Yr afon hiraf yn Seland Newydd yw Afon Waikato. Mae'n 425 km (264 mi) o'i tharddle i'r môr ac mae ganddi ddalgylch o 14,260 cilometr sgwâr. Mae'n tarddu 2,797 metr uwch na lefel y môr ar ochr ddwyreiniol Mynydd Ruapehu ac yn llifo i Lyn Taupo, wedyn dros Raeadrau Huka, trwy Cambridge, Hamilton (Seland Newydd), Ngaruawahia a Huntly, cyn cyrraedd Môr Tasman ym Mhorthladd Waikato.[1]

Afon Waikato
Mathafon Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirWaikato Region Edit this on Wikidata
GwladBaner Seland Newydd Seland Newydd
Cyfesurynnau37.3694°S 174.7081°E Edit this on Wikidata
TarddiadLlyn Taupo Edit this on Wikidata
AberMôr Tasman Edit this on Wikidata
LlednentyddAfon Waipa, Afon Waipakihi, Afon Wairakei, Afon Whangamarino, Afon Mangatawhiri, Tutaenui Stream Edit this on Wikidata
Dalgylch13,701 cilometr sgwâr Edit this on Wikidata
Hyd425 cilometr Edit this on Wikidata
Arllwysiad340 ±0.001 metr ciwbic yr eiliad Edit this on Wikidata
LlynnoeddLlyn Taupo, Llyn Ohakuri, Llyn Atiamuri, Llyn Whakamaru, Llyn Maraetai, Llyn Waipapa, Llyn Arapuni, Llyn Karapiro Edit this on Wikidata
Map

Daw'r enw, Waikato o'r term Māori am 'ddŵr sy'n llifo'.[2] Cred llawer o'r brodorion fod rhinweddau dwyfol i'r afon ac mai hon yw tarddiad eu balchder.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Gwefan Ardal Waikato
  2. "Waikato River". An Encyclopaedia of New Zealand. 1966.