159,910
golygiad
dim crynodeb golygu
No edit summary |
|||
|
| aelodseneddol = {{Swits Caerffili i enw'r AS}}
}}
Pentref eitha mawr yng [[Cymuned (Cymru)|nghymuned]] [[Bedwas, Tretomos a Machen]], bwrdeistref sirol [[Caerffili (sir)|Caerffili]], [[Cymru]], yw '''Machen'''.<ref>{{Cite web|url=https://llyw.cymru/rhestr-o-enwau-lleoedd-safonol-cymru|title=Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru|date=14 Hydref 2021|website=Llywodraeth Cymru}}</ref><ref>[https://www.britishplacenames.uk/machen-caerphilly-st209891#.YYLziS-l3Fk British Place Names]; adalwyd 3 Tachwedd 2021</ref> Saif tua 3 milltir i'r dwyrain o dref [[Caerffili]] ar ffordd yr [[A468]]. Mae [[Bedwas]] a [[Trethomas|Threthomas]] gerllaw, sydd ynghyd â Machen yn llunio ward cyngor. Ceir [[Castell Machen]], un o gestyll y tywysogion Cymreig, ger y pentref.
Saif y pentref wrth droed [[Mynydd Machen]]. Mae'n bosibl cerdded i fyny ac ar hyd y mynydd, lle mae nifer o feini a enwir mewn chwedlau lleol. Creodd Dennis Spargo, trigolyn o Fachen, ffilm o'r enw ''Machen: Then & Now'', sef hanes y pentref yn 2005, ynghyd â'i deulu a'i ffrindiau.
Cynrychiolir yr ardal hon yn [[Senedd Cymru]] gan {{Swits Caerffili i enw'r AC}} a'r Aelod Seneddol yw {{Swits Caerffili i enw'r AS}}.<ref>[http://www.cynulliadcymru.org/memhome.htm Gwefan y Cynulliad;]{{Dolen marw|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} adalwyd 24 Chwefror 2014</ref><ref>[http://www.parliament.uk/mps-lords-and-offices/mps/?sort=2&type=3 Gwefan parliament.uk;] adalwyd 24 Chwefror 2014</ref>
[[Delwedd:Old spoil heaps above Machen - geograph.org.uk - 88189.jpg|250px|bawd|
==Hanes diwydiannol==
==Pobl Nodedig==
*[[Alfred Edward Morgans]] (17 Chwefror 1850 – 10 August 1933), Prif Weinidog [[Gorllewin Awstralia]] am ddim ond 32 o ddyddiau in 1901. Cafodd ei eni ym Machen.
*Daw'r gwleidydd [[Ron Davies]] o Fachen. Anrhydeddwyd ef, yn aelod o'r [[Gorsedd Beirdd Ynys Prydain|Orsedd]] gyda'r enw barddol "Ron o Fachen". Nodir Ron hefyd fel "pensaer datganoli Cymreig", tra'n Ysgrifennydd Gwladol Dros Cymru yng nghabined Plaid Lafur [[Tony Blair]].
*Ian Thomas - cyn gricedwr i [[Clwb Criced Morgannwg|Glwb Criced Morgannwg]]. Fe chwaraeodd dros Forgannwg rhwng 1998 a 2005 gan ennill dwy dlws y Gynghrair Undydd gyda'r sir. Cofir amdano hefyd am iddo sgorio'r can rhediad cyntaf i'w ddarlledu ar deledu yn 2004 (116 heb ei wared yn erbyn Gwlad yr Haf).
*[[Arthur Machen]] (Arthur Jones) (1863
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
{{Trefi Caerffili}}
| |||