Daeareg Ynysoedd Prydain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
→‎top: Golygu cyffredinol (manion) using AWB
→‎top: Trwsio dolennau rhywogaethau a manion eraill, replaced: yn ran → yn rhan (2) using AWB
Llinell 48:
|}
 
Mae ymchwil seismograffig yn dangos bod crwst y Ddaear rhwng 27 a 35  km (17 i 22 milltir) o drwch. Mae'r creigiau hynaf i'w cael yng ngogledd orllewin yr [[Alban]] ac maent yn fwy na hanner oed blaned. Credir bod y creigiau hyn i'w cael hefyd, yn isel o dan llawer o Brydain - dim ond y cilometrau cyntaf y mae tyllau turio wedi eu treiddio. Gwelir yr un creigiau yn Llydaw, ac felly, credir eu bod yn rhedeg yn isel dan yr wyneb o'r ardal i Lydaw. Mae'r creigiau ieuengaf i'w cael yn ne-ddwyrain Lloegr.
 
Yn ystod y Cyfnod [[Proterosöig]], tua 520 miliwn o flynyddoedd yn ôl, nid oedd ynysoedd Prydain fel ag y maent heddiw. Yn hytrach, roedd yr Alban yn ranrhan o'r cyfandir [[Laurentia]] a gweddill y tir yn ranrhan o'r cyfandir [[Gondwana]]. Ganwyd y cyfandir [[Afalonia]] yn y Cyfnod [[Ordofigaidd]] pan oedd y cyfandiroedd yn dal i symud trwy weithgaredd [[symudiadau'r platiau|tectonig]], a ganwyd ynysoedd Prydain trwy wrthdrawiad rhwng cyfandiroedd. O ganlyniad i hyn cafwyd ffrwydriadau [[folcanig]] yng Nghymru. Mae'n bosib gweld olion y [[llosgfynydd]]oedd hyd at heddiw, er enghraifft ar [[Rhobell Fawr|Robell Fawr]]. Roedd [[lafa]] yn gorchuddio rhan eang o Gymru ac [[Ardal y Llynnoedd]]. Yr adeg hon hefyd y ffurfiwyd [[llechfaen]] Cymru.
 
Yn ystod y Cyfnod [[Silwraidd]] ffurfiwyd mynyddoedd yr Alban ([[Orogenesis]]). Yng Nghymru, roedd y ffrwydriadau folcanic yn parhau. Gwelir lafa a lludw folcanig o'r cyfnod hwn yn [[Sir Benfro]].