Deddfwrfa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

{{Gwleidyddiaeth}}

Mae '''deddfwrfa''' <ref>http://termau.cymru/#legislature</ref> yn gynulliad ystyriol gyda'r awdurdod i ddeddfu ar gyfer endid gwleidyddol fel [[gwladwriaeth]], [[talaith]] neu [[dinas|ddinas fawr]]. Mae deddfwrfeydd yn ffurfio rhannau pwysig o'r mwyafrif o lywodraethau; yn y model gwahanu pwerau, maent yn aml yn cael eu cyferbynnu â [[Gweithrediaeth]] <ref>http://termau.cymru/#the%20executive</ref> (executive) a'r [[Barnwriaeth|Farwniaeth]] <ref>http://termau.cymru/#judiciary</ref> (legislature) y llywodraeth. Ceir y cofnod cynharaf o'r gaith "deddfwrfa" o 1874.<ref>http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?deddfwrfa</ref>

 

 

==Gwaith Deddfwrfa==

Yn gyffredinnol bydd Deddfwrfa y codi trethi, creu deddfau, mewn system [[unsiambraeth]] caiff y deddfau eu llunio a'u pasio o fewn un siambr (dyma'r sefyllfa mewn sawl [[gwladwriaeth]], yn enwedig gwladwriaethau llai). Mewn system [[dwysiambraeth]] caiff deddfau eu llunio a'u pasio yn y "siambr isaf" ([[Tŷ'r Cyffredin]] yn achos y [[Deyrnas Unedig]] neu [[Dáil Éireann]] yn achos [[Gweriniaeth Iwerddon]]) ac yna eu pasio ymlaen i'r "uwch siambr" neu "ail siambr" ([[Tŷ'r Arglwyddi]], [[Seanad Éireann]]) ar gyfer diwygiadau, ond fel rheol, nid i'w gwrthod.

 

 

==Hanes==

Ymhlith y deddfwrfeydd cydnabyddedig cynharaf roedd yr Athenian Ecclesia.<ref>Hague, Rod, author. (14 October 2017). Political science : a comparative introduction. pp. 128–130. ISBN 978-1-137-60123-0. </ref> Yn yr Oesoedd Canol, byddai brenhinoedd Ewropeaidd yn cynnal cynulliadau o'r uchelwyr, a fyddai wedyn yn datblygu i fod yn rhagflaenwyr deddfwrfeydd modern.<ref>Hague, Rod, author. (14 October 2017). Political science : a comparative introduction. pp. 128–130. ISBN 978-1-137-60123-0. </ref> Yn aml, gelwid y rhain yn Ystadau. Y ddeddfwrfa hynaf sydd wedi goroesi yw'r Althing Gwlad yr Iâ, a sefydlwyd yn 930 CE.