Pensaernïaeth yr Adfywiad Romanésg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ham II (sgwrs | cyfraniadau) B →Gweler hefyd: dolen Yr Adfywiad Gothig |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
Llinell 14:
Fodd bynnag, daeth yr Adfywiad Normanaidd yn boblogaidd ar gyfer pensaernïaeth eglwysig. Datblygodd [[Thomas Penson]], pensaer o Gymru a fyddai wedi bod yn gyfarwydd â gwaith Hopper ym Mhenrhyn, bensaernïaeth eglwysig yr Adfywiad Romanésg. Cafodd Penson ei ddylanwadu gan bensaernïaeth Adfywiad Romanésg Ffrainc a Gwlad Belg, ac yn enwedig y cyfnod Romanésg cynharach arddull Gothig Brics Almaenig. Yn Eglwys Dewi Sant y Drenwydd, 1843-47, ac Eglwys y Santes Agatha yn [[Llanymynech]], 1845, copïodd dwr Eglwys Gadeiriol Salvator Sant, [[Bruges]]. Enghreifftiau eraill o adfywiad Romanésg gan Penson yw Eglwys Crist, [[y Trallwng]], 1839-1844, a chyntedd Eglwys Llangedwyn. Roedd yn arloeswr yn ei ddefnydd o Terracotta i gynhyrchu mowldinau Romanésg addurniadol, gan arbed ar gost gwaith maen.<ref>Stratton T ''The Terracotta Revival: Building Innovation and the Industrial City in Britain and Northern America'' Gollancz, London 1993, pg 13.</ref> Eglwys olaf Penson yn null yr Adfywiad Romanésg oedd un yn [[Rhosllannerchrugog]], Wrecsam 1852.<ref>Hubbard E., The Buildings of Wales: Clwyd, Penguin/ Yale 1986, 264</ref>
Mae'r arddull Romanésg a fabwysiadwyd gan Penson yn cyferbynnu a Romanésg Eidalaidd penseiri eraill fel Thomas Henry Wyatt, a ddyluniodd Eglwys y Santes Fair a Sant Nicholas yn yr arddull hon yn [[Wilton, Wiltshire|Wilton]] ac a adeiladwyd rhwng 1841 a 1844 ar gyfer Iarlles Dowager Penfro a'i mab, Arglwydd Herbert o Lea. <ref>{{Cite web|url=http://history.wiltshire.gov.uk/community/getchurch.php?id=608|title=Wiltshire Community History|publisher=Wiltshire Council|access-date=2020-08-26|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303234102/http://history.wiltshire.gov.uk/community/getchurch.php?id=608|url-status=dead}}</ref> Yn ystod y 19eg ganrif, roedd y bensaernïaeth a ddewiswyd ar gyfer eglwysi Anglicanaidd yn dibynnu ar eglwysiaeth cynulleidfaoedd penodol. Tra codwyd eglwysi uchel ac [[Anglo-Gatholigiaeth|Eingl-Gatholig]], a gafodd eu dylanwadu gan Fudiad Rhydychen, ym [[Yr Adfywiad Gothig|mhensaernïaeth yr Adfywiad Gothig]], roedd eglwysi isel ac eglwysi llydan y cyfnod yn aml yn cael eu hadeiladu yn null yr Adfywiad Romanésg. Gwelir rhai o'r enghreifftiau diweddarach o'r bensaernïaeth Adfywiad Romanésg hon mewn eglwysi a chapeli Anghydffurfiol neu Ymneilltuol. Enghraifft dda o hyn yw gan y penseiri Drury a Mortimer o Lincon a ddyluniodd Gapel Bedyddwyr Mint Lane yn Lincoln mewn arddull adfywiad Romanésg Eidalaidd ddarostyngedig ym 1870. <ref>Antram N (revised), Pevsner N & Harris J, (1989), ''The Buildings of England: Lincolnshire'', Yale University Press.pg 521–22.</ref> Ar ôl tua 1870 diflanodd yr arddull hon o bensaernïaeth Eglwysig ym Mhrydain, ond yn gynnar yn yr 20fed ganrif, cafodd yr arddull ei olynu gan bensaernïaeth yr Adfywiad Bysantaidd . <gallery mode="packed">
Delwedd:GosfordCastle.jpg|[[Castell Gosford]], Armagh gan Thomas Hopper
Delwedd:Penrhyn Castle - geograph.org.uk - 206536.jpg|[[Castell Penrhyn]], gan Thomas Hopper, 1820–1837
| |||