Rhestr o ddwbledi yn y Gymraeg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Llusiduonbach (sgwrs | cyfraniadau)
Llusiduonbach (sgwrs | cyfraniadau)
Llinell 80:
|''de'' (y gwrthwyneb i ''chwith'' a ''gogledd''), ''deche''
|
|-
|*''deyḱ-'' "dangos"
|
|''digidol'', ''melltith'' (Lladin o’r Saesneg), ''tocyn'' (Saesneg)
|-
|*''dóru'' “coeden”
Llinell 193 ⟶ 197:
|''rhudd''
|''rwbela'' (Lladin trwy’r Saesneg)
|-
|*''h₁weydʰh₁-'' "rhannu"
|''gweddw'', ''gwŷdd'' (“coed”), ''Gwyddel'' (posibl)
|
|-
|*''h₂eǵ-'' “gyrru”
Llinell 251 ⟶ 259:
|-
|''*kagʰ-'' “cymryd, cipio”
|''cae'', ''cael'', ''caen'', ''caer'', ''cau''
|
|-
|*''kap-'' “gafael, dal”
|''cael'', ''caeth''
|''cabidwl'', ''disgybl'', ''pregeth'' (Lladin) ''capsiwl'', ''cas'' (“cist”), ''cebl'', ''siaso'' (Lladin trwy’r Saesneg), ''hafan'', ''hebog'' (Saesneg) a llawer mwy
|-
|*''kelh₁-'' “galw”
Llinell 263 ⟶ 271:
|-
|*''keh₂n-'' “canu”
|''canu'', ''darogan''
|''acen'', ''cantores'', ''ciconia'' (Lladin), ''desgant'', ''clasur'' (Lladin trwy’r Saesneg)
|-
Llinell 528 ⟶ 536:
|''marwnad'', ''nodwydd'', ''nyddu'', ''neidr'' (posibl)
|''nerf'' (Lladin trwy’r Saesneg), ''newro-'' (Groeg o’r Saesneg)
|-
|*''(s)teg-'' "gorchuddio"
|''tew'', ''to'', ''tŷ'', ''tyddyn''<ref name="tyddyn 1">Mae'n debyg mai dyma'r elfennau ''tŷ'' a ''dyn'', sef *''tegos'' a *''dūnom'' ym Mhroto-Celteg. Gweler yr ail dabl am *''dūnom''.</ref>
|''teils'', ''toga'' (Lladin trwy’r Saesneg)
|-
|*''(s)teh₂-'' “sefyll”
Llinell 554 ⟶ 566:
|-
|''*ten-'' “estyn”
|''dan'', ''tan'', ''tant'', ''tynnu'' (tebygol), ''tenau'' (posibl)
|''estyn'' (Lladin), ''tiwn'', ''tôn'' (Groeg trwy’r Saesneg), ''tonsil'' (Lladin trwy’r Saesneg)
|-
|''*tep-'' “bod yn dwym, yn boeth”
|''cynnes'', ''tân'', ''tes'', ''twym''
|
|-
|*''terh₁-'' “rhwbio, troi, tyllu”
Llinell 588 ⟶ 604:
|''trychu'' (''trychfil'', ''trychineb''), ''twrch''
|''sarcoffagws'' (Groeg trwy’r Saesneg), ''trwnc'' (Lladin trwy’r Saesneg)
|-
|*''wáy'' "o, ah, och, gwae"
|''gwae'', ''gwylan'', ''gwaedd'' (posibl), ''gwael'' (posibl)
|
|-
|*''wed''- “dŵr”
Llinell 596 ⟶ 616:
|''arwain'', ''diwedd'', ''gwedd'' (“pâr o ychen”)
|''morgais'' (Ffrangeg<ref name="morgais 2">Ymadrodd cyfansawdd oedd ''mortgage'' Hen Ffrangeg "ernes marwolaeth" a'r ail elfen yn fôn benthyg o Broto-Germaneg, *''wadją'', a ddaw o *''wedʰ-'' Proto-Indo-Ewropeg. Gweler y bôn *''mer-'' yn y tabl am darddiad y gair ''mort''.</ref> trwy’r Saesneg)
|-
|*''weǵ-'' "bwyiog, effro, cryf"
|
|''gŵyl'' (Lladin trwy’r Saesneg), ''watsio'' (Saesneg)
|-
|*''weǵʰ-'' "dod â, cludo"
|''gwaith'' (“llafur”, “tro”)
|''wagen'' (Saesneg)
|-
|*''wekʷ-'' "siarad, llefaru"
|''gwep''
|''epig'' (Groeg trwy’r Saesneg)
|-
|*''welh₁-'' "dewis, eisiau"
|''gwell''
|''wel'' (Saesneg)
|-
|*''wey''- “gwe, gwehyddu”
|''gwau'', ''gwe''
|
|-
|*''weyd''- “gweld, gwybod”
Llinell 603 ⟶ 643:
|*''wósr̥'' “gwanwyn”
|''gwanwyn'', ''gwawr'', ''gwennol''
|awrora (Lladin trwy’r Saesneg)
|-
|*''yek-'' “dweud”
Llinell 626 ⟶ 666:
|
|''cur'' (Lladin), ''sicr'' (Lladin trwy’r Saesneg), ''siŵr'' “front” (Ffrangeg trwy’r Saesneg)
|-
|*''dūnom'' "cadarnle, rhagfur"
|''dinas'', ''murddin'', ''tyddyn''<ref name="tyddyn 2">Mae'n debyg mai dyma'r elfennau ''tŷ'' a ''dyn'', sef *''tegos'' a *''dūnom'' ym Mhroto-Celteg. Gweler y tabl cyntaf am darddiad *''tegos''.</ref>
|
|-
|''furca'' “fforch” (Lladin)