Plaid Ryddfrydol (DU): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Tudalen newydd: Plaid wleidyddol a dyfodd allan o blaid y Wigiaid i fod yn un o dair plaid fawr y DU oedd y '''Blaid Ryddfrydol'''. Unodd y blaid â'r SDP yn yr wythdegau i ffurfio b...
 
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 3:
Uchafbwynt [[hanes]] y blaid oedd o ganol y [[19eg ganrif]] hyd y [[Rhyfel Byd Cyntaf]] dan y [[Prif Weinidog|prif weinidogion]] Rhyddfrydol [[William Ewart Gladstone]], Sir [[Henry Campbell-Bannerman]], [[Clement Asquith]] a [[David Lloyd George]]. Yn y cyfnod hwnnw y Rhyddfrydwyr oedd y blaid fwyaf o lawer yng [[Cymru|Nghymru]] ac yn rhan o'r mudiad [[Radicaliaeth yng Nghymru|Radicalaidd]] oedd yn galw am [[ymreolaeth]] i Gymru ac [[Iwerddon]]. Arweiniodd anghydfod rhwng Lloyd George ac Asquith at ymraniad yn y blaid ar ôl y Rhyfel Mawr a chollodd y Rhyddfrydwyr dir i'r [[Plaid Lafur (DU)|Blaid Lafur]] a gymerodd le'r Rhyddfrydwyr fel [[gwrthblaid]] yn [[1922]].
 
Mwynheodd y blaid gyfnod o adfywiad dan arweinyddiaeth [[Jo GromondGrimond]] ([[1956]]-[[1957]]) ac wedyn [[Jeremy Thorpe]] ([[1967]]-[[1976]]) tan i'r olaf orfod ymddiswyddo yn sgîl [[sgandal]] am ei fywyd personol. Dan [[David Steel]] daeth y blaid mewn cytundeb â'r Blaid Lafur a ffurfiwyd y [[Pact Lib-Lab]] i gadw'r [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Torïaid]] allan o [[llywodraeth|lywodraeth]] ([[1977]]-[[1978]]). Yn [[1981]] ffurfiwyd cynghrair gyda'r [[SDP]] a arweiniodd yn y pen draw i lawnsio plaid newydd y Democratiaid Rhyddfrydol.