Tudweiliog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Marthuws (sgwrs | cyfraniadau)
→‎Hanes: ychwanegu am hanes Hirderf
Marthuws (sgwrs | cyfraniadau)
Llinell 65:
Mae cyfeiriad at Dudweiliog fel pentref bach yn ôl yn y C13, gyda'i heglwys yn gyrchfan ar ffordd y pererin yn Llŷn. Roedd Tudweiliog ar y pryd yn drefgordd o fewn Morfa yng [[cwmwd|nghwmwd]] [[Cymydmaen]]. <ref>Historic Landscape Characterisation Llŷn - Area 21 The Western Coastal Plain from Llangwnadl to Porthdinllaen PRN 33494; Ymddiriedolaeth Archeolegol Gwynedd/ Gwynedd Archeological Trust </ref> Mae hanes y pentref yng nghlwm a thirfeiddianwr mawr hanesyddol yr ardal, sef Plas Cefnamwlch.
 
Arferai'r ardal amaethyddol sydd i'r gogledd-orllewin o'r pentref, lle safai ffermydd Hirderf Fawr, Hirdref Ganol, Hirdref Isaf a bwthyn Penybryn Hirdre heddiw fod yn drefgordd ganol oesol i faerdref frenhinol Nefyn. Erbyn Hydref 1352, roedd Hirdref wedi methu i ffynnu ac wedi methdalu ei ddyled i'r Faerdref, ac y roedd eifelin a oedd yn bodoli melinyno wedi dirywio. Deallir mai di-boblogi'n ystod y Pla Du oedd yn gyfrifol am hyn. <ref>www.heneb.co.uk</ref>
 
= Cefnamwlch =