Fersiwn yn ôl 14:23, 6 Mehefin 2020 golygu Llygadebrill (sgwrs \| cyfraniadau) Gweinyddwyr 4,598 golygiad BDim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad Gweladwy ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 10:08, 24 Chwefror 2021 golygu dadwneud BOT-Twm Crys (sgwrs \| cyfraniadau) Botiau 819,356 golygiad Trwsio dolennau rhywogaethau a manion eraill using AWB Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 8: ==Gwaith Deddfwrfa== [[File:Legislation Terminology Map.png\|thumb\|upright=1.8\|right\|400px\|Map yn dangos gwahanol dermau am y ddeddfwrfa genedlaethol]] Yn gyffredinol bydd Deddfwrfa y codi trethi, creu deddfau, mewn system [[unsiambraeth]] caiff y deddfau eu llunio a'u pasio o fewn un siambr (dyma'r sefyllfa mewn sawl [[gwladwriaeth]], yn enwedig gwladwriaethau llai). Mewn system [[dwysiambraeth]] caiff deddfau eu llunio a'u pasio yn y "siambr isaf" ([[Tŷ'r Cyffredin]] yn achos y [[Deyrnas Unedig]] neu [[Dáil Éireann]] yn achos [[Gweriniaeth Iwerddon]]) ac yna eu pasio ymlaen i'r "uwch siambr" neu "ail siambr" ([[Tŷ'r Arglwyddi]], [[Seanad Éireann]]) ar gyfer diwygiadau, ond fel rheol, nid i'w gwrthod. Er bod y Gweithrediaeth (y Llywodraeth) wedi eu hethol, fel rheol, yr un pryd â gweddill y Ddeddfwrfa, maent ar wahân. Gwaith y Ddeddfwrfa yw craffu a dal y Gweithrdfa i gownt. Gall y Ddeddfwrfa, os oes ganddi'r niferoedd o aelodau seneddol, wrthod mesur neu gynnig gan y Weithrediaeth. Llinell 15: Ceir amryw o nodweddion sy'n gyffredin i ddeddfwrfeydd democrataidd, ond gydag amrywiaethau yn ol traddodiadau y wlad a natur y democratiaeth (neu diffyg democratiaeth). * Caiff deddfwrfa ei hethol mewn [[~~Etholiad\|~~etholiad]] drwy wahanol ddulliau o bleidleisio, er enghraifft, y [[Cynrychiolaeth gyfrannol\|pleidlais gyfrannol]]. * Bydd aelodau'r ddeddfwrfa yn ethol arweinydd y wlad neu'r cyngor - dyma'r sefyllfa gyda [[Senedd Cymru]]. Neu, caiff yr arweinydd ei ethol mewn etholiad ar wahân - dyma'r sefyllfa'n aml lle ceir [[Arlywydd]] fel [[Arlywydd yr Unol Daleithiau]] * Caiff aelodau'r Ddeddfwrfa eu hethol am gyfnod penodol o amser - 5 mlynedd yn [[Senedd Cymru]] Llinell 35: Ymhlith yr enwau cyffredin mae: * '''Senedd''' - benthyciad o'r [[Lladin]] a'r [[Ffrangeg]]. Ceir amrywiaethau ar sillafiad ac ynganiad y gair mewn sawl iaith e.e. yn y [[Gwyddeleg\|Wyddeleg]] ceir [[Seanad Éireann]] a cheir ''Senat'' yn [[Ffrainc]] - ill dwy yn ail siambr Deddfwrfa'r wladwriaeth. Cafwyd y cofnod cynharaf o'r gair "senedd" yn y Gymraeg o'r 13g yn trafod ''sened Ruuein'' (senedd Rufain) yn gwarchod ynys Prydain. <ref>http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?senedd</ref> Daw'r gair "synod" a ddefnyddir mewn cyd-destun crefyddol, o'r un gwraidd Lladin. * '''Cynulliad''' - ("i ymgynnull"), mae'r Cymraeg y [[calque]] o'r [[Ffrangeg]] ''Assemblée''. Ceir y cyfeiriad cofnod cynharaf o'r gair yn y Gymraeg o'r Beibl yn 1620, gyda "cynnulliad pobloedd"<ref>http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?cynulliad</ref> Gelwir prif siambr deddfwrfa Ffrainc yn ''Assemblée nationale''. * '''Cyngres''' - (o "ymgynnull" yn Ffrangeg) Llinell 48: ==Hanes== [[File:Ybae12LB.jpg\|thumb\|250px\|de\|Siambr Senedd Cymru - a newidiodd enw'r ddeddfwrfa o ''Cynulliad'' i ''Senedd'' yn 2020]] Ymhlith y deddfwrfeydd cydnabyddedig cynharaf roedd yr Athenian Ecclesia.<ref name="Hague, Rod 2017 pp. 128">Hague, Rod, author. (14 October 2017). Political science : a comparative introduction. pp. 128–130. ISBN 978-1-137-60123-0. </ref> Yn yr Oesoedd Canol, byddai brenhinoedd Ewropeaidd yn cynnal cynulliadau o'r uchelwyr, a fyddai wedyn yn datblygu i fod yn rhagflaenwyr deddfwrfeydd modern.<ref> name="Hague, Rod~~, author. (14 October~~ 2017~~). Political science : a comparative introduction.~~ pp. ~~128–130. ISBN 978-1-137-60123-0. <~~128"/~~ref~~> Yn aml, gelwid y rhain yn Ystadau. Y ddeddfwrfa hynaf sydd wedi goroesi yw'r Althing Gwlad yr Iâ, a sefydlwyd yn 930 CE. ==Cymru==

Deddfwrfa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau