|
| fetchwikidata=ALL
| onlysourced=no
| suppressfields= cenedl dinasyddiaeth
| nationality = {{banergwlad|Cymru}}
| dateformat = dmy
}}
Arlunydd o Gymru yw '''Manon Awst''' (ganwyd [[1983]]) sy'n gwneud cerfluniau, gosodiadau a pherfformiadau sy'n archwilio themâu lle, hunaniaeth a thirwedd.
==Magwraeth ac Addysgaddysg==
[[File:Porth (Portal), 2020.jpg|thumb|right|300px|Manon Awst: Porth, Gorffennaf 2020]]
Magwyd Manon ar [[Ynys Môn]] gan fynychu [[Ysgol Uwchradd Bodedern]] ac aeth ymlaen i astudio [[Pensaernïaeth]] ym [[Prifysgol Caergrawnt|Mhrifysgol Caergrawnt]]. Dyfarnwyd yr Ysgoloriaeth Bensaernïaeth iddi yn [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Casnewydd 2004]] cyn symud i [[Berlin]] fel rhan o gasgliad celf Pankof Bank, gyda’rgyda'r artist Simon Fujiwara a’r pensaer Sam Causer. Eu prif brosiectau oedd Pankof Bank Architects yn y Architecture Foundation, [[Llundain]]<ref>{{cite web |title=Pankof Bank Architects |url=https://www.architecturefoundation.org.uk/programme/2006/renegade-city/pankof-bank-architects |website=Architecture Foundation}}</ref> ac Archfarchnad ar gyfer gŵyl Deptford X, 2005.<ref>{{cite web |title=Pankof Bank: Suppermarket for DeptfordX 2005 |url=http://www.samcauser.com/Sam_Causer_Dot_Com/Suppermarket_-_1.html |website=Sam Causer}}</ref>.
O 2006 ymlaen bu’nbu'n gweithio fel rhan o’ro'r artist-ddeuawd Awst & Walther yn arddangos mewn orielau ac amgueddfeydd ledled Ewrop, gan gynnwys Casgliad Boros, Kunstmuseum Wolfsburg, Kunstverein Nürnberg, Cass Sculpture Foundation ac [[Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd]].
Yn 2013-152013–15 astudiodd Ymchwil Artistig yng Ngholeg Celf Brenhinol, Llundain, a derbyniodd Wobr Creadigol Cymru gan [[Cyngor Celfyddydau Cymru|Gyngor Celfyddydau Cymru]]<ref>{{cite web |title=Creative Wales Award |url=https://www.walesonline.co.uk/whats-on/arts-culture-news/creative-wales-awards-2014-16-8220900 |website=Wales Online}}</ref> yn 2015, gan sefydlu stiwdio yng [[Caernarfon|Nghaernarfon]].
==Awst a Walther==
[[Delwedd:Awst & Walther Ground to Sky 2014.jpg|thumb|de|300px|Awst & Walther: ''Ground to Sky'', 2014]]
Cydweithiodd Manon Awst a’râ'r artist [[Almaen|AlmaenegAlmaenig]], [https[://de.wikipedia.org/wiki/Benjamin_Walther:Benjamin Walther|Benjamin Walther]], am dros ddeng mlynedd, gan wneud gweithiau celf gofodol, amrywiol a heriol.<ref>{{cite web |last1=Sokhan |first1=Alena |title=Awst & Walther Studio Visit |url=https://www.berlinartlink.com/2014/09/15/awst-walther/ |website=Berlin Art Link}}</ref> Fe'u comisiynwyd gan [[Llysgenhadaeth|Lysgenhadaeth]] yr Almaen, yn Llundain i greu gosodiad i gofio 20 mlynedd ers cwymp [[Wal Berlin|Mur Berlin]], 2009. Roedd ''Work in Progress'' yn wal iâ enfawr a stopiodd y traffig ar Sgwâr Belgrave, Llundain, ar y 9 Tachwedd 2009.<ref>{{cite web |last1=Honigman |first1=Ana Finel |title=Melt-Down in Berlin |url=https://www.interviewmagazine.com/art/berlin-wall-fall |website=Interview Magazine}}</ref>
Yn 2010 cawsant Gymrodoriaeth i Artistiaid gan Sefydliad [[Henry Moore]] am breswyliad yn y Künstlerhaus Bethanien, Berlin ,<ref>{{cite web |title=Awst & Walther residency |url=https://www.bethanien.de/en/artists/awst-walther/ |website=Künstlerhaus Bethanien}}</ref> ac roeddent hefyd yn artistiaid preswyl yn Meetfactory, Prague[[Prag]], yn dilyn gwobr gan y [[Goethe Institute-Institut]].<ref>{{cite web |title=Awst & Walther residency |url=http://www.meetfactory.cz/en/program/rezidency/rezidency-program/manon-awst-benjamin-walther |website=Meetfactory}}</ref>
Roedd dau o'u gosodiadau, ''Latent Measures'' a ''The Line of Fire'', yn rhan o ail arddangosfa Casgliad Boros yn y byncer ym Merlin o 2012- i 2016, ochr yn ochr ag [[Ai Weiwei]], Olafur Eliasson, [[Cerith Wyn Evans]] ac eraill. Ymwelodd dros 200,000 o westeion â'r arddangosfa.
