William Jones (Ehedydd Iâl): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎top: Gwybodlen wd
ehangu fymryn
Llinell 1:
{{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}}
[[Delwedd:Ehedydd Ial.jpg|bawd|dde|250px|Tafarn y Gath, gyda chofeb i'r emynydd, ger Llanarmon-yn-Iâl, [[Sir Ddinbych]]. Yma y treuliodd ei flynyddoedd olaf.]]
[[Delwedd:Ehedydd Plac.jpg|bawd|dde|250px|Y gofeb - llun manwl.]]
[[Delwedd:Carreg Fedd Ehedydd Iâl - geograph.org.uk - 579987.jpg|250px|bawd|Carreg fedd y bardd yn Llandegla.]]
Llinell 6:
 
== Bywyd teuluol==
CafoddFe'i ganed yng Nghefn Deulin, Derwen (rhwng Corwen a Rhuthun) a chafodd ei fedyddio ar [[6 Awst]] [[1815]], yn blentyn i William a Catherine Jones. Bu'nNi briodchafodd ddwy waith: iddiwrnod Aliceo Evansysgol, (o Lerpwl)ac yn gyntaf9 acoed ynaaeth i ferchweithio ofel gwas i'r enwLlwyn HannahIsaf, Derwen. RhyngddyntOddi yno aeth i weithio i Blas-yn-Nerwen, cafwydlle 17bu oJohn blant.Davies, Maeei feistr, yn ei feddannog i'w gweldddarllen, ymyn mynwentenwedig [[Llandegla]]barddoniaeth. YnYr 1906Hendre, claddwydGwyddelwern, oedd ei ailfferm wraignesaf ynam yrtua unsaith bedd.mlynedd, Nille wyddomdarllenodd lle''Gramadeg claddwydBardd AliceNantglyn'', eiymhlith wraigllyfrau eraill.<ref>''Y Bedol''; Cyfrol 44 Rhif 2; tud 18. Erthygl gan A. J. gyntafE.</ref>
 
Bu'n briod ddwy waith: i Alice Evans (o Lerpwl) yn gyntaf ac yna i ferch o'r enw Hannah. Rhyngddynt, cafwyd 17 o blant. Mae ei fedd i'w gweld ym mynwent [[Llandegla]]. Yn 1906, claddwyd ei ail wraig yn yr un bedd. Ni wyddom lle claddwyd Alice, ei wraig gyntaf. Daeth chydig yn ol adref - i Ryd y Marchogion, lle cyfansoddodd ei gerdd enwocaf ''Y nefoedd uwch fy mhen'' (''Er nad yw nghnawd ond gwellt...'').
 
Bu'n byw yn Nhafarn-y-Gath (llun ar y dde) rhwng 1850 a'i farwolaeth yn 1899, gan weithio am y pymtheg mlynedd cyntaf fel tafarnwr anfoddog, cyn troi'r dafarn yn fferm.
 
== Gyrfa ==
Brodor o Dderwen, Sir Ddinbych, oedd William Jones, ynBu'n [[melinydd|felinydd]] a [[ffermwr]] wrth ei alwedigaeth. Daeth yn ffigwr adnabyddus yn yr [[eisteddfod]]au. Fe'i cofir fel [[emyn]]ydd, yn bennaf am yr emyn sy'n dechrau 'Er nad yw 'nghnawd ond gwellt'. Casglwyd ei gerddi ac emynau a'u cyhoeddi flwyddyn cyn ei farwolaeth yn y gyfrol ''Blodau Iâl'' (Wedi Eu Casglu a'u Trefnu gan y Parch. John Felix).
 
Ni chafodd ysgol, namyn ysgol y werin. Bu'n gweithio ar y ffermydd canlynol:
Llinell 59 ⟶ 61:
:A'r mellt yn diffodd yn y gwaed.
</poem>
 
==Englyn==
Dyma esiampl o'i waith, wedi iddo gael par o sbectol. Ar y fordd o'r siop gofynnodd ei ffrind iddo a oedd yn gweld rhywfaint yn well. Ei ateb oedd:
 
:Gelaf uwchlaw disgwyliad - y mynydd
::::::A'r manion heb eithriad,
:::A chŵn lu, holl chwain y wlad,
:::A'r llau - yng ngolau'r lleuad!
 
(Cofnodwyd gan [[Gwilym R. Jones]].)
 
== Llyfryddiaeth ==