Caradog ap Gruffudd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

{{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}}

Roedd '''Caradog ap Gruffudd''' (bu farw [[1081]]) yn dywysog [[Teyrnas Gwent|Gwent]] a fu'n ymdrechu am rai blynyddoedd i ychwanegu [[Deheubarth]] at ei deyrnas.

 

Roedd Caradog yn ŵyr i [[Rhydderch ab Iestyn]] oedd wedi llwyddo i gipio gorsedd Deheubarth am gyfnod cyn ei farwolaeth yn [[1033]]. Roedd tad Caradog, [[Gruffudd ap Rhydderch]] hefyd wedi bod yn frenin Deheubarth am gyfnod cyn cael ei yrru allan a'i ladd gan [[Gruffudd ap Llywelyn]], a ddaeth yn frenin y rhan fwyaf o Gymru.

 

 

Aeth Caradog ati fel lladd nadroedd i geisio efelychu ei dad a'i daid trwy ychwanegu Deheubarth at ei deyrnas. Yn [[1072]] (neu [[1071]]) gorchfygodd frenin Deheubarth, [[Maredudd ab Owain]], mewn brwydr ger [[Afon Rhymni]] ([[Brwydr Afon Rhymni]]) a'i ladd. Yn [[1078]] enillodd fuddugoliaeth arall dros [[Rhys ab Owain]] oedd wedi dilyn Maredudd ar orsedd Deheubarth, a'i ladd yntau. Erbyn [[1081]] yr oedd wedi gorfodi brenin newydd Deheubarth, [[Rhys ap Tewdwr]] i geisio nodded yn eglwys gadeiriol [[Tyddewi]]. Newidiwyd y sefyllfa pan laniodd [[Gruffudd ap Cynan]] o [[Iwerddon]], i geisio cipio gorsedd [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] oddi wrth [[Trahaearn ap Caradog]]. Mewn cyfarfod rhwng Rhys ap Tewdwr a Gruffudd ap Cynan yn eglwys gadeiriol Tyddewi, gwnaethant gynghrair gyda bendith yr esgob.

 

 

==Cyfeiriadau==

*''Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940'' (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion)

 

[[Categori:Cymry'r 11eg ganrif]]

[[Categori:Genedigaethau'r 11eg ganrif]]

[[Categori:Marwolaethau 1081]]