{{Person|fetchwikidata=ALL|onlysourced=no|suppressfields=cenedl dinasyddiaeth|dateformat=dmy}}[[Crochenwaith|Crochenydd]] aca [[Mentergarwch|entrepreneurdyn obusnes]] o Loegr oedd '''Josiah Wedgwood''' (12 Gorffennaf 1730 - 3 Ionawr 1795). Sefydlodd gwmni Wedgwood. Datblygodd well cyrff crochenwaith trwy broses hir a systematig o arbrofi, ac ef oedd yr arweinydd wrth ddiwydiannu cynhyrchu [[crochenwaith]] Ewropeaidd (roedd y Tsieineaid wedi cyflawni hyn ers sbel). <ref>Ashton, T. S. (1948). ''The Industrial Revolution 1760–1830'', p. 81</ref> Roedd brwdfrydedd clasurol adnewyddedig diwedd y 1760au a dechrau'r 1770au o bwys mawr i'w hyrwyddiad gwerthu. <ref>McKendrick 1982, p. 113</ref> Roedd galw mawr am ei nwyddau drud gan y dosbarthiadau uwch, tra defnyddiodd effeithiau efelychu i farchnata setiau rhatach i weddill y gymdeithas.<ref>McKendrick 1982, p. 105.</ref>
Yn ddiddymwr amlwg yn ymladd caethwasiaeth, mae Wedgwood yn cael ei gofio hefyd am ei fedal gwrth-gaethwasiaeth. Roedd yn aelod o deulu Darwin - Wedgwood, ac roedd yn daid i [[Charles Darwin|Charles]] ac Emma Darwin.
