Arwisgiad Tywysog Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 9:
Bu nifer o wrthwynebiadau gan wahanol grwpiau o bobl pan gyhoeddwyd bod y Tywysog Siarl yn mynd i gael ei goroni’n Dywysog Cymru. Bu gwrthdystiadau meddiannu, streiciau newyn a gorymdeithiau protest. Cafwyd cwynion bod imperialaeth Saesnig yn cael ei wthio ar Gymru, a bod arian cyhoeddus yn cael ei wastraffu. Cyfansoddwyd cerddi gan rai o feirdd Cymru oedd yn dangos eu gwrthwynebiad i’r arwisgo - er enghraifft, [[Gerallt Lloyd Owen]], yn ei gerdd ‘Fy Ngwlad’.
[[Delwedd:Protest_Arwisgiad_Cilmeri_7.jpg|link=https://cy.wikipedia.org/wiki/Delwedd:Protest_Arwisgiad_Cilmeri_7.jpg|bawd|Protest yng Nghilmeri yn erbyn yr arwisgiad. 1969]]▼
:''Wylit, wylit, [[Llywelyn Ein Llyw Olaf|Lywelyn]],''
:''Wylit waed pe gwelit hyn.''
Llinell 15 ⟶ 16:
:''A gwerin o ffafrgarwyr''
:''Llariaidd eu gwên lle'r oedd gwŷr.''<ref>Gerallt Lloyd Owen, 'Fy Ngwlad', yn ''Cerddi'r Cywilydd'' (Gwasg Gwynedd, 1972; sawl argraffiad ers hynny).</ref>
[[Delwedd:HRH_Prince_Charles_43_Allan_Warren.jpg|alt=|bawd|Y Tywysog Siarl yn 1972|chwith|
[[Delwedd:Cofia_1282,_a_protest_against_the_investiture_(1537984)4.jpg|link=https://cy.wikipedia.org/wiki/Delwedd:Cofia_1282,_a_protest_against_the_investiture_(1537984)4.jpg|bawd|Gwrthdystio yn erbyn arwisgiad y Tywysog Charles yng Nghaernarfon, Mawrth 1969]]Aeth Siarl i astudio’r Gymraeg ym [[Prifysgol Aberystwyth|Mhrifysgol Aberystwyth]] am dymor cyn yr arwisgo. Roedd ei diwtor yn gefnogwr Plaid Cymru, sef y darlithydd Dr Tedi Millward. Roedd y Prif Weinidog [[Harold Wilson]] yn poeni y byddai Siarl yn agored i niwed ond dywedodd [[MI5]] nad oedd mewn unrhyw berygl.▼
▲[[Delwedd:Protest_Arwisgiad_Cilmeri_7.jpg|link=https://cy.wikipedia.org/wiki/Delwedd:Protest_Arwisgiad_Cilmeri_7.jpg|bawd|Protest yng Nghilmeri yn erbyn yr arwisgiad. 1969]]
▲[[Delwedd:HRH_Prince_Charles_43_Allan_Warren.jpg|alt=|bawd|Y Tywysog Siarl yn 1972|chwith|196x196px]]
▲Aeth Siarl i astudio’r Gymraeg ym [[Prifysgol Aberystwyth|Mhrifysgol Aberystwyth]] am dymor cyn yr arwisgo. Roedd ei diwtor yn gefnogwr Plaid Cymru, sef y darlithydd Dr Tedi Millward. Roedd y Prif Weinidog [[Harold Wilson]] yn poeni y byddai Siarl yn agored i niwed ond dywedodd [[MI5]] nad oedd mewn unrhyw berygl.
Er mwyn osgoi achosi trafferth yn y seremoni roedd yr awdurdodau wedi arestio arweinwyr y grŵp paramilwrol ''[[Byddin Rhyddid Cymru]]'' cyn yr arwisgo. Ar ddiwrnod yr arwisgo aeth yr arweinwyr gerbron llys. Ond oherwydd iddynt orliwio maint eu cefnogaeth a’r hyn roeddent wedi ei gyflawni, anfonwyd tri ohonynt i’r carchar a chafodd tri ddedfrydau gohiriedig.
Yn ystod y paratoadau ar gyfer yr arwisgo cafwyd nifer o alwadau am fomiau. Roedd ''[[Mudiad Amddiffyn Cymru]]'' (MAC) wedi trefnu pedwar ffrwydrad, nid er mwyn lladd Siarl ond er mwyn tarfu. Lladdwyd dau aelod o MAC, sef Alwyn Jones a George Taylor, yn [[Abergele]] ddiwrnod cyn yr arwisgo pan ffrwydrodd eu gelignit.<ref>{{cite web|url=http://www.walesonline.co.uk/news/welsh-politics/welsh-politics-news/2008/11/20/militants-key-role-in-coming-of-devolution-left-ignored-deliberately-91466-22299413/|title=‘Militants’ key role in coming of devolution left ignored deliberately’|work=[[Wales Online]]|date=20 November 2008}}</ref><ref name=":0" />
| |||