Marcus Valerius Martialis: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cafodd Martial ei eni yn y dref Rufeinig [[Augusta Bilbilis]] ([[Catalayud]], ger [[Zaragoza]], heddiw) yn nyffryn Jalon, talaith [[Hispania Tarraconensis]] (gogledd-ddwyrain [[Sbaen]]), tua'r flwyddyn 40 O.COC. Roedd yn ddinesydd Rhufeinig ond ystyriai ei hun yn [[Y Celt-Iberiaid|Gelt-Iberiad]] yn ogystal, sef brodor o Sbaen o dras Geltaidd. Astudiodd y [[Y Gyfraith Rufeinig|gyfraith]] yn ei dref enedigol ac aeth yn ei flaen i [[Rhufain|Rufain]] i gwblhau ei astudiaethau. Roedd hynny yn amser teyrnasiad yr ymherodr [[Nero]]. Yno ymroddodd Martial i farddoni a chafodd nawdd gan ffigyrau cyhoeddus pwysig fel [[Titus]] a [[Domitian]]. Arosodd yn y brifddinas am 34 blynedd.

Dychwelodd i Bilbilis yn y flwyddyn [[98]], yn ystod teyrnasiad [[Trajan]], ond erbyn hynny roedd wedi colli nifer o'i noddwyr yn Rhufain a bu rhaid i [[Pliny'r Ieuengaf]] roi arian iddo i dalu am y daith adref. Cafodd groeso yn ei dref enedigol ond er iddo dderbyn nawdd gan [[Marcella]] ac eraill yn Sbaen ei freuddwyd oedd dychwelyd i'r ddinas fawr ar lannau [[Afon Tiber]]. Bu farw yn Bilbilis tua [[104]] O.C.OC (neu efallai mor hwyr â 120 O.C.OC yn ôl rhai awdurdodau).

{{AuthorityRheoli controlawdurdod}}

[[Categori:Beirdd Lladin|Martialis]]

[[Categori:LlenyddiaethLlenorion Ladin Glasurol|Martialis, Marcus ValeriusRhufeinig]]