Richard Dawkins: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

▲[[Etholeg]]ydd, [[bioleg esblygiadol|biolegydd esblygiadol]] a llenor [[gwyddoniaeth boblogaidd]] [[Y Deyrnas Unedig|Prydeinig]] yw '''Clinton Richard Dawkins''', [[Y Gymdeithas Frenhinol|FRS]], [[Cymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth|FRSL]] (ganwyd [[26 Mawrth]] [[1941]] yn [[Nairobi]], [[Kenya]]). Ef oedd deilydd cyntaf Cadair [[Charles Simonyi]] am Ddealltwriaeth Wyddonol y Cyhoedd ym [[Prifysgol Rhydychen|Mhrifysgol Rhydychen]], mae hefyd yn gymrawd athrawol o [[Coleg Newydd, Rhydychen|Goleg Newydd, Rhydychen]].<ref>{{dyf gwe |url=http://www.simonyi.ox.ac.uk/index.shtml |teitl=The Simonyi Professorship Home Page |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |cyhoeddwr=[[Prifysgol Rhydychen]]|iaith=en}}</ref><ref>{{dyf gwe |url=http://www.edge.org/3rd_culture/bios/dawkins.html |teitl=The Third Culture: Richard Dawkins |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |cyhoeddwr=Edge.org|iaith=en}}</ref>

▲Daeth Dawkins yn amlwg gyda chyhoeddiad ei lyfr ''[[The Selfish Gene]]'' yn 1976, gwaith a boblogeiddiodd y safbwynt [[Geneteg|genyn]]-ganolog o [[esblygiad]] a chyflwynodd y term ''[[meme]]''. Yn 1982, gwnaeth cyfraniad blaenllaw i fioleg esblygiadol gyda'r theori, a gyflwynwyd yn ei lyfr ''[[The Extended Phenotype]]'', nad yw effeithiau [[ffenoteip]]ol yn gyfyngedig i gorff [[organeb]], ond gallent ymestyn yn bell i'r amgylchedd, yn cynnwys cyrff organebau eraill.

▲Yn ogystal a'i waith biolegol, adnabyddir Dawkins am ei farnau ar [[anffyddiaeth]], [[esblygiad]], [[creadaeth]], [[dyluniad deallus]], a [[crefydd|chrefydd]]; beirniad amlwg o greadaeth a dyluniad deallus ydyw. Yn ei lyfr 1986 ''[[The Blind Watchmaker]]'', dadleuodd yn erbyn [[cyfatebiaeth yr oriadurwr]], dadl dros fodolaeth [[Duw|creawdwr goruwchnaturiol]] sy'n seiliedig ar gymhlethdod organebau byw, ac yn lle'r cysyniad hwn disgrifiodd brosesau esblygiadol yn gyfatebol i oriadurwr ''[[dallineb|dall]]''. Ers hynny mae Dawkins wedi ysgrifennu nifer o lyfrau gwyddonol boblogaidd, ac wedi ymddangos yn rheolaidd ar raglenni teledu a radio, gan amlaf yn trafod y pynciau a nodir uchod.

▲Mae Dawkins yn anffyddiwr,<ref>{{dyf gwe |cyfenw=Smith |enwcyntaf=Alexandra |url=http://education.guardian.co.uk/schools/story/0,,1958138,00.html |teitl=Dawkins campaigns to keep God out of classroom |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |dyddiad=[[27 Tachwedd]], [[2006]] |gwaith=[[The Guardian]]|iaith=en}}</ref><ref>{{dyf gwe |cyfenw=Chittenden |enwcyntaf=Maurice |cydawduron=Waite, Roger |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/science/article3087486.ece |teitl=Dawkins to preach atheism to US|dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |dyddiad=[[23 Rhagfyr]], [[2007]] |gwaith=[[The Sunday Times]]|iaith=en}}</ref><ref>{{dyf gwe |cyfenw=Persuad |enwcyntaf=Raj |url=http://www.telegraph.co.uk/connected/main.jhtml?view=DETAILS&grid=P8&targetRule=%5C10&xml=%2Fconnected%2F2003%2F03%2F19%2Fecfgod119.xml |teitl= Holy visions elude scientists |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |dyddiad=[[20 Mawrth]], [[2003]] |gwaith=[[The Daily Telegraph]]|iaith=en}}</ref> [[rhydd-feddwl|rhydd-feddyliwr]], [[dyneiddiaeth|dyneiddiwr]] [[seciwlariaeth|seciwlar]], [[sgeptigaeth wyddonol|sgeptig]], [[rhesymoliaeth|rhesymolwr]] gwyddonol,<ref>{{dyf gwe |url=http://www.simonyi.ox.ac.uk/dawkins/WorldOfDawkins-archive/Dawkins/Work/Interviews/1997-winterhumanist.shtml |teitl=Why I am a secular humanist |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |cyhoeddwr=[[Prifysgol Rhydychen]]|iaith=en}}</ref> a chefnogwr i'r [[mudiad Brights]].<ref>{{dyf llyfr |olaf=Hitchens |cyntaf=Christopher |lincawdur=Christopher Hitchens |teitl=[[God Is Not Great]]: How Religion Poisons Everything |cyhoeddwr=Twelve Books |blwyddyn=2007 |tud=5 |isbn=0-446-57980-7 }}</ref> Fe'i ddisgrifiwyd weithiau yn y cyfryngau fel "Rottweiler [[Charles Darwin|Darwin]]",<ref>{{dyf gwe |url=http://www.albertmohler.com/commentary_read.php?cdate=2005-09-09 |teitl="Darwin's Rottweiler" &ndash; Richard Dawkins Speaks His Mind |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 |cyfenw=Mohler |enwcyntaf=R. Albert |dyddiad=[[9 Medi]], [[2005]] |cyhoeddwr=AlbertMohler.com |iaith=en }}</ref> yn gyfatebol i'r biolegydd o Sais [[Thomas Henry Huxley|T. H. Huxley]], a adnabyddir fel "Bulldog Darwin" am ei gefnogaeth i [[detholiad naturiol|ddetholiad naturiol]]. Yn ei lyfr 2006 ''[[The God Delusion]]'', dadleuodd Dawkins ei bod bron yn sicr nad yw creawdwr goruwchnaturiol yn bodoli ac felly mae ffydd grefyddol yn cyfrif fel [[rhithdyb]].<ref>{{dyf llyfr |teitl=The God Delusion |olaf=Dawkins |cyntaf=Richard |blwyddyn=2006 |cyhoeddwr=Transworld Publishers |isbn=0-5930-5548-9 |tud=5 }}</ref> Llyfr mwyaf poblogaidd Dawkins yw ''The God Delusion''; mae'r fersiwn [[Saesneg]] wedi gwerthu dros 1.5&nbsp;miliwn o gopïau ac wedi'i gyfieithu i 31 o ieithoedd eraill.<ref>{{dyf gwe |url=http://media.libsyn.com/media/pointofinquiry/POI_2007_12_7_Richard_Dawkins.mp3 | cyhoeddwr= Richard Dawkins at Point of Inquiry | teitl= Richard Dawkins &ndash; Science and the New Atheism |dyddiadcyrchiad=10 Mehefin|blwyddyncyrchiad=2008 | iaith=en}}</ref>