Cerddorion Bremen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Gerian2 (sgwrs | cyfraniadau)
Crewyd drwy gyfieithu'r dudalen "Town Musicians of Bremen"
 
Gerian2 (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
 
"'''Cerddorion Bremen'''" ({{Iaith-de|Die Bremer Stadtmusikanten}}) yw stori dylwyth teg Almaeneg boblogaidd a gasglwyd gan y [[Brodyr Grimm]] a gyhoeddwyd yn ''Grimms 'Fairy Tales'' ym 1819.<ref name=":0">{{Cite web|title=The Bremen Town Musicians|url=https://www.pitt.edu/~dash/type0130.html|last=Ashliman|first=D. L.|authorlink=D. L. Ashliman|date=2017|website=University of Pittsburgh|archiveurl=|archivedate=|access-date=}}</ref>
[[Delwedd:Bremen-4muscians.jpg|bawd|Cerflun o'r stori yn [[Bremen]].]]
"'''Cerddorion Bremen'''" ({{Iaith-de|Die Bremer Stadtmusikanten}}) yw stori dylwyth teg Almaeneg poblogaidd a gasglwyd gan y [[Brodyr Grimm]] a gyhoeddwyd yn ''Grimms' Fairy Tales'' ym 1819.<ref name=":0">{{Cite web|title=The Bremen Town Musicians|url=https://www.pitt.edu/~dash/type0130.html|last=Ashliman|first=D. L.|authorlink=D. L. Ashliman|date=2017|website=University of Pittsburgh|archiveurl=|archivedate=|access-date=}}</ref> Mae'r stori yn adrodd hanes pedwar anifail domestig hen. Maent wedi treulio oes yn gweithio'n galed yn cael eu hesgeuluso a'u cam-drin gan eu cyn-berchnogion. Yn y pen draw, maen nhw'n penderfynu rhedeg i ffwrdd a dod yn gerddorion yn ninas [[Bremen]].
 
Cyhoeddodd y [[Brodyr Grimm]] y stori hon gyntaf yn ail argraffiad ''Kinder- und Hausmärchen'' ym 1819, yn seiliedig ar gyfrif y storïwr AlmaenigAlmaeneg Dorothea Viehmann (1755-1815).
 
== Crynodeb ==
[[Delwedd:20191119 143120 - Musiciens de Brême? copy.jpg|bawd|Cerflun o'r stori yn Fujikawaguchiko, [[Japan|Siapan]].]]
Yn y stori, mae [[asyn]], [[ci]], [[cath]], a cheiliog (neu [[Iâr (ddof)|iâr]]), pob un yn rhy hen i fod yn defnyddiolddefnyddiol rhagor ar eu ffermydd. Maent ar fun cael eu taflu allan neu eu cam-drin gan eu perchnogion. Fesul un, maen nhw'n gadael eu cartrefi ac yn ymadael gyda'i gilydd. Maen nhw'n penderfynu mynd i [[Bremen]], sy'n adnabyddus am ei ryddid, i fyw heb berchnogion a dod yn gerddorion yno ("Rhywbeth gwell na marwolaeth y gallwn ni ddod o hyd iddo yn unrhyw le").
 
Ar y ffordd i [[Bremen]], maen nhw'n gweld bwthyn gyda golau ynddo. Maen nhw'n edrych y tu mewn ac yn gweld pedwar lladron yn mwynhau y'r pethau gwnaeth eu dwyn. Maen nhw'n penderfynu dychryn y lladron i ffwrdd trwy sefyll ar gefnau ei gilydd ac achosi stŵr - mae'r dynion yn rhedeg am eu bywydau, heb wybod beth yw'r sain ryfedd. Mae'r anifeiliaid yn cymryd y tŷ, yn symud mewn, bwyta pryd bwyd da, ac yn ymgartrefu am y noson.
 
Yn ddiweddarach y noson honno, mae'r lladron yn dychwelyd ac yn anfon un o'u haelodau i mewn i ymchwilio. Mae'n gweld llygaid y gath yn tywynnu yn y tywyllwch ac mae'r lleidr yn meddwl ei fod yn gweld glo'r tân. Mae'r lleidr yn estyn i gynnau ei gannwyll. Yna mae pethau'n digwydd yn olynol ac yn gyflym; mae'r gath yn crafu ei wyneb gyda'i chrafangau, mae'r ci yn ei frathu ar ei goes, mae'r asyn yn ei gicio gyda'i garnau, ac mae'r ceiliog yn clochdar ac yn ei erlid allan o'r drws, yn sgrechian. Mae'n dweud wrth y ladronlladron eraill iddo gael ei syfrdanu gan wrach erchyll a oedd wedi ei grafu gyda'i ewinedd hir (y gath), dyn sydd â chyllell (y ci), anghenfil du a oedd wedi ei daro â ffon (yr asyn), a gwaethaf oll, [[barnwr]] a oedd wedi sgrechian o'r to (y ceiliog). Mae'r lladron yn ymadael ac yn gadael y bwthyn i'r creaduriaid rhyfedd. Felly mae'r anifeiliaid yn byw yn y bwthyn yn hapus am weddill eu oesauhoesau.
 
