|
Aflonyddwch yn y cyflenwad [[gwaed]] i [[cyhyr|gyhyr]] y [[calon|galon]] yw '''trawiad ar y galon''' neu '''cnawdnychiad myocardiaidd'''.
Mae'rY rheswm amlaf am drawiad ar y galon ynyw rwystrrhwystr yn y [[rhydwelïau coronaidd]], y rhydwelïau sy'n arwain o siambrau'r galon at gyhyr y galon, neu'r ''myocardiwm''. Achosir y rhwystr gan haenau o [[colesterol|golesterol]] sy'n adeiladu yn y rhydwelïau, ac yn ffurfio clot.
Mae difrifwch y trawiad yn dibynnu ar leoliad union y clot; os dim ondmai i ran fychanfechan o'r cyhyr y rhwystrir cyflenwad y gwaed, gallai'r trawiad ar y galon fod yn fach, heb i'r claf wybod amdano. Ond os rhwystrir cyflenwad y gwaed i ran fwy o'r cyhyr, gall arwain yn gyflym at [[arest cardiaidd]] a [[marwolaeth]].
Mae dros 300,000 o bobl yn dioddef o drawiad ar y galon bob blwyddyn yn y DU, ac mae hanner ohonynt yn marw, ond gallai mwy o fywydau gael eu harbed trwy driniaeth cyflym â CPR, [[diffibriliad]] a meddyglynnoedd cardiadd. Felly mae'r [[GIG Cymru|GIG]] (a gwasanaethau eraill) yn cynghori i boblpobl i alw am [[ambiwlans]] pan geir y tybiaeth cyntaf o drawiad ar y galon. Mae'r symptomau cyffredinachmwyaf cyffredin yn cynnwys:
* diffyg [[diffyg anadl]]
* golwg afliwiog neu'n llwydlwyd, acoerni yn oer a chwyslydchwysu,
* poen yng nghanol y frest, gall yn ymestyn i'r breichiau, i lawr i'r bol neu i fyny i'r gwar
* chwydu
* cyfog neu deimlad cyffredinol o salwch
* ymdeimlad ofnadwyenbyd o fod imarwolaeth farwgerllaw.
==Gweler hefyd==
| 