Lewisham: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
gwybodlen a thacluso
Llinell 1:
{{Gwybodlen lle| suppressfields = cylchfa|gwlad={{banergwlad|Lloegr}}}}
<div style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width: auto; text-align: center; font-size: 90%; font-family: lucida grande, sans-serif; line-height: 1.4em;">
 
Ardal yn ne-ddwyrain [[Llundain]], [[Lloegr]], yw '''Lewisham''', sydd acwedi'i ynlleoli tua 6 milltir (5.9&nbsp;km) i'r de o [[Charing Cross]]. Mae'n brif dref o fewn [[Lewisham (Bwrdeistref Llundain)|Bwrdeistref Llundain Lewisham]], er bod pencadlys y cyngor yn [[Catford]] rhyw milltir i'r de. Mae Caerdydd 220 [[cilometr|km]] i ffwrdd o Lewisham.
<!-- start of floated right section -->
<div style="border: 1px solid #ccd2d9; width: 24em; background: #f9f9f9; text-align: left; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; text-align: center;">
 
<!-- start of slate grey box -->
{| style="background: transparent; text-align: left; table-layout: auto; border-collapse: collapse; padding: 0; font-size: 100%;" cellspacing="0" cellpadding="0"
!colspan="2" class="fn" style="text-align:center; background-color:gray; font-size:120%;"|<font color = white>Lewisham</font>
|-
| colspan="2" |
{| style="text-align: center; margin: 0 auto; background: none;"
|-
| style="border: 0; vertical-align: middle;" |
|- style="font-size: 95%;"
| style="border: 0;" |
|}
|-
| colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; vertical-align: top; text-align: center; font-size: 95%;" | <tr><td colspan=2 align=center><div style="position: relative">
[[Delwedd:Lewisham3.jpg|220px|de|bawd|Lleoliad Lewisham yn [[Llundain]]]]
|-
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | '''Poblogaeth'''
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | 248,922 (2001)<ref>[http://www.lewisham.gov.uk/CommunityAndLiving/PopulationAndStatistics/ Ystadegau cyfrifiad 2001] Adalwyd 20-07-2009</ref>
|-
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | '''Grid OS'''
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | TQ385755
|-
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | '''Ardal'''
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | [[Llundain Fwyaf]]
|-
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | '''Gwlad'''
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | [[Lloegr]]
|-
 
{{#if:{{{nodiadau|}}}|<tr><td colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top"><small>{{{nodiadau|}}}</small></td></tr>|}}
|}
</div>
 
<!-- end of slate grey box -->
</div><noinclude>
 
Ardal yn ne-ddwyrain [[Llundain]], [[Lloegr]] yw '''Lewisham''', ac yn brif dref o fewn [[Lewisham (Bwrdeistref Llundain)|Bwrdeistref Llundain Lewisham]], er bod pencadlys y cyngor yn Catford rhyw milltir i'r de. Mae Caerdydd 220 [[cilometr|km]] i ffwrdd o Lewisham.
 
==Hanes==
Prif stori tarddiad yr enw yw y cafod ei sefydlu gan un o lwyth y [[Jutiaid]], Leof, a losgodd ei gwch rhywle ger eglwys y plwyf [[Sty Mary]],Santes Fair ([["Ladywell]]") - diwedd y llanw i fyny o'r [[afon [[Tafwys]], yn y 6g. Ond yn ôl yr etymolegydd, [[Daniel Lysons]] (1796):
 
<blockquote>
"In the most ancient Saxon records this place is called ''Levesham'', that is, the house among the meadows; ''leswe'', ''læs'', ''læse'', or ''læsew'', in the Saxon, signifies a meadow, and ham, a dwelling. It is now written, as well in parochial and other records as in common usage, Lewisham."<ref>'"Lewisham'", ''The Environs of London:'', volumecyf. 4: ''Counties of Herts, Essex & Kent'' (1796), pptt. 514-36. URL: http://www.british-history.ac.uk/report.asp?compid=45489. Date accessed:Adalwyd 033 OctoberHydref 2007.</ref>
[[Image:Lewisham 2005.jpg|bawd|252px|Canol Dref Lewisham yn 2005]]
</blockquote>
 
Saif ar lan aber yr [[Afon Quaggy|Quaggy]] a'rac [[Afon Ravensbourne|Ravensbourne]] (o bosibl o'r Celtaidd "r afons bourne") sy'n codi o ffynnon Romano -Celtaidd (Caesar's Well, Keston). Mae gan [[Iarll Dartmouth]] y teitl etifeddol ''Viscount Lewisham'' ers 1711.
 
Wedi dyfodiad y rheilffordd ym 1849, sefydlwyd maesdrefi cyfforddus yn yr ardal. Roedd tref Lewisham yn rhan o sir [[Swydd Caint]] tan y ffurfiwyd Bwrdeistrefi Metropolitan ym 1889, [[Sir Llundain]] tan 1965. Unwyd Lewisham â'r bwrdeistref hanesyddol [[Deptford]] yn un uned weinyddol ym 1965.
 
Ym 1944 achoswyd 300 o farwolaethau gan roced V2. Saif plac yn atgof o'r dinistr ar ochr y [[Riverdale Centre|Canolfan Siopa Lewisham]] (a agorwyd ym 1977). Ar y pryd siop "Sainsbury" Lewisham oedd yr archfarchnad fwyaf yn Ewrop. Mae Tŵr Cloc enwog yng nghanol y dre a osodwyd ym 1900 i ddathlu [[Jiwbili Diamwnt]] [[Brenhines Fictoria]] ym 1897.
Llinell 55 ⟶ 18:
 
Ym 1977, roedd Lewisham yn y newyddion oherwydd Brwydr Lewisham, sef y terfysgoedd gwrth-ffasgaidd mwyaf ers [[Brwydr Cable Street]] ym 1936. Daeth dros 10,000 i wrthwynebu gorymdaith gan y [[National Front]].
 
[[Image:Lewisham 2005.jpg|bawd|252px|Canol Dref Lewisham yn 2005]]
 
==Trafnidiaeth==