Georgeg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dadwneud y golygiad 10957159 gan Edward Jacobo (Sgwrs | cyfraniadau): cross-wiki vandalism Tagiau: Dadwneud |
ehangu |
||
Llinell 1:
{{Pethau}}
[[Iaith Gartfelaidd]] yw '''Georgeg''' (ქართული [[IPA|[kʰartʰuli]]]) a siaredir gan [[Georgiaid]]. Hi yw iaith swyddogol [[Georgia]] yn y [[Cawcasws]]. Mae ganddi ei hwyddor arbennig ei hun.
== Perthynas â ieithoedd eraill ==
Mae Georgeg yn perthyn i deulu'r ieithoedd Cartfelaidd - a hi yw'r iaith fwyaf adnabyddus yn y teulu, gyda'r nifer uchaf o siaradwyr. Ag eithrio theorïau amheus, does dim cysylltiad genynnol wedi ei brofi rhwng yr ieithoedd hyn ag unrhyw deulu arall yn y byd. O blith y ieithoedd Cartfelaidd eraill, yr ieithoedd [[Zan]] sydd â'r berthynas agosaf at Georgeg; mae ymchwil yn awgrymu iddyn nhw ymwahanu tua 2700 o flynyddoedd yn ôl. Mae'r iaith [[Svan]] yn perthyn o bell hefyd, ond ymwahanodd Svan a'r ieithoedd eraill oddeutu 4000 o flynyddoedd yn ôl.
== Yr wyddor Georgeg ==
[[File:AmCyc Georgia (Russian Transcaucasia) - Georgian language alphabet.png|thumb|Wyddor Georgeg o ''The American Cyclopædia'', 1879]]
[[File:Road Sign in Latin and Georgian.jpg|thumb|Arwydd ffordd sy'n defnyddio'r wyddor Mtavruli (Georgeg) a'r wyddor Ladin]]
[[File:Mshrali khidi signboard.JPG|thumb|"Mshrali khidi" (pont sych) arwydd ddwyieithog yn Georgeg ac Eidaleg yn [[Tbilisi]].]]
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ Yr wyddor Georgeg gyfoes
! Llythyren
! Trawsgrifiad<br />swyddogol !! Trawsgrifiad<br /> IPA
|-
! {{lang|ka|ა}}
| ''a'' || {{IPA|ɑ}}
|-
! {{lang|ka|ბ}}
| ''b'' || {{IPA|b}}
|-
! {{lang|ka|გ}}
| ''g'' || {{IPA|ɡ}}
|-
! {{lang|ka|დ}}
| ''d'' || {{IPA|d}}
|-
! {{lang|ka|ე}}
| ''e'' || {{IPA|ɛ}}
|-
! {{lang|ka|ვ}}
| ''v'' || {{IPA|v}}
|-
! {{lang|ka|ზ}}
| ''z'' || {{IPA|z}}
|-
! {{lang|ka|თ}}
| ''t'' || {{IPA|tʰ}}
|-
! {{lang|ka|ი}}
| ''i'' || {{IPA|i}}
|-
! {{lang|ka|კ}}
| ''k’'' || {{IPA|kʼ}}
|-
! {{lang|ka|ლ}}
| ''l'' || {{IPA|l}}
|-
! {{lang|ka|მ}}
| ''m'' || {{IPA|m}}
|-
! {{lang|ka|ნ}}
| ''n'' || {{IPA|n}}
|-
! {{lang|ka|ო}}
| ''o'' || {{IPA|ɔ}}
|-
! {{lang|ka|პ}}
| ''p’'' || {{IPA|pʼ}}
|-
! {{lang|ka|ჟ}}
| ''zh'' || {{IPA|ʒ}}
|-
! {{lang|ka|რ}}
| ''r'' || {{IPA|r}}
|-
! {{lang|ka|ს}}
| ''s'' || {{IPA|s}}
|-
! {{lang|ka|ტ}}
| ''t’'' || {{IPA|tʼ}}
|-
! {{lang|ka|უ}}
| ''u'' || {{IPA|u}}
|-
! {{lang|ka|ფ}}
| ''p'' || {{IPA|pʰ}}
|-
! {{lang|ka|ქ}}
| ''k'' || {{IPA|kʰ}}
|-
! {{lang|ka|ღ}}
| ''gh'' || {{IPA|ɣ}}
|-
! {{lang|ka|ყ}}
| ''q’'' || {{IPA|qʼ}}
|-
! {{lang|ka|შ}}
| ''sh'' || {{IPA|ʃ}}
|-
! {{lang|ka|ჩ}}
| ''ch'' || {{IPA|t͡ʃʰ}}
|-
! {{lang|ka|ც}}
| ''ts'' || {{IPA|t͡sʰ}}
|-
! {{lang|ka|ძ}}
| ''dz'' || {{IPA|d͡z}}
|-
! {{lang|ka|წ}}
| ''ts’'' || {{IPA|t͡sʼ}}
|-
! {{lang|ka|ჭ}}
| ''ch’'' || {{IPA|t͡ʃʼ}}
|-
! {{lang|ka|ხ}}
| ''kh'' || {{IPA|x}}
|-
! {{lang|ka|ჯ}}
| ''j'' || {{IPA|d͡ʒ}}
|-
! {{lang|ka|ჰ}}
| ''h'' || {{IPA|h}}
|}
==Statws==
Georgeg yw iaith swyddogol Georgia. Yn [[Abchasia]] a [[De Osetia]], mae'r sefyllfa'n wahanol, gyda'r llywodraethau sydd ohoni yn hyrwyddo [[Abchaseg]] [[Oseteg]] a [[Rwseg]] ar draul y Georgeg. Mae llywodraeth [[Abchasia]] yn honni hyrwyddo addysg yn Oseteg, ond mewn gwirionedd addysg cyfrwng Rwseg sydd ar gynydd yno.<ref>{{Cite web|title=Maria Gruzdeva ar ymylon Rwsia|url=https://pedwargwynt.cymru/dadansoddi/maria-gruzdeva-ar-ymylon-rwsia|website=pedwargwynt.cymru|access-date=2021-09-18|language=cy}}</ref>
== Gweler hefyd ==
[[Vladimir Mayakovsky]]
== Cyfeiriadau ==
{{Cyfeiriadau}}{{eginyn iaith}}
{{eginyn Georgia}}
| |||