Deddfau Jim Crow: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

 

Deddfau gwladwriaethol a lleol oedd '''deddfau Jim Crow''' a orfododd arwahanu hiliol yn Ne'r Unol Daleithiau<ref name="fremon">{{Cite book|last=Fremon|first=David|title=The Jim Crow Laws and Racism in American History|date=2000|publisher=Enslow|isbn=0766012972|url=https://archive.org/details/jimcrowlawsracis00frem}}</ref> Deddfwyd pob un ohonynt ar ddiwedd y 19eg a dechrau'r 20fed ganrif gan ddeddfwrfeydd gwladwriaethol gwyn Democrataidd.<ref name="Bartlett2008">{{Cite book|last=Bruce Bartlett|title=Wrong on Race: The Democratic Party's Buried Past|url=https://books.google.com/books?id=POhHuoGILNYC&pg=PA24|date=8 January 2008|publisher=St. Martin's Press|isbn=978-0-230-61138-2|pages=24–}}</ref> Gorfodwyd y deddfau tan 1965.<ref name="Schmermund2016">{{Cite book|last=Elizabeth Schmermund|title=Reading and Interpreting the Works of Harper Lee|url=https://books.google.com/books?id=RgpiDwAAQBAJ&pg=PA27|date=15 July 2016|publisher=Enslow Publishing, LLC|isbn=978-0-7660-7914-4|pages=27–}}</ref> Yn ymarferol, roedd deddfau Jim Crow yn gorfodi gwahanu hiliol yn yr holl gyfleusterau cyhoeddus yn nhaleithiau hen [[Taleithiau Cydffederal America|Wladwriaethau Cydffederal America]] a gwladwriaethau eraill, gan ddechrau yn yr 1870au a'r 1880au. Cadarnhawyd deddfau Jim Crow ym 1896 yn achos ''Plessy vs.'' ''Ferguson'', lle nododd Llys Goruchaf yr UD ei athrawiaeth gyfreithiol "cyfartal ond ar wahan" ar gyfer cyfleusterau i Americanwyr Affricanaidd. At hynny, yn y bôn, roedd [[Ysgol y wladwriaeth|addysg gyhoeddus]] wedi'i gwahanu ers ei sefydlu yn y rhan fwyaf o'r De ar ôl y [[Rhyfel Cartref America|Rhyfel Cartref]] (1861-65).

 

Ym 1954, datganwyd bodgwahanu ysgolion cyhoeddus (a noddir gan y wladwriaeth) yn anghyfansoddiadol ond mewn rhai taleithiau, cymerodd lawer o flynyddoedd i weithredu'r penderfyniad hwn. Yn gyffredinol, cafodd y deddfau Jim Crow oedd yn weddill eu diystyru gan Ddeddf Hawliau Sifil 1964 a Deddf Hawliau Pleidleisio 1965 .

 

== Cyfeiriadau ==