Yn fersiwn wreiddiol y stori hon, o'r ddeuddegfed ganrif, arth, llew a blaidd yw'r lladron (mae pob anifail yn ymddangos mewn symbolau herodrol). Ym y fersiwn hon, pan fydd yr asyn a'i ffrindiau'n cyrraedd Bremen, mae'r tregolion yn eu canmol am gael gwared â'r bwystfilod ofnadwy o'r ardal. Mewn fersiwn arall mae'r lladron yn ddinistrio fywoliaeth perchnogion yr anifeiliaid, maen nhw methu â gofalu amdanynt ymhellach, a dyma'r rheswm mae angen i'r anifeiliaid gadael. Ar ôl i'r anifeiliaid cael gwared a'r lladron maen nhw'n mynd â'r pethau yn ôl at eu meistr er mwyn iddo allu ailadeiladu eu bywydau. Mae fersiynau eraill yn cynnwys o leiaf un anifail gwyllt, er enghraifft [[madfall]], yn helpu'r anifeiliaid domestig cael gwared a'r lladron.<ref>{{Cite web|url=https://germanstories.vcu.edu/grimm/bremer_dual.html|title=Die Bremer Stadtmusikanten / Bremen Town Musicians|last=|date=|publisher=German stories|access-date=February 10, 2018}}</ref>
[[Delwedd:20191119 143120 - Musiciens de Brême? copy.jpg|bawd|Cerflun o'r stori yn Fujikawaguchiko, Siapan.]]
Mae'r sotri Cerddorion Bremen yn stori o fath 130 yn dosbarthiad Aarne-Thompson ("Mae crwydriaid anifail yn canfod cartref newydd").<ref name=":0">{{Cite web|title=The Bremen Town Musicians|url=https://www.pitt.edu/~dash/type0130.html|last=Ashliman|first=D. L.|authorlink=D. L. Ashliman|date=2017|website=University of Pittsburgh|archiveurl=|archivedate=|access-date=}}</ref>
 
== Amrywiadau ==
"''Mae'r stori Cerddorion Bremen'''" ({{Iaith-de|Die Bremer Stadtmusikanten}}) ywyn stori dylwytho tegfath Almaeneg130 boblogaiddyn anosbarthiad gasglwydAarne-Thompson gan("Mae ycrwydriaid [[Brodyr Grimm]] a gyhoeddwydanifail yn ''Grimmscanfod 'Fairycartref Tales'' ym 1819newydd").<ref name=":0">{{Cite web|title=The Bremen Town Musicians|url=https://www.pitt.edu/~dash/type0130.html|last=Ashliman|first=D. L.|authorlink=D. L. Ashliman|date=2017|website=University of Pittsburgh|archiveurl=|archivedate=|access-date=}}</ref>
Mae Joseph Jacobs yn dyfynnu'r sotri hwn fel fersiwn gyfatebol i'r stori Wyddeleg ''"Jack and His Comrades"'',<ref>Jacobs, Joseph. ''Celtic Fairy Tales''. London: David Nutt. 1892. p. 254.</ref> a'r stori Saesneg ''"How Jack went to seek his fortune"''.<ref>Jacobs, Joseph. ''English Fairy Tales''. London: David Nutt. 1890. p. 231.</ref> Mae'r stori hefyd yn ymddangos yng nghasgliadau chwedlau Americanaidd.<ref>Baughman, Ernest Warren. ''Type and Motif-index of the Folktales of England and North America''. Indiana University Folklore Series No. 20. The Hague, Netherlands: Mouton & Co 1966. p. 4.</ref>
 
Yn fersiwn wreiddiol y stori hon, o'r ddeuddegfed ganrif, arth, llew a blaidd yw'r lladron (mae pob anifail yn ymddangos mewn symbolau herodrol). YmYn y fersiwn hon, pan fydd yr asyn a'i ffrindiau'n cyrraedd Bremen, mae'r tregoliontrigolion yn eu canmol am gael gwared â'r bwystfilod ofnadwy o'r ardal. Mewn fersiwn arall mae'r lladron yn ddinistriodinistrio fywoliaethbywoliaeth perchnogion yr anifeiliaid, maen nhw methufethu â gofalu amdanynt ymhellach, a dyma'r rheswm mae angen i'r anifeiliaid gadael. Ar ôl i'r anifeiliaid cael gwared a'r lladron maen nhw'n mynd â'r pethau yn ôl at eu meistr er mwyn iddo allu ailadeiladu eu bywydau. Mae fersiynau eraill yn cynnwys o leiaf un anifail gwyllt, er enghraifft [[madfall]], yn helpu'r anifeiliaid domestig cael gwared a'r lladron.<ref>{{Cite web|url=https://germanstories.vcu.edu/grimm/bremer_dual.html|title=Die Bremer Stadtmusikanten / Bremen Town Musicians|last=|date=|publisher=German stories|access-date=February 10, 2018}}</ref>
 
Mae Joseph Jacobs yn dyfynnu'r sotristori hwn fel fersiwn gyfatebol i'r stori Wyddeleg ''"Jack and His Comrades"'',<ref>Jacobs, Joseph. ''Celtic Fairy Tales''. London: David Nutt. 1892. p. 254.</ref> a'r stori Saesneg ''"How Jack went to seek his fortune"''.<ref>Jacobs, Joseph. ''English Fairy Tales''. London: David Nutt. 1890. p. 231.</ref> Mae'r stori hefyd yn ymddangos yng nghasgliadau chwedlau Americanaidd.<ref>Baughman, Ernest Warren. ''Type and Motif-index of the Folktales of England and North America''. Indiana University Folklore Series No. 20. The Hague, Netherlands: Mouton & Co 1966. p. 4.</ref>
 
== Cyfeiriadau ==