Pau: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

== Hanes ==

Pau oedd prifddinas [[Béarn]] o 1464 ymlaen, ond cyn hynny roedd [[Morlans]] ac [[Ortès]] yn brifddinasoedd y frenhiniaeth, ac doedd dim rôl arbennig gan Pau cyn y 10fed ganrif. Is-iarllaeth oedd Béarn, dan arweiniad ieirll [[Foish]] (Foix yn Ffrangeg), a oedd yn annibynnol ar adeg pan oedd teyrnasoedd [[Ffrainc]] a [[Lloegr]] yn cystadlu dros ardal [[Aquitaine]], gyda chlymbleidio yn newid yn aml. O'r 10fed tan y 12fed ganrif, pentref gyda chastell oedd Pau, math o gastell a gyfeiriwyd ato yn yr hen [[Ocsitaneg]] fel "castelnau" (sef castell newydd), "casteth nau" yn nhafodiaeth [[Gasconeg]] Ocsitaneg erbyn hyn. "Baile" oedd yn rheoli'r castell, wedi ei benodi gan Ieirll Béarn. [[Gaston Febus]] o deulu Foish-Bearn penderfynodd cryfhau yr amddiffynfeydd, ac a dewisodd Pau yn brifddinas wrth iddo ddod i fyw yn y Castell. Roedd y castell wedyn yn gartref i frenhinoedd [[Nafarroa]] hyd at yr uno gyda Theyrnas Ffrainc ym [[1620]].

 

==Geirdarddiad==

Nid yw tarddiad yr enw Pau yn eglur. Yn ôl un damcaniaeth, mae'r enw yn cyfeirio at y gweundir yr adeiladwyd Pau arni, ger afon y [[Gave Pau|Gave]], a gyfeirwyd ato yn [[Lladin]] fel ''palus, paludis (f) < palud < pau''. Yn ôl damcaniaeth arall, daw'r enw o'r [[Ffrangeg]] 'palissade' gan gyfeirio at ffensys amddiffynnol.

 

== Trafnidiaeth ==

Enw rhwydwaith bysys y dref yw ''Idelis +'', sy'n cael ei redeg gan ''la Société des transports de l'agglomération paloise'', (STAP). Mae lein arbennig y ''Fébus'' a lansiwyd yn 2019 yn defnyddio bysiau [[tanwydd hydrogen]].

 

 

Mae traffordd yr A64, rhan o'r [[E80]], yn cysylltu Pau gyda [[Toulouse]] yn y Dwyrain ac arfordir [[Gwlad y Basg]] yn y Gorllewin. Mae traffordd yr A65, rhan o'r [[E7]], yn mynd o gyrion Pau i [[Langon]] ger [[Bordeaux]].

* ''Hestivoc'' [http://www.hestivoc.com ]

* ''Carnaval Bearnes'' [http://www.carnavalbiarnes.fr/ ]

 

== Gefeilldrefi ==

* {{banergwlad|Cymru}} - [[Abertawe]] (1982)

 

{{eginyn Ffrainc}}