poeth ac oer, ar gyfer amryw o ddefnyddiau gan gynnwys ar gyfer y diwydiant ceir ac offer cartref.

Ym 1967, daeth The Steel Company of Wales yn rhan o'r British Steel Corporation, a gafodd ei breifateiddio yn ddiweddarach i ffurfio grŵp Corus. Mae'r Abbey Works yn eiddo i gwmni Indiaidd Tata Steel a caiff ei redeg gan Corus. Mae Tata Steel yn rhan o gwmni busnes hynaf a mwyaf India. Cytunodd Tata Group i brynu holl gyfranddaliadau cyffredinol Corusym Mawrth 2007 a gweithredwyd y gytundeb ym mis Ebrill 2007.

Mae'r rhaglen deledu Top Gear wedi defnyddio Gwaith Dur Port Talbot sawl gwaith ar gyfer ffilmio. Mae'r cyfarwyddwr Terry Gilliam wedi dweud y bu Gwaith Dur Port Talbot Steelworks un un o'r prif ddylanwadau cynnar arno wrth ddatblygu'r ffilm Brazil.

Dolenni allanol

• BBC - South West Wales in pictures:Port Talbot Slideshow Tour Archifwyd 2007-12-31 yn y Peiriant Wayback.
• Tata Steel Archifwyd 2014-06-25 yn y Peiriant Wayback.
• This Is South Wales on the works