Mae gweithiau mawr eraill yn cynnwys ''Ground to Sky'', gwrych cyfan wedi'i atal yng nghanol yr awyr yn oriel PSM, Berlin, a ''Gap to Feed'', gosodiad parhaol ar Rosa-Luxemburg-Platz, BerinBerlin, wedi'i wneud o filoedd o gregyn cregyn gleision a gasglwyd ar ylannau [[afonAfon Menai]].<ref>{{cite web |title=Awst & Walther Be Water |url=http://www.rosa-luxemburg-platz.net/awst-walther-be-water/ |website=Kunstverein am Rosa-Luxemburg-Platz}}</ref>
Mae ganddyn nhwganddynt osodiad parhaol ''Pell ac Eang'' wedi'i leoli yn [[Nant Gwrtheyrn]], a wnaed yn wreiddiol ar gyfer fforwm rhyngddisgyblaethol ynym [[Barclodiad y Gawres|Marclodiad y Gawres]], [[Ynys Môn]].
Yn 2019, cyhoeddodd Distanz Verlag y catalog ''Awst & Walther'', monograff cynhwysfawr sy'n arddangos y cerfluniau a'r ymyriadau creadigol a greodd yr artistiaid dros ddegawd.<ref>{{cite web |title=Publication 'Awst & Walther' |url=https://www.distanz.de/en/buecher/awst-walther/awst-walther |website=Distanz}}</ref>
==Bardd==
Mae hi hefyd yn cael ei hadnabod fel bardd Cymraeg,<ref>{{cite web |title=Bardd y Mis |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p07g2xrp |website=BBC Radio Cymru}}</ref> ar ôl bod yn aelod sefydlol o'r grŵp bardd benywaidd [[Cywion Cranogwen]] ac yn cymryd rhan yn rheolaidd mewn digwyddiadau fel [[https://www.bbc.co.uk/programmes/b007sczc Y Talwrn]] ac Ymryson y Beirdd ar [[BBC Radio Cymru]].
Yn 2017 bu i Awst ennill Ysgoloriaeth yng nghanolfan [[Tŷ Newydd (Canolfan)|Tŷ Newydd]] er mwyn datblygu ei chelf fel artist celf gain ac fel bardd.<ref>https://www.tynewydd.cymru/blog/ysgoloriaethau-ty-newydd-manon-awst/</ref> Ym mis Hydref 2018 bu hefyd iddi, fel bardd gyflawni her fel rhan o dîm o bedwar bardd, ysgrifennu 100 o gerddi mewn 24 awr.<ref>https://www.bangor.ac.uk/ysgolygymraeg/newyddion/pedwar-myfyriwr-prifysgol-bangor-yn-cwblhau-100-o-gerddi-mewn-24-awr-38317</ref> Y tri bardd arall oedd [[Caryl Bryn]], [[Morgan Owen]] ac [[Osian Owen]].
== Darllen pellach ==
| 