[[Esgob]] a gwleidydd oedd '''Rowland Lee''' (tua [[1487]] – [[28 Ionawr]] [[1543]]).
Adnabyddir ef orau am ei dymor fel Arglwydd Llywydd [[Rhestr o Lywyddion ac is Lywyddion Cyngor Cymru a'r Gororau|Lywydd Cyngor Cymru a'r MersGororau]], ac ar orchymyn [[Thomas Cromwell, Iarll 1af Essex|Thomas Cromwell]], fe geisiodd dod a cyraithchyfraith a threfn i ardaloedd Cymru yn [[1534]]. Beth olynodd oedd teyrnasiad ofn, a penderfynnodd Lee ddelio gyda'r Cymry 'digyfraith' gan eu euogfarnu a'u crogi â anghosbedigaeth. Honnodd Lee ei fod wedi crogi 5000 o Gymry yn ei bum mlynedd yn y swydd; gorliwiad efallai, ond ta waeth, mae'n dangos cymeriad y dyn a'i ddisgrifwyd fel ''casawr mawr y Cymry'' gan [[Dafydd Jenkins]]. Roedd atgasedd tuag at Lee ymysg y bonheddigion hefyd oherwydd ei ddiffyg parch, broliodd unwaith ei fod wedi crogi "Pum o'r gwaed gorau yn Swydd Amwythig".
Dywedir i'r "Esgob crogi" fod yn siomedig ac wedi cynhyrfu yn [[1536]] pan weithredwyd y [[Deddfau Uno]], credai na allwyd ymddiried yn y Cymry fel rhan o Loegr. Bu farw yn [[Amwythig]].
