Joe Biden
Gwleidydd Americanaidd a 46eg Arlywydd yr Unol Daleithiau yw Joseph Robinette "Joe" Biden, Jr. (ganwyd 20 Tachwedd 1942). Fe'i sefydlwyd ar 20 Ionawr 2021. Bu'n seneddwr dros dalaith Delaware o 3 Ionawr 1973 hyd 15 Ionawr 2009. Ymgeisiodd gyda Barack Obama yn etholiad arlywyddiaeth UDA yn 2008. Ar 20 Ionawr 2009 olynodd Dick Cheney i ddod yn Is-Arlywydd yr Unol Daleithiau. Enillodd Obama ag ef ail dymor yn 2012.
| Joe Biden | |
| |
| Deiliad | |
| Cymryd y swydd 20 Ionawr 2021 | |
| Is-Arlywydd(ion) | Kamala Harris |
|---|---|
| Rhagflaenydd | Donald Trump |
| Cyfnod yn y swydd 20 Ionawr 2009 – 20 Ionawr 2017 | |
| Rhagflaenydd | Dick Cheney |
| Olynydd | Mike Pence |
| Cyfnod yn y swydd 3 Ionawr 1973 – 15 Ionawr 2009 | |
| Rhagflaenydd | J. Caleb Boggs |
| Olynydd | Ted Kaufman |
| Geni | 20 Tachwedd 1942 Scranton, Pennsylvania, UDA |
| Plaid wleidyddol | Democratwr |
| Priod | Neilia Hunter (1966–1972) Jill Biden (priod 1977) |
| Plant | Joseph "Beau", Robert "Hunter", Naomi ac Ashley |
Ymgeisyddiaeth arlywyddol 2020 golygu
Ceisiodd ddod yn ymgeisydd dros y Democratiaid i Arlywyddiaeth yr Unol Daleithiau yn 1988 a 2008 ond ni lwyddodd ennill yr enwebiad. Yn Ebrill 2019, cyhoeddodd Biden ei fod yn ymgeisio am yr Arlywyddiaeth yn 2020, ac ym Mehefin 2020 sicrhaodd ddigon o enwebiadau y tro hwn i ddod yn ymgeisydd y Democratiaid.[1] Ar 11 Awst, dewisodd y Seneddwr Kamala Harris o Galiffornia fel ei bartner yn y ras.[2]
Oherwydd y pandemig coronafirws anogwyd pleidleiswyr Democrataidd i bleidleisio yn gynnar a drwy'r post neu 'dropbox' yn hytrach nac ar y diwrnod. I'r gwrthwyneb, anogodd yr Arlywydd Trump ei gefnogwyr i bleidleisio yn y cnawd gan ddrwgdybio y broses o bleidleisiau post. Mewn rhai taleithiau nid oedd hawl cyfreithiol i gyfri'r papurau pleidleisio hynny o flaen llaw. Erbyn diwrnod yr etholiad roedd miliynau o bleidleisiau i'w cyfri a cymerodd hyn drwy'r wythnos i'w cyfri a gwirio. Cyfrifwyd pleidleisiau a fwriwyd ar y diwrnod i ddechrau, ac roedd mwyafrif y rheiny ar gyfer yr Arlywydd Trump. Felly roedd Trump i weld yn arwain y ras mewn sawl talaith nes i'r pleidleisiau post gael eu cyfri. Cafwyd sawl honiad gan Trump fod y broses etholiadol yn 'llwgr' ond ni gyflwynwyd unrhyw dystiolaeth o hynny.[3]
Ar y dydd Sadwrn, 7 Tachwedd 2020, daeth cyhoeddiad am bleidleisiau a gyfrwyd yn Philadelphia, Pennsylvania. Cyfrifwyd felly fod Biden wedi ennill y dalaith gyda mwyafrif o dros 0.5% a felly sicrhau dros 270 pleidlais yn y coleg etholiadol.[4]
Erbyn Ionawr 2021, roedd Biden wedi ennill dros 81 miliwn pleidlais, y nifer mwyaf o bleidleisiau i Arlywydd yr U.D.A. mewn hanes. Cafodd Arlywydd Trump 74 miliwn pleidlais, yr ail nifer mwyaf o bleidleisiau. Roedd y niferoedd uchel yn bennaf am fod nifer fawr wedi pleidleisio drwy'r post.[5]
Mewn cyfarfod o Gyngres yr Unol Daleithiau ar 6 Ionawr 2021, y bwriad oedd casglu a chyfri'r pleidleisiau gan etholwyr bob talaith, er fod disgwyl i sawl aelod o'r Gweriniaethwyr i wrthod pleidleisiau rhai taleithiau. Yn gynharach yn y diwrnod, roedd yr Arlywydd Trump wedi annerch torf o'i gefnogwyr o flaen y Tŷ Gwyn, a'i annog i orymdeithio i adeilad Capitol Hill i brotestio mai fod yr Etholiad yn 'dwyll' ac mai ef oedd yn fuddugol. Tra fod y Gyngres yn cyfarfod, llwyddodd nifer o gefnogwyr Trump i dorri fewn a meddiannu adeilad y Capitol, gan falurio swyddfeydd y Seneddwyr. Symudwyd y gwleidyddion a'i staff i lefydd diogel. Bu farw un fenyw yn y gwrthdaro gyda'r heddlu a thri person arall o “argyfyngau meddygol”.[6]
Yn ddiweddarach, wedi i'r heddlu a swyddogion arfog gael y sefyllfa dan reolaeth, dychwelodd y gwleidyddion i'r Gyngres, gan gyfri gweddill y pleidleisiau a chymeradwyo etholiad Joe Biden fel yr Arlywydd nesaf.[7]
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Linskey, Annie (June 9, 2020). "Biden clinches the Democratic nomination after securing more than 1,991 delegates".
- ↑ Kamala Harris yn derbyn enwebiad y Democratiaid i herio’r Gweriniaethwyr , Golwg360, 20 Awst 2020. Cyrchwyd ar 5 Tachwedd 2020.
- ↑ Joe Biden gam yn nes at hawlio buddugoliaeth yn yr etholiad arlywyddol , Golwg360, 5 Tachwedd 2020. Cyrchwyd ar 7 Tachwedd 2020.
- ↑ Joe Biden yw enillydd ras arlywyddol yr Unol Daleithiau , Golwg360, 7 Tachwedd 2020.
- ↑ Biden becomes first presidential candidate to win more than 80 million votes (en) , CNN, 25 Tachwedd 2020. Cyrchwyd ar 26 Tachwedd 2020.
- ↑ Washington: Pedwar wedi marw mewn protestiadau treisgar gan gefnogwyr Trump , Golwg360, 7 Ionawr 2021.
- ↑ Donald Trump yn addo “trosglwyddiad trefnus” o’r awenau i’r darpar Arlywydd Joe Biden , Golwg360, 7 Ionawr 2021.
Dolenni allanol golygu
- (Saesneg) Gwefan ymgyrchu swyddogol
- Joe Biden ar Twitter
| Cyngres yr Unol Daleithiau | ||
|---|---|---|
| Rhagflaenydd: J. Caleb Boggs |
Seneddwr dros Delaware gyda William V. Roth, Thomas R. Carper 1973 – 2009 |
Olynydd: Ted Kaufman |
| Swyddi gwleidyddol | ||
| Rhagflaenydd: Dick Cheney |
Is-Arlywydd Unol Daleithiau America 20 Ionawr 2009 – 20 Ionawr 2017 |
Olynydd: Mike Pence |
