Pelagius: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol
Dim crynodeb golygu
Llinell 18:
Un o'i ddisgyblion ysbrydol oedd yr awdur a adweinir fel [[Y Brython Sisilaidd]]. Ysgrifennodd gyfres o lithiau radicalaidd yn dwyn y teitl ''De Divitis'' ("Ynghylch y Goludog"), llithiau a leisiodd gefnogaeth i'r blaid radicalaidd ymhlith dilynwyr Pelagius. Ceir ynddynt syniadau herfeiddiol iawn, am greu cymdeithas gwbl gyfartal gydag eiddo yn cael ei rhannu gan bawb. Ei ebychiad oedd ''Tolle divitem"'' ("I lawr â'r goludog!").
 
Mae'r dystiolaeth yn gymysg am ddylanwad Pelagiaeth yn y Brydain ôl-Rufeinig a'r Gymru gynnar. Yn ôl traddodiad, ymwelodd Sant [[Garmon]] (Germanus) a oedd yn Esgob Auxerra â Phrydain i ymladd dylanwad 'Pelagiaeth' gyda Sant Lupus Esgob Troyes; awgryma hynny fod dilynwyr Pelagius yn niferus yno. Noda'rBarn traddodiadauBede, ac yna Sieffre o Fynwy ar ei ôl, hynyw iddynt ddifaddileu'r heresi ac ail-sefydlu 'gwir grefydd' ynfel ôldywed Bede a Sieffre o Fynwy<ref>{{Cite book|title=The Historyhistory of the Kings of Britain|lasturl=|first=Sieffre o Fynwyhttps://www.worldcat.org/oclc/3370598|publisher=Penguin|yeardate=1966|location=Harmondsworth|isbn=0-14-044170-0|locationoclc=3370598|others=Lewis Thorpe|first=of Monmouth, Bishop of St. Asaph,?-1154|last=LlundainGeoffrey|pages=160}}</ref>. Er hyn, mae'n ffynonellau eraill yn awgrymu mai anodd oedd dileu'r heresi. Er enghraifft, mae [[Gildas]] yn cyhuddo'r Brenin [[Maelgwn Gwynedd]] o fod yn Belagiad. Yn ôl ''Buchedd Dewi'', llyfr canoloesol sy'n honni adrodd hanes bywyd [[Dewi Sant]], cynhaliwyd [[synod]] [[Llanddewi Brefi]] yn y 6g, lle galwyd ar Ddewi i gondemnio 'Pelagiaeth', oherwydd pryder fod dylanwad Pelagius yn gryf yng Nghymru. Cynhaliwyd y gondemniaeth Gymraeg ar Pelagius gan Richard Davies yn 'Epistol at y Cembru' a ragflaena'r cyfieithiad o'r Testament Newydd a wnaethpwyd gan William Salesbury yn 1567; a chan haneswyr fel Humphrey Llwyd; Charles Edwards; a Theophilus Evans sy'n traethu amdano'n estynedig yn Nrych y Prif Oesoedd. Er eu bod yn unfrydog yn gwrthwynebu Pelagiaeth maent yn mynnu mai gŵr dysgedig a galluog oedd Pelagius.
 
Yn ddiweddar mae Ali Bonner wedi dadlau mai myth yw Pelagiaeth a grëwyd er mwyn creu uniongrededd i'r eglwys yn y 5g. Dywed hi i 'Belagiaeth' gynnwys camddehongliadau twyllodrus o'r hyn roedd Pelagius yn ei ddysgu, ac mewn gwirionedd ni fyddai Pelagius yn credu'r hyn a elwir yn 'Belagiaeth'.<ref>{{Cite book|title=The Myth of Pelagianism|last=Bonner|first=Ali|publisher=Oxford University Press|year=2018|isbn=9780197266397|location=Oxford|pages=x-xvi}}</ref>