Cymraeg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Resnjari (sgwrs | cyfraniadau)
ce
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
{{Gwybodlen iaith
|enw=Cymraeg ({{Sain|Cymraeg.ogg|gwrando|}})
|ynganiad =
|lliwteulu=Indo-Ewropeg
|taleithiau={{banergwlad|Cymru}}<br/>{{banergwlad|Ariannin}}
|rhanbarth=Siaredir ar draws [[Cymru]] gyfan a rhanbarth [[Talaith Chubut|Chubut]] ym Mhatagonia yn yr Ariannin.
|siaradwyr=721,700 o siaradwyr (2011):<br>— [[Cymru]]: 562,000 o siaradwyr, tua 19.7% o boblogaeth Cymru (pob sgil),<ref>Swyddfa Ystadegau Gwladol http://ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html</ref> gyda 14.6% (431,000) yn ystyried eu hunain yn rhugl<br>— [[Lloegr]]: 150,000 <ref>{{Dyf gwe |awdur=United Nations High Commissioner for Refugees |url=http://www.unhcr.org/refworld/topic,463af2212,488f25df2,49749c8cc,0.html |teitl=Refworld &#124; World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - United Kingdom : Welsh |cyhoeddwr=UNHCR |dyddiad= |dyddiadcyrchu=25/04/2011}}</ref><br>— [[Talaith Chubut]], yr Ariannin: 12,500-25,000 <ref name="WAG">{{Dyf gwe |teitl=Wales and Argentina |url=http://www.wales.com/en/content/cms/English/International_Links/Wales_and_the_World/Wales_and_Argentina/Wales_and_Argentina.aspx |cyhoeddwr=[[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]]|blwyddyn=2008 |dyddiadcyrchu=2&nbsp;Ionawr 2012 |gwaith= gwefan Wales.com}}</ref><br>— [[Unol Daleithiau America|UDA]]: 2,500 <ref>{{Dyf gwe |teitl=Table 1. Detailed Languages Spoken at Home and Ability to Speak English for the Population 5 Years and Over for the United States: 2006-2008 Release Date: April, 2010 |url=http://www.census.gov/hhes/socdemo/language/data/other/detailed-lang-tables.xls |fformat=xls |dyddiadcyrchu=25/04/2011 |cyhoeddwr=[[United States Census Bureau]] |dyddiad=27&nbsp;Ebrill 2010 }}</ref><br>— [[Canada]]: 2,200 <ref>{{Dyf gwe |teitl=2006 Census of Canada: Topic based tabulations: Various Languages Spoken (147), Age Groups (17A) and Sex (3) for the Population of Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2006 Census - 20% Sample Data |url=http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2006/dp-pd/tbt/Rp-eng.cfm?A=R&APATH=3&D1=0&D2=0&D3=0&D4=0&D5=0&D6=0&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=01&GID=837928&GK=1&GRP=1&LANG=E&O=D&PID=89189&PRID=0&PTYPE=88971%2C97154&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&TABID=1&THEME=70&Temporal=2006&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF= |dyddiadcyrchu=25/04/2011 |cyhoeddwr=[[Statistics Canada]] |dyddiad=7&nbsp;Rhagfyr 2010 }}</ref>
|teu2=[[Ieithoedd Celtaidd|Celteg]]
|teu3=[[Celteg Ynysig]]
|teu4=[[Ieithoedd Brythonaidd|Brythoneg]]
|gwlad={{banergwlad|Cymru}}
|sgript=[[Yr wyddor Ladin]] ([[Yr wyddor Gymraeg|Amrywiolyn Cymru]])
|map=[[Delwedd:Welsh speakers in the 2011 census.png|center|300px]]<br><center>Canran o siaradwyr y Gymraeg yng Nghyfrifiad 2011</center><br>
{{Location map+ | Chubut
| width = 350
| caption =
| relief = 1
| places =
{{Location map~ | Chubut
| label = Trelew
| position = top
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Trelew
| lat_deg = 43 | lat_min = 15 | lat_dir = S
| lon_deg = 65 | lon_min = 18 | lon_dir = W
}}
{{Location map~ | Chubut
| label = Rawson
| position = right
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Rawson
| lat_deg = 43 | lat_min = 18 | lat_dir = S
| lon_deg = 65 | lon_min = 6 | lon_dir = W
}}
{{Location map~| Chubut
| label = Gaiman
| position = bottom
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Gaiman
| lat_deg = 43 | lat_min = 17 | lat_dir = S
| lon_deg = 65 | lon_min = 29 | lon_dir = W
}}
{{Location map~ | Chubut
| label = Porth Madryn
| position = top
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Puerto Madryn
| lat_deg = 42 | lat_min = 46 | lat_dir = S
| lon_deg = 65 | lon_min = 3 | lon_dir = W
}}
{{Location map~ | Chubut
| label = Trevelin
| position = bottom
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Trevelin
| lat_deg = 43 | lat_min = 5 | lat_dir = S
| lon_deg = 71 | lon_min = 28 | lon_dir = W
}}
{{Location map~ | Chubut
| label = Dolavon
| position = left
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Dolavon
| lat_deg = 43 | lat_min = 18 | lat_dir = S
| lon_deg = 65 | lon_min = 42 | lon_dir = W
}}
{{Location map~ | Chubut
| label = Esquel
| position =
| background = white
| mark = Purple pog.svg
| alt =
| link = Esquel
| lat_deg = 42 | lat_min = 54 | lat_dir = S
| lon_deg = 71 | lon_min = 19 | lon_dir = W
}}
}}<br><center>Aneddiadau Cymraeg yn Chubut</center>
|asiantaeth= — [[Llywodraeth Cymru]]<br>— [[Meri Huws]], Comisiynydd y Gymraeg (ers 1 Ebrill 2012)<ref>[http://wales.gov.uk/topics/welshlanguage/commissioner/?lang=cy Comisiynydd y Gymraeg]</ref>
|iso1=cy
|iso2b=wel
|iso2t=cym
|iso3=cym
|wylfa=50-ABA}}
[[Delwedd:Southall's census map of Wales.jpg|350px|bawd|Map o Gymru yn 1891, gan ddangos dosbarthiad y Gymraeg yn ôl ardal mewn pum categori (o dan 10% i dros 80%).]]
Aelod o'r gangen [[Ieithoedd Brythonaidd|Frythonaidd]] o'r [[ieithoedd Celtaidd]] a siaredir yn frodorol yng [[Cymru|Nghymru]], gan Gymry a phobl eraill ar wasgar yn [[Lloegr]], a chan gymuned fechan yn [[Y Wladfa]], [[yr Ariannin]]<ref>{{Dyf new | url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A03E4D7153FF930A35757C0A9639C8B63&sec=travel&spon=&pagewanted=2 | gwaith=The New York Times | teit=Taking Tea and Tortes With the Welsh In Distant Argentina | dyddiad=3 Ebrill 2005 | dyddiadcyrchu=6 Ebrill 2010 |iaith=en}}</ref> yw'r '''Gymraeg''' (hefyd '''Cymraeg''' heb y fannod).
{{Cymraeg}}
Aelod o'r gangen [[Ieithoedd Brythonaidd|Frythonaidd]] o'r [[ieithoedd Celtaidd]] a siaredir yn frodorol yng [[Cymru|Nghymru]], gan Gymry a phobl eraill ar wasgar yn [[Lloegr]], a chan gymuned fechan yn [[Y Wladfa]], [[yr Ariannin]]<ref>{{Dyf new | url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A03E4D7153FF930A35757C0A9639C8B63&sec=travel&spon=&pagewanted=2 | gwaith=The New York Times | teit=Taking Tea and Tortes With the Welsh In Distant Argentina | dyddiad=3 Ebrill 2005 | dyddiadcyrchu=6 Ebrill 2010 |iaith=en}}</ref> yw'r '''Gymraeg''' (hefyd '''Cymraeg''' heb y fannod).
 
