Casét (darn beic): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Lleihawyd o 3 beit ,  3 blynedd yn ôl
B
dim crynodeb golygu
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B canrifoedd a Delweddau using AWB
BDim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Image:Zahnkranzpakete.jpg|dde|bawd|Sawl olwyn-rhydd [[Shimano]].]]
Ar [[beic|feic]], '''casét''' yw'r enw a roddir ar y set o [[sbroced]]i sydd ynghlwm â'r [[both]] ar [[olwyn beic|olwyn]] ôl y beic. '''Casét''' yw'r datblygiad diweddaraf o beth elwydalwyd gynt yn ''set-cocs'' (Saesneg: ''cogset'') ac ''olwyn-rhydd'' (Saesneg: ''freewheel''). Er fod casetiau ac olwyn-rhydd yn edrych yr un peth ar y gwynebwyneb ac yn cyflawni'r un pwrpas, mae gwahaniaethau mecanyddol pwysig, a nid ydynt yn ymgyfnewidiol. Oherwydd nad yw'r rhanfwyafrhan fwyaf o ddefnyddwyr beiciau'n dealltdeall y gwahaniaethau, defnyddir y ddau derm yn ymgyfnewidolgyfnewidiol yn aml.<ref name=SheldonForC>{{dyf gwe
| url=http://www.sheldonbrown.com/free-k7.html| teitl=Freewheel or Cassette?| awdur=Sheldon Brown}}</ref>
 
==Olwyn-rhydd==
Mae [[olwyn-rhydd]] (a adnabyddwydadnabuwyd hefyd fel '''bloc''') wedi ei gyfansoddi o set-cocs ôl a mecanwaith [[clicied ddannedd (cyfais)|clicied ddannedd]] mewn un cysodiad. Mae'n rhaid defnddiodefnyddio olwyn-rhydd hydagyda boathaubothau weiwedi eu edafu. Mae'r olwyn-rhydd yn cael ei gysyllugysylltu â'r both trwy ddefnyddio edau llaw-dde. Roedd gan bothau ôl traddodiadol set o edau safonnolsafonol (1.375 x 24 TPI), i allusgriwioallu sgriwio olwyn-rhydd safonnolsafonol arni.<ref name=SheldonF>{{dyf gwe| url=http://www.sheldonbrown.com/freewheels.html| teitl=Traditional Thread-on Freewheels| awdur=Sheldon Brown}}</ref> Roedd hyn yn galluogi fothaucyfuno bothau ac olwyn-rhydd o wahanol frand gael eu cyfuno. Defnyddiodd y rhanfwyafrhan fwyaf o feiciau'r dull yma hyd yr 1980au,<ref name=SheldonForC/> ac mae beiciau sawl-gêr pen-isaf y farchnad, [[Beic un-gêr|beiciau un-gêr]], yn arbennig [[BMX]] a [[Beic gwasanaethol|beiciau gwasanaethol]], yn dal i gael eu cynhyrchu a'u gwerthu gyda olwyn-rhydd.
 
Yr anfantais o ddefnyddio olwyn-rhydd yw eu bod yn rhoi mwy o straen ar yr [[echel]] oherwydd fod ''bearing'' yr ochr gyrru wedi ei leoli ar ochr mewnol yr olwyn-rhydd, ger yr echel. Mae llai o ddadleoliad arwyddocaol ar olwyn-rhydd un-gêr gan eu bod yn gulach ac felly'n lleihau'r straen ar yr echel.
Llinell 11:
 
==Casetiau==
Y gwahaniaelgwahaniaeth rhwng casetiau ac olwyn-rhydd yw fod casét yn gyfres o sbleiniau syth sy'n ffurfio cysylltiad mecanyddol rhwng y gerau a both sy'n gydnaws â chasét, ac a elwir yn [[both-rhydd]], sy'n cynnwys mecanwaith clicied ddannedd. Deilir yr holl gasét ar y both gan [[cylch-cloi|gylch-cloi]] sy'n cael ei sgriwio arno. Mae rhai systemau casét o'r 1980au a'r 1990au cynnar yn defnyddio cocsen fach wedi ei edafu, sy'n sgriwio ymlaen i ddal gweddill y cocs sbleiniog mwy arnodd, cyfeirir at yr holl set fel clwsterclwstwr.
 
