Fersiwn yn ôl 16:09, 26 Awst 2020 golygu Stefanik (sgwrs \| cyfraniadau) Defnyddwyr wedi'u cadarnhau 30,416 golygiad →‎Crogi yng Nghymru ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 16:15, 26 Awst 2020 golygu dadwneud Stefanik (sgwrs \| cyfraniadau) Defnyddwyr wedi'u cadarnhau 30,416 golygiad →‎Crogi yng Nghymru Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 27: Crogwyd [[Dic Penderyn]], neu Richard Lewis, un o arweinyddion [[Gwrthryfel y gweithwyr ym Merthyr Tudful\|Gwrthryfel y Gweithwyr ym Merthyr]] ym Mehefin 1831, y tu allan i furiau Carchar [[Caerdydd]] yn Awst 1831 am iddo drywanu milwr o’r enw Donald Black adeg y Terfysg. Cyfaddefodd Ieuan Parker, flynyddoedd yn ddiweddarach, pan oedd ar ei wely angau draw yn America, mai ef oedd wedi trywanu’r milwr. Plediodd Dic Penderyn ei fod yn ddi-euog cyn iddo gael ei grogi, ac oherwydd hynny daeth yn [[Merthyr\|ferthyr]] cyntaf y dosbarth gweithiol yng Nghymru.<ref>{{Cite web\|title=Sut oedd crwydriaid yn cael eu trin yn oes y Tuduriaid - Dulliau cosbi - TGAU Hanes Revision\|url=https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zt6gh39/revision/1\|website=BBC Bitesize\|access-date=2020-04-15\|language=en-GB}}</ref> Roedd crocbren parhaol neu un dros dro gan y mwyafrif o drefi Cymru ar gyfer dienyddio cyhoeddus. Yng Nghaerdydd dyma’r rheswm y tu ôl i enw ardal sy’n cael ei galw heddiw yn Gyffordd Marwolaeth ar dop croesffordd City Road (''Plwca Alai'' oedd yr enw Cymraeg ar lafar~~, er heb yr angen am ddwy 'e'~~) a Heol y Crwys. Byddai troseddwyr yn cael eu gorfodi i gerdded o Garchar y Castell draw at y crocbren yn y lle hwn a elwyd yn ''Plwca Halog'' (ysytyr plwca yw darn o dir gwlyb, diwerth heb ei drin ac halog yw brwnt).<ref>https://www.british-history.ac.uk/cardiff-records/vol5/pp316-331</ref> Cafodd troseddwr ifanc ei grogi ar y twyni tywod y tu allan i Garchar Abertawe yn 1866, a chrogwyd troseddwyr yn gyhoeddus yng [[Caernarfon\|Nghaernarfon]] yn y tŵr crogi oedd yn rhan o furiau’r dref.<ref name=":2">{{Cite web\|title=Defnyddio’r gosb eithaf yn gyhoeddus hyd at y 19eg ganrif - Dulliau cosbi - TGAU Hanes Revision\|url=https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zt6gh39/revision/2\|website=BBC Bitesize\|access-date=2020-04-15\|language=en-GB}}</ref> Cyn 1870 roedd y rhai a gafwyd yn euog o deyrnfradwriaeth naill ai’n cael eu cosbi drwy grogi neu dorri'r pen, ac wedyn byddent yn cael eu diberfeddu a'u pedrannu. Byddai pennau pobl aristocrataidd yn cael eu torri gyda bwyell, fel y digwyddodd yn nienyddiad cyfnither [[Elisabeth I, brenhines Lloegr\|Elisabeth I]], sef [[Mari, brenhines yr Alban]] yn 1587. Roedd y fwyell i fod sicrhau toriad mwy sydyn a glân i’r pen, ac felly llai o ddioddefaint i’r unigolyn.<ref name=":2" />

Crogi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau