Alcohol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Glanhawr (sgwrs | cyfraniadau)
angen cywiro iaith
manion pitw
Llinell 1:
{{angen cywiro iaith}}
[[Delwedd:Alcohol general.svg|dde|200px|bawd|Fformiwla cyffredinol alcohol]]
Yng [[Cemeg|Nghemeg]], [[cyfansoddyn]] [[Cemeg organig|organig]] sydd â'r [[grŵp gweithredol]] [[hydrocsyl]] (-[[Ocsigen|O]][[Hydrogen|H]]) wedi ei fondio i [[atom]] [[Carbon]] grŵp [[alcyl]] yw '''alcohol'''.
== Ffurfio Alcohol ==
=== Ffurfio o halogenoalcanau ===
Gellir paratio alcoholau cynradd ac eilaidd o [[halogenoalcan]]au trwydrwy [[amnewid niwcleoffilig]].
 
<big>R-X + OH<sup>-</sup> → R-OH + X<sup>-</sup></big>
Llinell 10 ⟶ 9:
lle mae X yn [[grwp gweithredol]] [[halogen]].
 
=== O Cyfansoddion carbonyl ===
Gellir ffurfio alcohol cynradd trwy [[rhydwytho]]rydwytho [[asid carbocsylig]] neu [[aldehyd]]. Defnyddir yr asiantau rhydwytho Lithiwm tetrahydrido alwminad (LiAlH<sub>4</sub>) neu Sodiwm tetrahydridoborad (NaBH<sub>4</sub>).
 
<big>[[Asid carbocsylig]] →'''Rhydwytho'''→ [[Aldehyd]] → '''Rhydwytho'''→ Alcohol Cynradd</big>