Rhif Fibonacci: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
|||
Llinell 26:
Mae'n ymddangos bod rhifau Fibonacci wedi ymddangos gyntaf o gwmpas 200 CC yng ngwaith Pingala wrth gyfri patrymau posibl mewn barddoniaeth oedd wedi'i chyfansoddi o sillafau o ddau hyd. Fodd bynnag, mae dilyniant Fibonacci wedi'i enwi ar ol y mathemategydd Eidalaidd Leonardo o Pisa, a oedd yn cael ei adnabod fel [[Fibonacci]]. Cyflwynodd ei lyfr ''Liber Abaci'' (1202) y dilyniant i fathemateg Ewrop Orllewinol,{{Sfn|Pisano|2002|pp=404–5}} er bod y dilyniant wedi'i ddisgrifio yn gynharach mewn mathemateg Indiaidd. Roedd y dilyniant oedd wedi'i ddisgrifio yn ''Liber Abaci'' yn dechrau gyda ''F''<sub>1</sub> = 1. Trafodwyd rhifau Fibonacci yn ddiweddarach gan [[Johannes Kepler]] mewn cysylltiad a'i amcangyfrifon perthnasol i'r pentagon yn 1611. Mae eu perthynas fathemategol i'w weld wedi'i ddeall o ddechrau'r 17g, ond yn y degawdau diwethaf yn unig y maen nhw wedi'u trafod yn eang.<ref>{{Cite book|title=A New Kind of Science|last=Wolfram|first=Stephen|publisher=Wolfram Media, Inc.|year=2002|isbn=1-57955-008-8|page=891}}</ref>
Mae rhifau Fibonacci yn ymddangos yn annisgwyl mewn mathemateg. Yn wir, mae cylchgrawn cyfan, ''Fibonacci Quarterly, ''i'w gael ar gyfer eu hastudiaeth. Maen nhw hefyd yn ymddangos ym maes bioleg,<ref name="S. Douady and Y. Couder 1996 255–274">{{Citation|last1=Douady|first1=S|title=Phyllotaxis as a Dynamical Self Organizing Process|url=http://www.math.ntnu.no/~jarlet/Douady96.pdf|journal=Journal of Theoretical Biology|volume=178|issue=3|pages=255–74|df=|year=1996|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060526054108/http://www.math.ntnu.no/~jarlet/Douady96.pdf|deadurl=yes|format=PDF|doi=10.1006/jtbi.1996.0026|archivedate=2006-05-26|last2=Couder|first2=Y}}</ref> ym mhatrwm tyfiant coed canghennog, phyllotaxis (sef trefniant y dail ar y coesyn), blagur ffrwyth ar
== Cyfeirnodau ==
|