Cernyweg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

 

== Hanes ==

Mae'r Gernyweg yn hanu o iaith [[Brythoniaid]] de-orllewin [[Prydain]], a gafodd eu gwahanu o Frythoniaid y Gorllewin (y [[Cymry]]) wedi [[brwydr Deorham]], ym [[577]]. Aeth tiriogaeth y Brythoniaid yn y de-orllewin yn llai ac yn llai nes oddeutu [[810]], pan goncrwyd [[Dyfnaint]] gan y [[Sacsoniaid]] gan adael [[Cernyw]] yn unig yn nwylo'r Brythoniaid. Concrodd [[Athelstan]], brenin y Sacsoniaid, Gernyw tua [[920]], ond ni wladychwyd y wlad gan Saeson fel y digwyddodd yn y rhan fwyaf o [[Lloegr|Loegr]], ac [[Athelstan]] a wnaeth [[Afon Tamar]] yn ffin rhwng y Saeson yn [[Dyfnaint|Nyfnaint]] a'r Brythoniaid yng Nghernyw. Er hyn, parhaodd yr iaith i fyw hyd o leiaf [[18fed ganrif|y ddeunawfed ganrif]], gan gyrraedd uchafbwynt o oddeutu 38,000 o siaradwyr (amcangyfrif Ken George) yn [[13eg ganrif|y drydedd ganrif ar ddeg]].