Sardinia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
{{Gwybodlen lle|gwlad={{banergwlad|Yr Eidal}}}}
[[Delwedd:Flag of Sardinia.svg|bawd|dim|180px220px|Baner Sardinia]]
 
Yr ail fwyaf o'r ynysoedd yn [[y Môr Canoldir]] a [[Rhanbarthau'r Eidal|rhanbarth]] [[yr Eidal]] yw '''Sardinia''' ([[Sardeg]]: ''Sardigna'' [sarˈdinja], [[Eidaleg]]: ''Sardegna'' [sarˈdeɲɲa]), gydag arwynebedd o 24,090 km²; mewn cymhariaeth mae arwynebedd Ynys Môn yn 714 km². Saif ger arfordir gorllewinol [[yr Eidal]], i'r de o [[Ynys Cors]]. Yn wleidyddol, mae'n rhan o'r Eidal gyda mesur o hunanlywodraeth.
[[Cagliari]] yw'r brifddinas.
 
Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y rhanbarth boblogaeth o 1,639,362.<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/admin/20__sardegna/ City Population]; adalwyd 23 Rhagfyr 2020</ref>
 
Mae gan yr ynys arwynebedd o 24,090&nbsp;km²; mewn cymhariaeth mae arwynebedd [[Ynys Môn]] yn 714&nbsp;km². Saif ger arfordir gorllewinol [[yr Eidal]], i'r de o [[Ynys Cors]].
 
[[Delwedd:Italy Regions Sardinia Map.png|bawd|dim|220px|Lleoliad Sardinia yn yr Eidal]]
[[Delwedd:Provinces sardes.png|bawd|200px220px|dim|Taleithiau Sardinia]]
 
Tua [[1500 CC]], galwyd yr ynys yn ''Hyknusa'' ([[Lladin]]: "Ichnusa") gan y [[Mycenaeaid]], efallai yn golygu ynys (''nusa'') yr [[Hyksos]], oedd newydd gael eu gyrru o'r [[Yr Hen Aifft|Aifft]]. Cafodd ei henw presennol o enw'r [[Shardana]], un arall o'r bobloedd a ymosododd ar yr Aifft, ond a orchfygwyd gan [[Ramesses III]] tua [[1180 CC]]).
 
Yn wleidyddol, mae'n rhan o'r Eidal gyda mesur o hunanlywodraeth. Cydnabyddir pobl Sardinia gan lywodraeth yr Eidal fel "popolo", sef pobl ar wahân. Mae'n un o ddau ranbarth o'r Eidal sydd a'r statws yma; y llall yw [[Veneto]]. Roedd y boblogaeth yn 2006 yn 1,655,677. Y brifddinas yw [[Cagliari]]. Mae '[[Parth Glas]]' yn ardal ddemograffig a/neu ddaearyddol yn y byd lle mae llawer o bobl yn byw bywydau hir. Cofnodir Sardinia ymhlith yr uchaf (yn enwedig talaith Nuoro ac Ogliastra). Gwelwyd yma ardal o hirhoedledd uchel iawn mewn pentrefi mynyddig lle y mae'r dynion yn cyrraedd eu 100 ar gyfradd uchel iawn.<ref name=Buettner_Blue>{{cite book|last=Buettner |first=Dan
|authorlink=Dan Buettner
|title=The Blue Zones: Lessons for Living Longer From the People Who've Lived the Longest
|url=http://books.google.com/books?id=7S79PQAACAAJ
|accessdate=15 SeptemberMedi 2009
|edition=First Paperback
|date=21 AprilEbrill 2009
|origyear=2008 |publisher=[[National Geographic Society|National Geographic]]
|location=[[Washington, D.C.]]
Llinell 20 ⟶ 29:
}}</ref>
 
Mae gan yr ynys draddodiad cerddorol cryf, a cheir yno iaith gynhenid, [[SardinegSardeg]].
[[Delwedd:No-smoking-sardinian.JPG|dim|bawd|Arwydd yn gwahardd ymsmygu, mewn SardinegSardeg ac Eidaleg.]]
 
[[Delwedd:Flag of Sardinia.svg|bawd|dim|180px|Baner Sardinia]]
[[Delwedd:Provinces sardes.png|bawd|200px|dim|Taleithiau Sardinia]]
[[Delwedd:No-smoking-sardinian.JPG|dim|bawd|Arwydd yn gwahardd ymsmygu, mewn Sardineg ac Eidaleg.]]
 
 
{{Rhanbarthau'r Eidal}}
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
{{Rhanbarthau'r Eidal}}
 
[[Categori:Rhanbarthau'r Eidal]]