W. F. Grimes
Archaeolegydd o Gymru oedd yr Athro William Francis Grimes (31 Hydref 1905 – 25 Rhagfyr 1988), a gyhoeddai wrth yr enw W. F. Grimes. Ei brif feysydd oedd archaeoleg Llundain a chynhanes Cymru. Roedd yn frodor o Sir Benfro.
| W. F. Grimes | |
|---|---|
| Ganwyd | 31 Hydref 1905  Penfro |
| Bu farw | 25 Rhagfyr 1988 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | archeolegydd, archaeolegydd cynhanes |
| Swydd | cyfarwyddwr |
| Cyflogwr |
|
| Gwobr/au | CBE |
Cafodd ei addysg brifysgol ym Mhrifysgol Cymru. Bu'n Geidwad Cynorthwyol Adran Archaeoleg Amgueddfa Genedlaethol Cymru, Caerdydd, o 1926 hyd 1938. Bu'n llywydd Cymdeithas Archaeolegol y Cambrian, cadeirydd y Comisiwn Brenhinol ar Henebion yng Nghymru ac ymgymerodd hefyd a sawl post cyhoeddus arall ym maes archaeoleg.
Yn ystod y 1950au a'r 1960au cloddiodd sawl gwaith yn Llundain yn rhinwedd ei swydd fel cyfarwyddwr Amgueddfa Llundain a'r Astudfa Archaeoleg, y sefydliad o fewn Prifysgol Llundain a sefydlwyd gan Syr Mortimer Wheeler yn 1937. Bu'n athro archaeoleg yno hyd ei ymddeol yn 1973.
Un o ddarganfyddiadau pwysicaf Grimes oedd Mithraeum Llundain yn 1954, teml Rufeinig yn gysegredig i'r duw Mithras. Enghraifft gynnar o archaeoleg achub oedd hyn, gan fod y safle, a fomiywd yn y rhyfel, yn cael ei datblygu.
Llyfryddiaeth ddethol golygu
- Grimes, W. F., The Megalithic Monuments of Wales (1936)
- ——, The Prehistory of Wales (1951)
- ——, 'Excavations in the City of London', yn Bruce-Mitford R.L.S. (gol.) Recent Archaeological Excavations in Britain (Llundain, 1956).