Saesneg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
llun mwy diddorol
Tagiau: Golygiad Gweladwy Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol
Llinell 1:
{{Gwybodlen iaith
| enw =Saesneg
| enwbrodorol =''English''
| lliwteulu =Indo-Ewropeg
| ynganiad ={{IPAc-en|ˈ|ɪ|ŋ|ɡ|l|ɪ|ʃ}}<ref>[http://www.oxfordadvancedlearnersdictionary.com/dictionary/english_2 English Adjective] - Oxford Advanced Learner's Dictionary - Gwasg Prifysgol Rhydychen ©2010.</ref>
| rhanbarth= (gweler [[#Dosbarthiad daearyddol|isod]])
| siaradwyr=Iaith gyntaf: 309–400 miliwn <br />Ail iaith: 199 miliwn–1.4 biliwn<ref>gweler: [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=eng Ethnologue] (1984 amcangyfrif); [http://www.economist.com/world/europe/displayStory.cfm?Story_ID=883997 The Triumph of English], The Economist, Rhag. 20, 2001; [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=eng Ethnologue] (1999 amcangyfrif); {{Dyf gwe |url=http://www.oxfordseminars.com/Tesol/Pages/Teach/teach_20000jobs.php |teitl=20,000 Teaching Jobs |dyddiadcyrchu=2007-02-18 |cyhoeddwr=Oxford Seminars }}</ref><ref name="wwenglish">{{Dyf gwe |url=http://www.ehistling-pub.meotod.de/01_lec06.php |teitl=Lecture 7: World-Wide English |dyddiadcyrchu=2007-03-26|cyhoeddwr=<sub>E</sub>HistLing }}</ref><br />Cyffredinol: 500 miliwn–1.8 biliwn<ref name="wwenglish"/><ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=eng Ethnologue] (1999 amcangyfrif);</ref>
| teu2=[[Ieithoedd Germanaidd|Germaneg]]
| teu3=[[Ieithoedd Germanaidd Gorllewinol|Germaneg Orllewinol]]
| teu4=[[Ieithoedd Eingl-Frisianaidd|Eingl-Frisianeg]]
| teu5=[[Ieithoedd Saesneg|Angeleg]]
| sgript=[[Yr wyddor Ladin|Lladin]] ([[Yr wyddor Saesneg|Amrywiolyn Lloegr]])
| gwlad=[[Rhestr gwledydd lle bo'r Saesneg yn iaith swyddogol|53 gwlad]]<br />[[Y Cenhedloedd Unedig]]<br />[[Undeb Ewropeaidd]]<br />[[Y Gymanwlad]] <br /> [[Cyngor Ewrop]] <br />[[NATO]] <br />[[Cytundeb Masnach Rydd Gogledd America|CMRGA]] <br /> [[Sefydliad Taleithiau America|STA]] <br /> [[Sefydliad y Gynhadledd Islamaidd|SyGI]] <br /> [[Sefydliad Ynysoedd y Cefnfor Tawel|SYyCT]] <br /> [[Cytundeb Unol Daleithiau America a'r Deyrnas Unedig|CUDAD]]
| iso1=en |iso2=eng |iso3=eng |wylfa=52-ABA |map=[[Delwedd:Anglospeak.svg|center|300px]]
{{legend|#0000ff|Gwledydd lle mai iaith swyddogol neu de facto yw'r Saesneg, neu iaith genedlaethol}}
{{legend|#8ddada|Gwledydd lle mai iaith swyddogol yw hi ond nid yn brif iaith}}
| IPAChartEng=include
}}
[[Delwedd:Shakespeare.jpg|bawd|chwith|150px|upright|William Shakespeare, un o ysgrifenyddion enwocaf yr iaith Saesneg]]
[[Iaith]] frodorol [[Lloegr]] ydyw '''Saesneg''' (''English''). Mae'n un o ddwy iaith swyddogol [[Cymru]] (ynghyd â'r [[Cymraeg|Gymraeg]]) yn ogystal, ac yn un o ieithoedd mwyaf y byd.
 
Datblygodd y Saesneg o iaith [[Germaniaid|llwythau Germanaidd]] ag ymsefydlodd ym [[Ynys Prydain|Mhrydain]] rhwng y [[5ed ganrif|bumed]] a'r [[7fed ganrif|seithfed ganrif]] gan ddisodli iaith a diwylliant y [[Brythoniaid]] brodorol o rannau helaeth o dde Prydain a chreu'r teyrnasoedd [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]]. Erbyn y [[10fed ganrif|ddegfed ganrif]] roedd y teyrnasoedd hyn wedi uno i greu teyrnas Lloegr. Lledodd y Saesneg drwy'r byd yn sgîl anturiaethau [[imperialaeth|imperialaidd]] y [[Saeson]] a arweiniodd at greu [[gwladychu|gwladfeydd]] Seisnig mewn sawl rhan o'r byd.
 
nifer y siaradwyr Cymraeg a'r yn y wlad, mae gan Gymru ei hefyd: ysgrifennodd ei storïau a'i gerddi yn Saesneg, er enghraifft.
Oherwydd ei lle fel iaith mwyafrif yr [[Unol Daleithiau]], mae'r Saesneg wedi dod yn brif iaith y byd ar gyfer cyfathrebu rhyngwladol. Dysgir Saesneg fel ail iaith yn fwy nag unrhyw iaith arall, ond y ffurf Americanaidd ar yr iaith a ddysgir yn amlach na'r ffurf Seisnig.
 
Mae [[llenyddiaeth Saesneg]] yn un o'r [[llenyddiaeth]]au mwyaf yn y byd, a'i gwreiddiau'n gorwedd yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd. Mewn canlyniad i'r dirywiad yn nifer y siaradwyr Cymraeg a'r [[Seisnigeiddio]] yn y wlad, mae gan Gymru ei [[llenyddiaeth Saesneg Cymru|llenyddiaeth Saesneg]] hefyd: ysgrifennodd [[Dylan Thomas]] ei storïau a'i gerddi yn Saesneg, er enghraifft.
 
=== Ymadroddion ===