Galisia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Huw P (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Huw P (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 34:
Mae gan Galisia ei hiaith ei hun, [[Galisieg]], sy'n iaith Rufeinaidd, sy'n debygach i [[Portiwgaleg|Bortiwgaleg]] na [[Sbaeneg]]. Yn ôl astudiaeth ddiweddar defnyddir yr iaith gan tua 80% o'r boblogaeth. Ymhlith ei harwyr chwedlonol mae [[Pedro Pardo de Cela]] (c. 1425 - [[17 Rhagfyr]] [[1483]]). Ystyrir [[Ramón Piñeiro]] ([[31 Mai]] 1915 - 27 Awst 1990) yn [[Athronydd]], [[awdur]] a chenedlaetholwr o bwys. Fe'i ganwyd yn Armea de Abaixo, Lama, Láncara, Galisia ac roedd yn flaenllaw yn ei ymdrech i hyrwyddo diwylliant Galicia wedi [[Rhyfel Cartref Sbaen]].
Roedd [[Rosalía de Castro]] (24 Chwefror 1837 – 15 Gorffennaf 1885) yn brif lenor Galisia ac heddiw yn arwres ffeministaidd. Cyhoeddodd ei chasgliad cyntaf o farddoniaeth ''Cantares gallegos'' (Cantoriaion Galisieg) ar 17 Mai, 1863. Mae 17 Mai bellach yn cael ei dathlu fel ''Día das Letras Galegas'' - Diwrnod llenyddiaeth Galisieg, yn ddiwrnod o wyliau yn
Prif drefi Galisia yw: ▼
==Cysylltiad Celtaidd==
Mae Galisia yn cael ei hystyried fel gwlad Geltaidd am ei gysylltiadau Celtaidd hanesyddol.
Enw un o brif glybiau pêl-droed y wlad yw [[Celta de Vigo]] (Celtiad Vigo) ac mae cerddoriaeth draddodiadol Galisia yn cynnwys offerynnau Celtaidd fel y [[pibgod]].
Mae’r Anthem Genelaethol y wlad yn cyfeirio at Galisia fel ‘Cenedl Beogán’. Roedd [[Breogán]] (Breoghan, Bregon neu Breachdan) yn arwr yn hanes Celtaidd. Mae’r llyfr Gwyddelig ''Lebor Gabála Érenn'' (Llyfr llafar Iwerddon) o’r canoloesol yn cyfeirio at Breogán a’i disgynyddion yn teithio i Galisia a sefydlu dinas Brigantia ([[A Coruña]] heddiw). Mae cerflun enfawr o Beogán heddiw yn sefyll yn A Coruña yn edrych tua'r môr ac Iwerddon
* [[Vigo]] (poblogaeth 300,000)
* [[A Coruña]] (poblogaeth 250,000)
| |||