Digwyddiad Laschamp: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Marthuws (sgwrs | cyfraniadau) Crewyd drwy gyfieithu'r dudalen "Laschamp event" |
(Dim gwahaniaeth)
|
Fersiwn yn ôl 07:28, 20 Chwefror 2021
Roedd digwyddiad Laschamp yn wyriad geomagnetig (gwrthdroad byr o faes magnetig y Ddaear). Digwyddodd hyn 41,400 o flynyddoedd yn ôl, yn ystod diwedd y Cyfnod Rhewlifol Olaf . Mae'n hysbys o anghysonderau geomagnetig a ddarganfuwyd yn y 1960au mewn llifoedd lafa Laschamps yn Clermont-Ferrand, Ffrainc . [1]
Digwyddiad Laschamp oedd y gwyriad geomagnetig cyntaf y gwyddys amdani ac mae'n parhau i fod yr un a astudiwyd fwyaf trylwyr ymhlith y gwyriadau geomagnetig hysbys. [2]
Darganfyddiad ac ymchwil bellach
Digwyddodd gwyriad Laschamp oddeutu 41,400 (± 2,000) o flynyddoedd yn ôl yn ystod diwedd y Cyfnod Rhewlifol Olaf ; cafodd ei gydnabod gyntaf fel gwyriad geomagnetig yn 1969 yn llifiau lafa Laschamps yn ardal Clermont-Ferrand yn Ffrainc . [1]
Ers hynny mae'r gwyriad magnetig wedi ei ddangos mewn archifau daearegol o sawl rhan o'r byd. [2] Gwrthdrowyd y maes magnetig am oddeutu 440 mlynedd, gyda'r trawsnewidiad o'r maes arferol yn para oddeutu 250 mlynedd. Roedd y maes gwrthdroi yn 75% yn wannach, ond gostyngodd y cryfder i ddim ond 5% o'r cryfder cyfredol yn ystod y cyfnod pontio. Arweiniodd y gostyngiad hwn yng nghryfder maes geomagnetig at fwy o belydrau cosmig yn cyrraedd y Ddaear, gan achosi cynhyrchiad mwy o'r isotopau cosmogenig beryllium 10 a charbon 14 .
Mae Cyngor Ymchwil Awstralia yn ariannu ymchwil i ddadansoddi coeden kauri a ddatgelwyd yn Seland Newydd yn 2019. Yn ôl ei ddyddiad carbon, roedd y goeden yn fyw yn ystod y digwyddiad (41,000–42,500 flynyddoedd yn ôl). [3] [4]
Roedd y maes geomagnetig ar lefelau isel o 42,200-41,500 o flynyddoedd yn ôl. Gelwir y cyfnod hwn o faes magnetig isel yn Ddigwyddiad Adams . [5] [6] Yn ystod y cyfnod hwn, gostyngodd maes magnetig y Ddaear i lai na 6% o'r lefel gyfredol, cynyddodd cynhyrchiad carbon 14, gostyngodd lefelau osôn, a newidiodd y cylchrediad atmosfferig. [7] Honnwyd hefyd bod y golled hon o'r darian geomagnetig wedi achosi difodiant megaffawna Awstralia, difodiant y Neanderthaliaid, ac ymddangosiad celf ogof . [8] [9]
Cyfeiriadau
- ↑ 1.0 1.1 Bonhommet, N.; Zähringer, J. (1969). "Paleomagnetism and potassium argon age determinations of the Laschamp geomagnetic polarity event". Earth and Planetary Science Letters 6 (1): 43–46. Bibcode 1969E&PSL...6...43B. doi:10.1016/0012-821x(69)90159-9. Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; mae'r enw "Bonhommet-Zähringer-1969" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol - ↑ 2.0 2.1 Laj, C.; Channell, J.E.T. (2007-09-27). "5.10 Geomagnetic Excursions". In Schubert, Gerald (gol.). Treatise on Geophysics. 5 Geomagnetism (arg. 1st). Elsevier Science. tt. 373–416. ISBN 978-0-444-51928-3.
|access-date=requires|url=(help) Gwall cyfeirio: Tag<ref>annilys; mae'r enw "Laj-Channell-2007" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol - ↑ Piper, Denise (2019). "Ancient Northland kauri tree reveals secrets of Earth's polar reversal". i.stuff.co.nz. Cyrchwyd 29 September 2019.
- ↑ Greenfieldboyce, Nell (2021-02-18). "Ancient trees show when the Earth's magnetic field last flipped out". National Public Radio. Cyrchwyd 2021-02-18.
- ↑ Cooper, Alan; Turney, Chris (May 2020). "The Adams Event, a geomagnetic-driven environmental crisis 42,000 years ago" (yn en). EGU General Assembly Conference Abstracts: 12314. Bibcode 2020EGUGA..2212314C. https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2020EGUGA..2212314C.
- ↑ Mitchell, Alanna (18 February 2021). "A Hitchhiker's Guide to an Ancient Geomagnetic Disruption". The New York Times.
- ↑ "A global environmental crisis 42,000 years ago". Science 371 (6531): 811-818. 19 February 2021. doi:10.1126/science.abb8677 (inactive 19 February 2021) .
- ↑ "NZ's ancient kauri yields major scientific discovery". NZ Herald (yn Saesneg). 19 February 2021.
- ↑ "End of Neanderthals linked to flip of Earth's magnetic poles, study suggests". the Guardian (yn Saesneg). 2021-02-18. Cyrchwyd 2021-02-19.