Jane Fonda

Mae Jane Fonda (ganed Lady Jayne Seymour Fonda; 21 Rhagfyr 1937) yn actores, ysgrifenwraig, actifydd gwleidyddol, cyn-fodel ffasiwn a gwrw ffitrwydd. Mae wedi ennill Gwobr yr Academi dwywaith, ac yn 2014, derbyniodd wobr gan y Sefydliad Ffilmiau Americanaidd am yr hyn mae wedi cyflawni yn ystod ei bywyd.

Jane Fonda
Ganwyd	Jane Seymour Fonda  21 Rhagfyr 1937  Dinas Efrog Newydd
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America
Alma mater	Coleg Vassar Urdd Myfyrwyr Celf Efrog Newydd John Thomas Dye School
Galwedigaeth	actor ffilm, ysgrifennwr, actor llwyfan, model, actor, cynhyrchydd ffilm, actor teledu, hunangofiannydd, actor llais
Plaid Wleidyddol	plaid Ddemocrataidd
Tad	Henry Fonda
Mam	Frances Ford Seymour
Priod	Roger Vadim, Tom Hayden, Ted Turner
Partner	Richard Perry
Plant	Vanessa Vadim, Troy Garity, Mary Williams
Gwobr/au	Gwobr yr Academi am yr Actores Orau, Gwobr yr Academi am yr Actores Orau, Gwobr y 'Theatre World', Neuadd Enwogion California, Gwobr am Gyfraniad Gydol Oes AFI, Gwobr Crystal, Commandeur des Arts et des Lettres‎, Golden Globes, Gwobr Emmy, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr 100 Merch y BBC, Gwobr Primetime Emmy ar gyfer Prif Actores Eithriadol mewn Cyfres Bitw neu Ffilm, Hasty Pudding Woman of the Year
Gwefan	https://www.janefonda.com

Gwnaeth Fonda ei debut ar Broadway yn y ddrama 1960 There Was a Little Girl, a fe'i henwebwyd am ddwy Wobr Tony, a gwnaeth ei debut ar y sgrin yn ddiweddarach yn yr un flwyddyn yn Tall Story. Daeth yn amlwg ar ôl ymddangos mewn ffilmiau yn y 1960au, megis Period of Adjustment (1962), Sunday in New York (1963), Cat Ballou (1965), Barefoot in the Park (1967) a Barabella (1968). Ei gŵr cyntaf, Roger Vadim, oedd cyfarwyddwr Barbarella. Yn ystod ei gyrfa, mae wedi derbyn saith enwebiad am Wobr yr Academi, gyda'r cyntaf yn dod am ei pherfformiad yn They Shoot Horses, Don't They (1969), ac aeth yn ei blaen i ennill dwy Oscar yr Actores Orau yn y 1970au am Klute (1971) a Coming Home (1978). Fe'i henwebwyd hefyd am Julia (1977), The China Syndrome (1979), On Golden Pond (1981) a The Morning After (1986). Mae ei gwobrau eraill yn cynnwys Gwobr Emmy am y ffilm deledu 1984 The Dollmaker, dwy Wobr BAFTA am Julia a The China Syndrome a phedair Gwobr Golden Globe.

Yn 1982, rhyddhaodd ei fideo ymarfer corff cyntaf, Jane Fonda's Workout, ac aeth y fideo ymlaen i werhtu'n dda. Ef oedd y cyntaf o 22 fideo ymarfer corff a rhyddhawyd dros y 13 mlynedd nesaf, a gwerthodd dros 17 miliwn o gopïau. Yn 1991, ail-briododd Fonda i'w thrydydd gŵr, mogwl y cyfryngau, Ted Turner, wedi iddi ysgaru o'i ail ŵr Tom Hayden. Ar ôl ysgaru o Turner yn 2001, daeth yn ôl i actio wedi saib o 15 mlynedd gyda'r ffilm gomedi Monster in Law. Ers hynny, mae wedi ymddangos yn Georgia Rule (2007), The Butler (2013) a This Is Where I Leave You (2014). Yn 2009, dychwelodd i Broadway ar ôl 45 mlynedd yn y ddrama 33 Variations, a fe'i henwebwyd am Wobr Tony am y perfformiad, yn ogystal â dau enwebiad Gwobr Emmy am ei rôl gylchol yn y gyfres ddrama HBO The Newsroom (2012-2014). Rhyddhaodd pum fideo ymarfer corff arall rhwng 2010 a 2012. Yn ddiweddar mae wedi bod yn serennu yn y gyres Grace and Frankie (2015) ar Netflix.

