Iseldireg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

|taleithiau= yn bennaf [[yr Iseldiroedd]], [[Gwlad Belg]], a [[Swrinam]], hefyd yn [[Aruba]], [[Curaçao]], a [[Sint Maarten]], yn ogystal ag [[Awstralia]], [[Awstria]], [[Brasil]], [[Canada]], [[Denmarc]], [[Ffrainc]], [[yr Almaen]], [[Indonesia]], [[Lwcsembwrg]], [[Sbaen]], [[Sweden]], [[De Affrica]], [[yr Unol Daleithiau]] a'r [[Deyrnas Unedig]].

|asiantaeth = Nederlandse Taalunie<br>([[Undeb yr Iaith Iseldireg]])

Siaredir Iseldireg gan bron holl ddinasyddion yr [[Iseldiroedd]] a [[Fflandrys]]. Iaith frodorol [[Fflandrys]] ydy '''Fflemeg''' tafodiaith o'r Iseldireg i rai, ond iaith ar wahan i lawer. Cai ei galw'n ''Vlaams'' [[Fflemeg]] yn aml iawn yn Fflandrys er nad oes lawer iawn o wahaniaethau o fewn yr iaith Iseldireg yr [[Iseldiroedd]] a [[Gwlad Belg]]. Siaredir hi hefyd yn ardaloedd dwyieithog [[Brwsel]] ynghyd â Ffrangeg ac ieithoedd eraill. Yn y rhan fwyaf gogleddol o [[Ffrainc]], [[Dunkerque|''arrondissement'' Dunkirk]], siaredir Iseldireg o hyd fel iaith leiafrifol a elwir hefyd yn ''Vlaams''. Ar ynysoedd [[Aruba]] ac [[Antilles yr Iseldiroedd]] defnyddir Iseldireg o hyd ond mae'n llai cyffredin na [[Papiamento]] a [[Saesneg]]. Siaredir Iseldireg fel mamiath o hyd yn [[Swrinam]] gan tua 60% o'r boblogaeth, gyda'r rhan fwyaf ohonynt yn ddwyieithog gyda [[Sranan Tongo]] neu ieithoedd ethnig eraill. Mae yna nifer o siaradwyr Iseldireg yng ngwledydd gyda mewmfudwyr o'r [[Iseldiroedd]] a [[Fflandrys]] fel [[Canada]], [[Awstralia]], [[Seland Newydd]], ac [[UDA]]. Mae'r iaith [[Affricaneg]] sydd yn fwy neu lai dealladwy i siaradwr yr Iseldireg yn cael ei siarad yn [[De Affrica|Ne Affrica]] a [[Namibia]]. Mae yna hefyd nifer o siaradwyr Iseldireg yn [[Indonesia]].

Mae geirfa'r iaith Iseldireg yn un o'r rhai cyfoethocaf yn y byd gydag o leiaf 186,000 gair.

Fel [[Saesneg]], mae Iseldireg yn cynnwys geiriau o'r [[Groeg (iaith)|Roeg]] a [[Lladin]]. Daeth y rhan fwyaf o fenthynciadau o'r Ffrangeg drwy'r Iseldiroedd. Digwyddodd hyn oherwydd y meddylfryd ddaeth gyda'r iaith Ffrangeg mai iaith y dosbarthiadau cymdeithasol cyfoethog yw hi, ac felly cafodd nifer o eiriau [[Ffrangeg]] eu mabwysiadau gan ddosbarthiadau uwch yr [[Iseldiroedd]]. Ni ddigwyddodd hyn yng [[Gwlad Belg|Ngwlad Belg]] oherwydd roedd dinasyddion y dosbarthiadau uwch yn siarad Ffrangeg ac felly doedd dim angen addasu [[iaith]] eu hunain. Dylanwadodd termau [[Ffrangeg]] yn fawr ar dafodau Iseldireg yn [[Fflandrys]], ond mae siaradwyr Belgaidd yn dueddol o beidio defnyddio benthyciadau Ffrangeg wrth siarad Iseldireg safonol. Serch hynny mae yna nifer o eiriau wedi eu benthyg o'r Ffrangeg yn eithaf diweddar er nad oes ganddynt yr un gwerth. Er enghraifft, mae'r gair ''blesseren'' (o'r Ffrangeg ''blesser'' ‘niweidio’) yn cyfeirio at anafiadau chwaraeon yn unig, tra defnyddir y berfau Iseldireg safonol ''kwetsen'' a ''verwonden'' yng nghyd-destunau eraill o hyd.

Ar y strydoedd yn enwedig mae yna gynnydd ym menthyciadau o'r [[Saesneg]] er eu bod yn cael eu hynganu'n wahanol. Cai'r mewnlifiad o eiriau Saesneg i'r iaith ei gryfhau gan arglwyddiaeth yr iaith Saesneg yn y cyfryngau a'r we. Yn anhebyg i ieithoedd eraill mae'r iaith Iseldireg yn mabwysiadu'r geiriau hyn heb lawer o brotest. Yn wir nid yw ymdrechion i greu fersiynau Iseldireg o'r geiriau newydd wedi bod yn llwyddiannus iawn.

* [http://s2.ned.univie.ac.at/Publicaties/taalgeschiedenis/en/ Hanes yr iaith Iseldireg] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081101082958/http://s2.ned.univie.ac.at/Publicaties/taalgeschiedenis/en/ |date=2008-11-01 }}