Iaith heb [[ffurfdroad|ffurfdroadau]] sy'n cyfleu perthnasau gramadegol drwy ddefnyddio [[geiryn|geirynnau]] neu drwy [[cystrawen|gystrawen]] neu ymadrodd mewn perthynas iâ eiriaugeiriau eraill yw '''iaith ddadelfennol''' neu '''iaith analytig'''. Mewn ieithoedd dadeflennoldadelfennol mae'r [[morffem|morffemau]] yn rhydd, hynny yw, mae pob [[morffem]] yn air ar wahân.
==Enghreifftiau==
Dosberthir ieithoedd fel naill ai dadelfennol neu synthetig. GwnëirGwneir hyn drwy roi mesuraid [[morffem]]-y-gair (mpw o'r [[Saesneg]] ''morpheme-per-word'') ar iaith. Hynny yw, mae ieithoedd dadelfennol yn dueddol o gael geiriau wedi'u cyfansoddi o un [[morffem]] sy'n dueddol o fod gan ieithoedd dadelfennol. Mae unrhyw iaith sydd â mpwchymhareb ynforffem-y-gair fwymwy nag 1 yn [[iaith synthetig]]. Dangosir [[morffem|morffemau]] isod:
*Yn y gair Cymraeg ''merch'' dim ond un morffem sydd ac felly mae gan y gair gymhareb [[morffem|mpw]]forffem-y-gair o 1:1.
*Ond mae gan y gair ''gwyddoniaethau'' dri morffem (''gwyddon-, iaeth, -au'') ac felly mae gan y gair hwn gymhareb [[morffem|mpw]]forffem-y-gair o 3:1.
Mae ieithoedd de-orllewin Asia fel [[Fietnameg]], [[ThaiegTsieineeg]] a'r iaith [[TseinaegThai (iaith)|ThseinaegThai]] yn dueddol o fod yn ddadelfennol. Yn [[Tseinaeg|Nhseinaeg]]Tsieineeg dim ond un [[morffem]] sydd i bob gair ac felly ni ddefnyddir [[ffurfdroad|ffurfdroadau]] i fynegi [[cyflwr gramadegol|cyflwr]] ar enwau neu amser ar ferfau, ond yn hytrach, mae hi'n dibynnu ar gyd-destun, safle a [[geiryn|geirynnau]]. Er enghraifft, yn y frawddeg ganlynol defnyddir geiryn i ddangos y dyfodol, a dibynnir ar [[cystrawen|gystrawen]] i ddangos y berthynas rhwng y [[cyflwr gramadegol|goddrych a'r gwrthrych]]:
