Halogen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎top: Manion using AWB
Deri Tomos (sgwrs | cyfraniadau)
B Cyswllt Falens
Llinell 47:
[[fflworin]] ('''F'''), [[clorin]] ('''Cl'''), [[bromin]] ('''Br'''), [[ïodin]] ('''I'''), [[astatin]] ('''At''') ac un heb ei ddarganfod hyd yn hyn, [[ununseptiwm]] ('''Uus'''). Ystyr y term halogen yw 'crëwr halwyn', sef rhywbeth sy'n ffurfio [[halwyn]] os caiff ei uno gyda [[metel]].
 
Mae'r elfennau yn cynnwys [[moleciwl]]au deuatomig yn eu ffurfiau naturiol. Mae ganddynt ddiffyg o un [[electron]] yn eu plisg [[plisgyn falens|plisg falens]], felly mae arnynt angen ennill un electron a ffurfio [[ïon]] negatif gyda gwefr unigol, Hal<sup>-</sup>. Gelwir yr ïonau hyn yn ïonau halid, felly mae halwynau sy'n eu cynnwys yn cael eu galw'n halidau.
 
Elfennau adweithiol iawn yw'r halogenau, felly pan mae gormod o halogen yn bresennol fe allant niweidio neu wenwyno organebau biolegol. Defnyddir clorin ac ïodin fel