Roedd Fonda yn actifydd gwleidyddol amlwg yn y cyfnod gwrth-ddiwylliant yn ystod Rhyfel Fietnam ac yn ddiweddar mae wedi ymgyrchu dros eiriolaeth i ferched. Tynnwyd ffotograff enwog a dadleuol ohoni yn eistedd ar gurfa wrth-awyren pan yn ymweld â Hanoi yn 1972. Mae hefyd wedi protestio yn erbyn Rhyfel Irac a thrais yn erbyn merched, ac yn disgrifio ei hunan fel ffeminydd. Yn 2005, cyd-sefydlodd Fonda, ynghyd â Robin Morgan a Gloria Steinem Canolfan y Cyfryngau i Ferched, sefydliad sy'n gweithio i fwyhau lleisiau merched yn y cyfryngau trwy eiriolaeth, hyfforddi yn y cyfryngau ac arweinyddiaeth, a chreu cynnwys gwreiddiol. Mae Fonda ar fwrdd y sefydliad ar hyn o bryd. Rhyhaodd hunangofiant yn 2005, yn ogystal â chofiant yn 2012, o'r enw Prime Time.

Ffilmyddiaeth

Ffilmiau

Blwyddyn	Teitl	Rôl	Nodiadau
1960	Tall Story	Mehefin Ryder
1962	Walk on the Wild Side	Kitty Twist
1962	The Chapman Report	Kathleen Barclay
1962	Period of Adjustment	Isabel Haverstick	Enwebwyd-Gwobr Golden Globe am Actores Orau - Ffilm Sioe Gerdd neu Gomedi Enwebwyd-Gwobr Laurel am Berfformiad Comedi Gorau gan Ferch
1963	In the Cool of the Day	Christine Bonner
1963	Sunday in New York	Eileen Tyler
1964	Joy House	Melinda
1964	Circle of Love	Sophie
1965	Cat Ballou	Catherine 'Cat' Ballou
1966	The Chase	Anna Reeves
1966	The Game Is Over	Reneen Saccard
1966	Any Wednesday	Ellen Gordon
1967	Hurry Sundown	Julie Ann Warren
1967	Barefoot in the Park	Corie Bratter
1968	Spirits of the Dead	Contessa Frederica
1968	Barbarella	Barabella
1969	They Shoot Horses, Don't They?	Gloria Beatty
1971	Klute	Bree Daniels
1972	Tout Va Bien	Suzanne
1973	Steelyard Blues	Iris Caine
1976	The Blue Bird	The Night
1977	Fun with Dick and Jane	Jane Harper
1977	Julia	Lillian Hellman
1978	Coming Home	Sally Hyde
1978	Comes a Horseman	Ella Connors
1978	California Suite	Hannah Warren
1979	The China Syndrome	Kimberly Wells
1979	The Electric Horseman	Alice 'Hallie' Martin
1980	Nine to Five	Judy Bernly
1981	On Golden Pond	Chelsea Thayer Wayne
1981	Rollover	Lee Winters
1985	Agnes of God	Dr. Martha Livingston
1989	The Old Gringo	Harriet Winslow
1990	Stanley & Iris	Iris Estelle King
2005	Monster-in-Law	Viola Fields
2012	All Together	Jeanne
2012	Peace, Love and Misunderstanding	Grace
2013	The Butler	Nancy Reagan
2014	Better Living Through Chemistry	Cwsmer yn y fferyllfa
2014	This Is Where I Leave You	Hillary Altman
2015	Youth	Brenda More
2015	Fathers and Daughters
2015	Crystal

Teledu

Blwyddyn	Teitl	Rôl	Nodiadau
1961	A String of Beads	Gloria Winters	Ffilm deledu
1973	A Doll's House	Nora Helmer	Ffilm deledu
1982	9 to 5	O'Neil	Pennod: "The Security Guard"
1984	The Dollmaker	Gertie Nevels	Ffilm deledu
2012-2014	The Newsroom	Leona Lansing	Rôl cylchol
2014	The Simpsons	Maxine Lombard (llais)	Pennod: "Opposites A-Frack"
2015	Grace and Frankie	Grace Hanson	Prif gast; hefyd yn uwch gynhyrchydd

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am Americanwr neu Americanes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.