Archif Gwladwriaeth Abchasia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
Llinell 2:
Mae '''Archif Gwladwriaeth Abchasia''' ([[Abchaseg]]: ''Аҧсны Аҳәынҭқарра аҳәынҭқарратә архивтә усбарҭа''; [[Rwsieg]]: ''Государственное архивное управление Ресеиеиби'') wedi'i leoli yn [[Aqua (Abchasia)|Aqwa]], prifddinas [[Abchasia]]. Mae Abchasia yn [[gwladwriaeth|wladwriaeth]] a chenedl annibynnol yn y [[Cawcasws (ardal)|Cawcasws]] nad sy'n cael ei chydnabod yn ryngwladol gan y rhan fwyaf o wledydd ac mae [[Georgia]] yn dal i fynnu rheolaeth drosto er nad oes ganddi'r grym.
 
Yr Archif Wladwriaethol oedd, i bob pwrpas, '''Llyfrgell Genedlaethol Abchasia''' a dyna sut y'i hystyrid gan yr Abchasiaid.<ref>https://abkhazworld.com/aw/interview/106-issues-points-memo-boris-cholaria</ref> Er i'r Abchasiaid gweld ei hunain fel ''[[cenedl titiwlar]]'' Abchasia, doedd y statws swyddogol hynny heb ei dadogi arnynt yn ôl system gymlethgymhleth a gwleidyddol y cyn [[Undeb Sofietaidd]] ac oherwydd gwrthwynebiad [[Georgia]] i'r cysyniad o Abchasia fel cenedl lawn arwahân. Lleolir yr Archif ar ul. Lakoba, 111, [[Aqua (Abchasia)|Aqua (Sukhum)]].
 
==Hanes==
Sefydlwyd rhagflaenydd Archif Gwladwriaeth Abchasia ym mis Mawrth 1929, pan fabwysiadodd Presidiwm y Pwyllgor Gwaith Canolog a Chyngor Comisiynau Pobl [[Gweriniaeth Sofietaidd Sosialaidd Abchasia]] benderfyniad ynghylch “Trefniadaeth Materion Archifol”.<ref name="Sputnik Abkhazia">[https://sputnik-abkhazia.ru/analytics/20160315/1017531399.html Бадрак Авидзба: ''“Казненные” документы – Из истории Госархива Абхазии'', sputnik-abkhazia.ru 15 March 2016.]</ref> Ym mis Hydref 1992, yn ystod y Rhyfel Annibyniaeth Abkhasia, dinistriodd tân adeilad yr archif; honnodd ffynonellau Abchaseg fod yr archif wedi'i llosgi i lawr yn fwriadol gan y lluoeddluoedd [[Georgia|Sioraidd]]. Dinistriwyd tua 90% o'r dogfennau sydd wedi'u harchifo. ArOnd yryn ochr SioraiddGeorgia, mae llawer o bobl yn gwrthbrofianghytuno â'r syniad bod yr archif wedi'i llosgi i lawr yn fwriadol. <ref name="Sputnik Abkhazia"/> On the Georgian side, many people refute the idea that the archive was deliberately burned down.<ref>[https://jam-news.net/how-abkhazia-is-trying-to-restore-its-historic-archive-which-burned-down-27-years-ago-during-the-georgian-abkhaz-conflict/#.XjA1Ld438ec.twitter Patrik Salat: ''How Abkhazia is trying to restore its historic archive which burned down 27 years ago during the Georgian-Abkhaz conflict'', jam-news.net 28 January 2020.]</ref> Yr un diwrnod ag y llosgodd Archif Wladwriaeth AbkhazAbchasia, fe losgodd Sefydliad Ymchwil Gwyddonol-Ymchwil AbkhazianAbchasia mewn Iaith, Llenyddiaeth a Hanes (ABNII, ym 1922 wrth i Gymdeithas Wyddonol Abchasia, ABNO) losgi i lawr hefyd.<ref>Rachel Clogg: ''Documents from the KGB archive in Sukhum. Abkhazia in the Stalin years'', in: [[Central Asian Survey]], Vol. 14 (1995), No. 1, pp. 155–189 (here: p. 158). [https://doi.org/10.1080/02634939508400896 Available here.] [https://abkhazworld.com/Pdf/R.Clogg_1995.pdf Fersiwn am ddim yma.]</ref>
 
Yn ystod Trafodaethau Rhyngwladol Genefa, rhoddodd llywodraeth ganolog SioraiddGeorgia ddogfennau archifol pwysig i awdurdodau de facto Abkhazia yn 2015.<ref>[http://georgiatoday.ge/news/1473/De-facto-Abkhazian-Government-Receives-Important-Archival-Documents ''De-facto Abkhazian Government Receives Important Archival Documents'', georgiatoday.ge 8 October 2015.]</ref> Yn ogystal, flwyddyn yn ddiweddarach cynlluniwyd cyfarfod o bennaeth Archif Wladwriaeth AbkhazAbchasia gyda chyfarwyddwr Archifau Cenedlaethol Georgia.<ref>[http://apsnypress.info/en/news/the-restoration-of-the-incident-prevention-mechanism-will-be-discussed-at-the-forthcoming-round-of-t/ ''The restoration of the incident prevention mechanism will be discussed at the forthcoming round of the Geneva Discussions'', apsnypress.info 4. March 2016.]</ref>
 
==Difrod a Cholled==