[[Image:Ritzelpaket 01 KMJ.jpg|dde|bawd|Casét 9-gêr [[SRAM (beiciau)|SRAM]]]]
Gwerthir sbrocedi fel set cyflawn fel rheol, gelwir y set yn "gasét". Deilir sbrocedi casét at eu gilydd had dri [[bollt]] neu [[rhybed]]i bychain, er mwyn hwyluso'r broses o'i roi ar y beic, ond nid yw'r rhain yn angenrheidiol i weithrediad y casét. Gellir hefyd prynnuprynu sbrocedi arwahanar wahân. Pan mae sbroced angen cael ei amnewid am un newydd, neu os ydy'r defnyddiwr eisiau newid [[cymhareb gêr]] y beic, dim ond y sbrocedi unigol sy'n gorfod cael eu amnewid yn hytrach na gorfod amnewid yr mecanwaith clicied ddannedd yn ogystal.
 
Gellir dal amnewid y mecanwaith clicied ddannedd, a adnabyddir fel corff both-rhydd, ar y rhanfwyafrhan fwyaf o fothau, ond mae yn ffurfio rhan strwythrolstrwythurol o'r both. MaintaisMantais mawnmewn systemau casét yw fod ''bearing'' yr ochr gyrru yn gallu cael ei leoli ar yr ochr allanol ger y ffram, yn hytrach na fod yn agos at yr echel. Mae hyn yn lleihau'r straen ar yr echel yn sylweddol, gan achosi i blygu neu dorri echelionechel fod yn ddidgwyddiadddigwyddiad prin iawn.
 
Ers eu cyflwyniad yn yr 1970au<ref name=sunset>{{dyf gwe |teitl=Sunset for Suntour |url=http://www.users.globalnet.co.uk/~hadland/page35.htm |awdur=Frank J. Berto |gwaith=Proceedings of the 9th International Cycle History Conference |cyhoeddwr=Van der Plas |dyddiad=26 Awst 1998}}</ref> mae defnydd casetiau wedi cael eu defnyddio yn gynyddol ar feiciau, gan gychwyn gyda'r beiciau drytaf, ond ar gael yn gyffredin ar y rhanfwyafrhan fwyaf o feiciau rhatach erbyn hyn. Erbyn hyn, mae pob beic [[Gerau derailleur|derailleur]] ym mhen ucha'r farchnad yn defnyddio'r system hwn.
 
==Nifer a lled y sbrocedi==
Mae'r nifer o sbrocedi sydd mewn bloc neu gasét wedi cynnydducynyddu drostdros amser, o dri neu pedwarbedwar cyn yr [[Ail Ryfel Byd]], i bumbbump neu chwech rhwng yr 1950au a'r 1970au, gan gynyddu ar gyflwyniad casetiau i saith ac wyth yn yr 1980au, ac yna naw, deg, ac unarddeg yn ''[[gruppo]]'' [[beic rasio]] newydd sbon [[Campagnolo]]. Rhwng saith ac wyth sbroced, arhosodd lled y sbrocedi yr un fath, ond lleihaodd y bylchiadau rhwng y sbrocedi a lledaenodd cefn y ffram ychydig i gymryd y nifer mwy. Fe gynhyrchwyd y sbrocedi'n deneuach ar gyfer naw, ac yn deneuach fyth ar gyfer deg. Oherwydd y sbrocedi teneuach, cynhyrchwyd [[cadwyn beic|cadwyn]] teneuach hefyd. Mae defnydd darnau teneuach o fetel wedi achosi i'r gadwyn a'r sbrocedi bara llai, oherwydd yr ymestyn graddol sy'n digwydd i'r gadwyn wrth ei ddefnyddio, a dreuliad ffrithiant y sbrocedi a'r gadwyn.
 
==GwellianauGwelliannau symudshifftio==
Mae'r gwneuthurwyr wedi datblygu gwellianaugwelliannau symudsylweddol gêrwrth sylweddolnewid gêr, gan gychwyn gyda system ''Hyperglide'' [[Shimano]], system ''UltraDrive'' [[Campagnolo]], a system ''OpenGlide'' [[SRAM (bicycles)|SRAM's]]. Mae'r casetiau'n cael eu peiriannu gyda phroffilio dannedd cymlethcymhleth sydd wedi ei gynllunio i godi a disgyn cadwyn, mae'r gadwyn ei hun hefyd wedi ei greu er mwyn hwyluso'r broses o newid gêr, ac i gydweithio gyda rhyngwyneb rampiau symydsymud arbennig y gwneuthurwr. Ynghyd â [[symudwr (darn beic)|liferau/symudwyr brêc a gêr cyfannol]], wedi galluogi newid gêr pan mae mwy o bwysedd ar y mecanwaith nag or blaen, megis wrth reidio allan o'r [[cyfrwy beic|cyfrwy]].
 
==Gweler hefyd==