Apterygiformes

urdd o adar

Urdd o adar na fedrant hedfan yw'r Apterygiformes neu ar lafar, y Ciwïod. Mae'r erthygl hon yn cyfeirio at yr urdd, y teulu (Apterygidae) a'r rhywogaeth. Maent yn y genws Apteryx ac yn frodorol o Seland Newydd.

Apterygiformes
Enghraifft o'r canlynoltacson un eitem Edit this on Wikidata
Safle tacsonurdd Edit this on Wikidata
Rhiant dacsonPalaeognathae Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Kiwi
Ciwi brown (Apteryx mantelli)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Urdd: Apterygiformes
Teulu: Apterygidae
Teiprywogaeth
Apteryx australis
Shaw & Nodder, 1813
Rhywogaethau

Apteryx haastii Ciwi brith mawr
Apteryx owenii Ciwi brith bach
Apteryx rowi
Apteryx australis Ciwi brown
Apteryx mantelli

Dosbarthiad y Ciwis
Cyfystyron

Stictapteryx Iredale & Mathews, 1926
Kiwi Verheyen, 1960

Mae maint y ciwi yn debyg i'r Iâr. Dyma'r lleiaf o'r adar gwastatfron, y ratites, sydd hefyd yn cynnwys yr estrys, yr emiwiaid, y rhea a'r corgasowarïaid. Gan y grŵp yma o adar y ceir yr wyau mwayf - mewn cyfartaledd a maint yr iâr.[1]

Denges DNA yr Apterygiformes eu bod yn perthyn yn agos iawn i'r Aepyornithiformes a elwir ar lafar yn aderyn eliffantaidd, oherwydd ei faint anferthol, ond sydd bellach wedi darfod. Ceir pum rhywogaeth hawdd eu hadnabod. Mae dau ohonynt yn cael eu hystyried 'mewn perygl o ddiflanu o'r gwyllt' h.y. ar Restr Goch yr IUCN fel 'Bregus'. Caiff un arall ei ystyried 'mewn perygl' a'r llall 'mewn perygl difrifol'. Effaith torri coed yw hyn yn bennaf.[2][2][3][4]

Rhestr Wicidata:

teulu enw tacson delwedd
Ciwi brith bach Apteryx owenii
Ciwi brith mawr Apteryx haastii
Ciwi brown Apteryx australis
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Cyfeiriadau golygu

  1. "Birds: Kiwi". San Diego Zoo. Cyrchwyd 2008-09-19.
  2. 2.0 2.1 Mitchell, K. J.; Llamas, B.; Soubrier, J.; Rawlence, N. J.; Worthy, T. H.; Wood, J.; Lee, M. S. Y.; Cooper, A. (2014-05-23). "Ancient DNA reveals elephant birds and kiwi are sister taxa and clarifies ratite bird evolution". Science 344 (6186): 898–900. doi:10.1126/science.1251981. PMID 24855267.
  3. Little kiwi, huge extinct elephant bird were birds of a feather, IN: The Times of India, http://timesofindia.indiatimes.com/home/science/Little-kiwi-huge-extinct-elephant-bird-were-birds-of-a-feather/articleshow/35496303.cms
  4. News in Science, AU: ABC, http://www.abc.net.au/science/news/stories/s243830.htm
  • Burbidge, M.L., Colbourne, R.M., Robertson, H.A., and Baker, A.J. (2003). Molecular and other biological evidence supports the recognition of at least three species of brown kiwi. Conservation Genetics Archifwyd 2008-11-21 yn y Peiriant Wayback., 4(2):167–77
  • Cooper, Alan et al. (2001). Complete mitochondrial genome sequences of two extinct moas clarify ratite evolution. Nature, 409: 704–07.
  • SavetheKiwi.org "Producing an Egg". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2007-06-29. Cyrchwyd 2007-08-13.
  • "Kiwi (Apteryx spp.) recovery plan 2008–2018. (Threatened Species Recovery Plan 60)" (PDF). Wellington, NZ: Department of Conservation. 2008. Cyrchwyd 2011-10-13.
  • Le Duc, D., G. Renaud, A. Krishnan, M.S. Almen, L. Huynen, S. J. Prohaska, M. Ongyerth, B. D. Bitarello, H. B. Schioth, M. Hofreiter, et al. 2015. Kiwi genome provides insights into the evolution of a nocturnal lifestyle. Genome Biology 16:147-162.


 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: