Darius I, brenin Persia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →top: clean up |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
{{Person
| fetchwikidata=ALL
| onlysourced=no
| suppressfields= cenedl dinasyddiaeth
| dateformat = dmy
Pedwerydd brenin [[Ymerodraeth Persia]] oedd '''Darius I''', [[Perseg]]: داریوش , [[Hen Roeg]]: {{Hen Roeg|Δαρεῖος}}, ''Dareios'' (c. 549 CC - 486 CC). Mae'n fwyaf adnabyddus fel y brenin a arweiniodd ymgyrch gyntaf y Persiaid yn erbyn y Groegiaid.
Roedd Darius, oedd yn fab i [[Hystaspes]], yn wreiddiol yn swyddog ym myddin [[Cambyses II, brenin Persia|Cambyses II]], a bu'n ymgyrchu gydag ef yn [[Yr Hen Aifft|yr Aifft]]. Tra'r oedd Cambyses yn ymgyrchu, gwrthryfelodd ei frawd Smerdis (Bardiya) yn ei erbyn. Ceir yr hanes gan Darius, a ddaeth i'r orsedd o ganlyniad i'r digwyddiadau hyn. Dywed Darius i Cambyses gychwyn yn ôl i wrthwynebu Smerdis, ond iddo ei ladd ei hun pan welodd nad oedd gobaith iddo ennill. Dywed [[Herodotus]] iddo farw mewn damwain.
Daeth Darius yn arweinydd byddin Cambyses, a llwyddodd i orchfygu Smerdis a'i ladd, a chymeryd yr orsedd. Adeiladodd brifddinas newydd [[Persepolis]]. Bu nifer o wrthryfeloedd yn ystod ei deyrnasiad; gwrthryfelodd [[Babilon]] fwy nag unwaith. Ymestynnodd ffiniau'r ymerodraeth ymhellach; arweniodd ei fyddinoedd cyn belled a dyffryn [[Afon Indus]] a meddiannodd [[Thrace]] yn Ewrop. Methodd ymgyrch yn erbyn [[Groeg yr Henfyd|Groeg]] pan orchfygwyd byddin Bersaidd ym [[Brwydr Marathon|Mrwydr Marathon]] yn [[490 CC
{{dechrau-bocs}}
{{bocs olyniaeth
| teitl = [[Ymerodraeth Persia|Brenhin Ymerodraeth Achaemenid Persia]]
| blynyddoedd = [[522 CC]] – [[486 CC]]
}}
{{diwedd-bocs}}
{{Rheoli awdurdod}}
▲|width="30%" align="center"|'''Rhagflaenydd :<br />'''[[Smerdis, brenin Persia|Smerdis]]
▲|width="30%" align="center"|'''Olynydd :<br />'''[[Xerxes I, brenin Persia|Xerxes I]]
▲|}
[[Categori:Genedigaethau 549 CC]]
| |||