Penrhyn (cwmwd): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Trefelio (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad cod 2017
 
Llinell 1:
Un o wyth [[cwmwd]] canoloesol [[Cantref Gwarthaf]] yn ne-orllewin [[Cymru]] oedd '''Penrhyn'''. Yn wreiddiol yn rhan o deyrnas [[Teyrnas Dyfed|Dyfed]], daeth yn rhan o deyrnas [[Teyrnas Deheubarth|Deheubarth]]. Heddiw, mae tiriogaeth y cwmwd yn gorwedd yn ne-orllewin [[Sir Gaerfyrddin]].
 
[[Delwedd:LDGwarthafCantref.png|300px|bawd|Cantref Gwarthaf a'i gymydau]]
 
Gorweddai Penrhyn yn ne-ddwyrain Cantref Gwarthaf gydag [[Afon Tywi]] yn gorwedd rhyngddo a chantref [[Cydweli (cantref)|Cydweli]] dros yr afon i'r dwyrain. Roedd aber [[Afon Taf (Sir Gaerfyrddin)|Afon Taf]] yn dynodi'r ffin orllewinol rhwng Penrhyn a chwmwd [[Talacharn (cwmwd)|Talacharn]]. I'r gogledd, gorweddai cymydau [[Ystlwyf]] a [[Derllys]]. Roedd yn ffurfio [[penrhyn]] naturiol rhwng aberoddaberoedd Tywi a Thaf, felly, a dyna sut y cafodd ei enw.
 
Prif ganolfan y cwmwd oedd [[Llansteffan]], tref a sefydlwyd gan y [[Normaniaid]]. O'u castell yn y dref honno, rheolai arglwyddi Llansteffan yr arglwyddiaeth o'r un enw, a oedd yn cynnwys hefyd cwmwdgwmwd [[Derllys]]. Wedi ei gipio o ddwylo tywysogion Deheubarth, roedd yr arglwyddiaeth ym meddiant y teulu Carnville Normanaidd.
 
== Gweler hefyd==