Yng Nghyfrifiad y DU (2011), darganfuwyd fod 19% (562,000) o breswylwyr Cymru (tair blwydd a throsodd) yn gallu siarad Cymraeg. O'r ffigwr hon, darganfuwyd fod 77% (431,000) yn gallu siarad, darllen, ac ysgrifennu'r iaith; dywedwyd 73% o breswylwyr Cymru (2.2 miliwn) fod dim sgiliau yn y Gymraeg ganddynt.<ref>Adroddiad 2012 gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol: http://ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html</ref> Gellir cymharu hwn â chyfrifiad 2001, a ddarganfu fod 20.8% o'r boblogaeth yn gallu siarad Cymraeg, gyda 57% (315,000) o'r ffigwr hon yn dweud eu bod yn rhugl yn yr iaith.<ref name="2004Survey">{{Dyf gwe |url=http://linguistics.uoregon.edu/files/admin/file/Course_Documents/Survey_Methods/Survey%20Reports/Welsh%20Survey%20&%20Report%2004.pdf |teitl=2004 Welsh Language Use Survey: the report|format=PDF |date= |accessdate=5 June 2012}}</ref>
Llinell 105 ⟶ 9:
{{Terfyn TOC|3}}
 
==HanesJAnes==
{{Main|Hanes y Gymraeg}}
Tarddodd y Gymraeg o'r [[Brythoneg|Frythoneg]] yn y [[6g]], hynafiad cyffredin y Gymraeg, [[Llydaweg]], [[Cernyweg]], a'r iaith farw, [[Cymbrieg]].
Llinell 113 ⟶ 17:
Tarddodd yr enw Saesneg ar yr iaith, sef ''Welsh'', fel [[ecsonim]] a roddwyd i'w siaradwyr gan yr [[Eingl-Sacsoniaid]], sy'n golygu "iaith estron" (gweler [[Walhaz|Walha]]). Yr enw brodorol ar yr iaith yw ''Cymraeg'', a'r enw brodorol ar y wlad yw ''Cymru''.
 
==NiferoeddJiferoedd==
{{prif|Niferoedd y siaradwyr Cymraeg}}
[[Delwedd:Ffigur 1 % y boblogaeth yn gallu siarad Cymraeg, 1911–2001.PNG|bawd|Graff o ganran y boblogaeth a oedd yn gallu siarad Cymraeg, 1911–2001.]]