Rada Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarws: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

B
dim crynodeb golygu
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dechrau prawfddarllen
BDim crynodeb golygu
Llinell 67:
Gwrthdystiodd llywodraeth Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarwsia y cynnull milwrol Pwylaidd yn ardal Vilnius, yr etholiadau Pwylaidd a gynhaliwyd yno, ac atodi ardal Augustów i Wlad Pwyl. Fe wnaethant hefyd apelio ar [[Cynghrair y Cenhedloedd|Gynghrair y Cenhedloedd]], [[Prydain Fawr]], [[Ffrainc]], yr [[Unol Daleithiau]] a gwledydd eraill i gydnabod annibyniaeth Belarws. <ref>{{cite web |url=http://www.svaboda.org/content/article/770129.html |title=Імёны Свабоды: Васіль Захарка |publisher=Svaboda.org |date=14 March 1943 |accessdate=2012-01-14}}</ref>
 
Ddiwedd 1920, cychwynnodd llywodraeth Belarwsia drafodaethau o'r newydd gyda'r Bolsieficiaid ym [[Moscow]] a cheisio eu perswadio i gydnabod annibyniaeth BelarusBelarws a rhyddhau carcharorion gwleidyddol Belarwsia o garchardai Rwsia.<ref name=BEZ>{{cite web|url=http://zelva-bez.com/section/14/index.php?id=2/TEXT.HTML|title=ВАСІЛЬ ЗАХАРКА. ПРЭЗІДЭНТ БЕЛАРУСКАЙ НАРОДНАЙ РЭСПУБЛІКІ|website=Zelva-bez.com|accessdate=27 October 2017}}</ref> Roedd y trafodaethau yn aflwyddiannus.
 
Ar 11 Tachwedd 1920, llofnododd Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarwsia gytundeb partneriaeth â Gweriniaeth Lithwania i gydweithredu i ryddhau tiroedd Belarwsia a Lithwania rhag meddiannaeth Gwlad Pwyl.
Llinell 81:
Ym mis Chwefror 1948, pasiodd y Rada [[maniffesto|faniffesto]] arbennig, a thrwy hynny datgan ei fod yn ail-gynnau ei weithgarwch. Ym mis Ebrill 1948, cynhaliodd y Rada, ynghyd â chynrychiolwyr ffoaduriaid Belarwsia ar ôl y rhyfel, gynhadledd yn Osterhofen, [[Bafaria]].<ref>{{cite web|url=http://belarus8.tripod.com/ZapisyBINIM/raskol.htm|title=Максімюк, Я. Аднаўленьне Рады БНР пасьля Другой Сусьветнай вайны // Запісы = Zapisy. — 2001. — № 25. — С. 41 — 48.|website=Belarus8.ytipod.com|accessdate=27 October 2017}}</ref>
 
Prif weithgareddau BNR Rada yn y Gorllewin oedd lobïo a chysylltiadau â llywodraethau'r Gorllewin i sicrhau cydnabyddiaeth o BelarusBelarws fel gwlad ar wahân. Ynghyd â sefydliadau gwrth-Sofietaidd eraill yn y Gorllewin, gan gynnwys llywodraethau alltud o'r [[Wcráin]] a gwledydd y Baltig, protestiodd y Rada yn erbyn torri hawliau dynol yn yr Undeb Sofietaidd. Yn y 1950au galluogodd Rada BNR greu rhifyn Belarwsia o [[Radio Free Europe]]. Trefnodd aelodau’r Rada gefnogaeth i Belarws yn dilyn [[Trychineb Chernobyl]] ym 1986.<ref name=nn2011>{{cite web|url=http://nn.by/?c=ar&i=52788|title=Навошта нам Рада БНР: інтэрвію з членам Рады (пачатак)|website=Nn.by|accessdate=27 October 2017}}</ref>
 
===Ar ôl diddymu'r Undeb Sofietaidd===
Ar ôl diddymu'r Undeb Sofietaidd yn y 1990au, trosglwyddodd llywodraethau alltud tebyg y gwledydd cyfagos (Lithwania, Gwlad Pwyl ac eraill) eu mandadau i'r llywodraethau annibynnol cyfatebol.
 
Ar ôl datgan annibyniaeth Gweriniaeth BelarusBelarws yn 1990, cynyddodd ddiddordeb yng Ngweriniaeth Ddemocrataidd Belarwsia yng nghymdeithas Belarws. Mae Ffrynt Boblogaidd Belarwsia, a oedd y brif wrthblaid wrth-Gomiwnyddol o blaid [[Perestroika]], wedi apelio mewn sawl agwedd at adfer Belarws annibynnol fel Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarwsia ers diwedd yr 1980au. Ym 1991, mabwysiadodd senedd Belarws symbolau gwladwriaethol Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarwsia, y Pahonia a'r faner Gwyn-coch-gwyn, fel symbolau gwladwriaethol Gweriniaeth Belarws.
 
Yn 1993, cynhaliodd llywodraeth Gweriniaeth BelarusBelarws ddathliadau swyddogol 75 mlynedd ers Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarwsia ym Minsk. Cymerodd aelodau o BNR Rada ran yn y dathliadau ynghyd ag uwch arweinwyr gwleidyddol Gweriniaeth Belarws. Dywedwyd bryd hynny fod y Rada yn barod i drosglwyddo ei statws i senedd BelarusBelarws a etholwyd yn ddemocrataidd - fodd bynnag, nid i senedd BelarusBelarws yr amser hwnnw, a etholwyd o dan lywodraeth Sofietaidd.<ref name=nn2011/> Fodd bynnag, cafodd y cynlluniau hyn eu canslo ar ôl i’r arlywydd [[Alexander Lukashenko]], a etholwyd ym 1994, sefydlu dychweliad i bolisïau Sofietaidd o ran iaith a diwylliant Belarwsia.<ref>{{cite web |url=http://www.radabnr.org/en/memen-03-19-06.html |title=The March 20, 2006 Memorandum of the BNR Rada |publisher=Radabnr.org |accessdate=2012-01-14 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303181522/http://www.radabnr.org/en/memen-03-19-06.html |archivedate=3 March 2016 |df=dmy-all }}</ref>
[[Delwedd:Voa russiantv ivonka survilla 150.jpg|thumb|right|250px|[[Ivonka Survilla]], 8fed Cadeirydd y Cyngor BNR]]
Heddiw mae RR BNR yn ceisio hyrwyddo democratiaeth ac annibyniaeth i Belarws gan ddefnyddio cysylltiadau a lobïo mewn gwledydd lle mae ganddo ei gynrychiolwyr: UDA, Canada, Y Deyrnas Unedig, Estonia ac eraill. Mae Arlywydd y Rada yn cynnal cyfarfodydd yn rheolaidd â llunwyr polisi’r gorllewin ac yn gwneud datganiadau swyddogol yn beirniadu troseddau hawliau dynol a pharhad Rwsianeiddio ym Melarws.<ref>{{cite web|url=https://www.svaboda.org/a/24938779.html|title=Шварцэнбэрг — Сурвіле: Візы тармозіць Менск|website=Радыё Свабода|accessdate=27 October 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.svaboda.org/a/774396.html|title=Эстонія падтрымлівае беларускую апазыцыю|website=Радыё Свабода|accessdate=27 October 2017}}</ref> Daeth y Rada yn fan ymgynnull ar gyfer nifer o wleidyddion alltud Belarws.