Francisco Goya: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Ni arddangoswyd y paentiadau hyn yn gyhoeddus erioed yn ystod oes Goya gan eu bod yn eiddo i Godoy.<ref name="g">[https://www.theguardian.com/artanddesign/2003/oct/04/art.biography The unflinching eye.]. ''The Guardian'', October 2003.</ref> Ym 1808 atafaelwyd holl eiddo Godoy gan Ferdinand VII ar ôl iddo gwympo o rym ac i alltudiaeth, ac ym 1813 atafaelodd yr [[Ymholiad Sbaenaidd|Ymchwiliad Sbaenaidd]] y ddau waith hyn fel rhai 'anweddus', gan eu dychwelyd ym 1836 i Academi Celfyddydau Cain San Fernando.<ref>''Museo del Prado, Catálogo de las pinturas''. Ministerio de Educación y Cultura, Madrid, 1996. 138. {{ISBN|84-87317-53-7}}</ref> Yn 1798 paentiodd olygfeydd llawn golau a rhyddid ar gyfer y pendentif a cupola y ''Real Ermita (Capel) San Antonio de la Florida'' ym Madrid. Mae llawer o'r rhain yn darlunio gwyrthiau Saint Anthony o Padua ond eu bod wedi'u gosod yng nghanol y Madrid cyfoes.

 

 

Mae'n ymddangos bod [[chwalfa meddyliol]] a chorfforol Goya wedi digwydd ychydig wythnosau ar ôl datganiad rhyfel Ffrainc ar Sbaen. Adroddodd cyfoeswr iddo, "Nid yw'r synau yn ei ben a'i fyddardod yn gwella, ac eto mae ei olwg yn llawer gwell ac mae rheolaeth ar ei gydbwysedd yn ôl." <ref name="Hustvedt2006">{{Cite book|last=Hustvedt|first=Siri|title=Mysteries of the Rectangle: Essays on Painting|url=https://books.google.com/books?id=vBOmcfgBzswC&pg=PA63|date=10 August 2006|publisher=Princeton Architectural Press|isbn=978-1-56898-618-0|page=63}}</ref> Gall y symptomau hyn ddynodi [[enseffalitis]] firaol hirfaith, neu o bosibl gyfres o [[Strôc|strôcs]] bach sy'n deillio o [[Pwysedd gwaed|bwysedd gwaed]] uchel ac a effeithiodd ar ei glyw a rhanau sy'n deilio a chydbwysedd yn yr ymennydd. Mae symptomau [[Tinitws|tinnitus]], cyfnodau o anghydbwysedd a [[Nam ar y clyw|byddardod]] cynyddol hefyd yn nodweddiadol o [[Clefyd Ménière|glefyd Ménière]].<ref name="Gedo1985">{{Cite book|last=Mary Mathews Gedo|title=Psychoanalytic Perspectives on Art: PPA|url=https://books.google.com/books?id=nbDpAAAAMAAJ|year=1985|publisher=Analytic Press|isbn=978-0-88163-030-5|page=82}}</ref> Posibilrwydd arall yw bod Goya wedi dioddef o [[Plwm|wenwyno]] cronnus plwm, gan iddo ddefnyddio llawer iawn o plwm gwyn - a'i falu ei hun<ref name="HCC">[http://medicalalumni.org/historicalcpc/home/ Historical Clinicopathological Conference (2017)] University of Maryland School of Medicine, Retrieved 27 January 2017.</ref> - yn ei baentiadau, fel gorchudd cynfas ac fel lliw cynradd.<ref name="Hollandsworth1990">{{Cite book|last=James G. Hollandsworth|title=The Physiology of Psychological Disorders: Schizophrenia, Depression, Anxiety and Substance Abuse|url=https://books.google.com/books?id=FuFjEEwspusC&pg=PA3|date=31 January 1990|publisher=Springer|isbn=978-0-306-43353-5|pages=3–4}}</ref><ref name="Connell2004">Connell (2004), 78–79</ref>